Mãn kinh nên uống thuốc gì để cơ thể vẫn khỏe mạnh?

Phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh phải đối mặt với nhiều ảnh hưởng cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. Để cải thiện các triệu chứng khó chịu và duy trì sức khỏe, nữ giới có thể bổ sung một số loại thuốc và viên uống hỗ trợ. Bài viết sau sẽ giải đáp thắc mắc “Tuổi mãn kinh nên uống thuốc gì?” và đề cập đến các vấn đề cần lưu ý khi dùng thuốc.

Phụ nữ mãn kinh nên uống thuốc gì?

Mãn kinh là giai đoạn cơ thể nữ giới xuất hiện các thay đổi về thể chất và tinh thần do chức năng buồng trứng suy giảm và ngưng dần các hoạt động. Dấu hiệu điển hình nhất của mãn kinh là mất hẳn chu kỳ kinh nguyệt và người phụ nữ chấm dứt chức năng sinh sản.

Trên thực tế, buồng trứng không chỉ chi phối khả năng sinh sản và sinh lý của nữ giới mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể. Buồng trứng ngưng hoạt động đồng nghĩa với việc hormone estrogen và progtesrone sụt giảm đột ngột dẫn đến các rối loạn về mặt thể chất và tâm lý như bốc hỏa, lo âu, mất ngủ, cơ thể mệt mỏi, đau nhức xương khớp, giảm khả năng tập trung, đổ nhiều mồ hôi về đêm,…

Ngoài ra, sụt giảm nội tiết tố nữ kéo dài còn làm tăng nguy cơ mất ngủ kinh niên, loãng xương, thoái hóa khớp, gout, rụng tóc, đau nửa đầu, cao huyết áp, tiểu đường và một số bệnh mãn tính khác. Chính vì vậy trong giai đoạn mãn kinh, nữ giới nên chủ động bổ sung một số loại thuốc và viên uống hỗ trợ nhằm bảo vệ sức khỏe, giảm các triệu chứng khó chịu và phòng ngừa các bệnh mãn tính thường gặp.

Dưới đâu là một số loại thuốc, TPCN được khuyến khích dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh:

1. Viên uống cung cấp nội tiết tố tự nhiên

Sụt giảm nội tiết là nguyên nhân trực tiếp gây khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục, tích trữ mỡ ở vòng 2, cơ thể thiếu săn chắc và dễ mệt mỏi. Ngoài ra, hormone này còn có vai trò thúc đẩy quá trình tạo xương, ức chế các enzyme gây hủy hoại mô xương, đảm bảo độ dẻo dai của mạch máu và điều hòa hoạt động chuyển hóa đường trong cơ thể.

Thiếu hụt estrogen trong thời gian dài không chỉ chấm dứt khả năng sinh sản và làm giảm đời sống tình dục mà còn gây ra các bệnh mãn tính liên quan đến tim mạch, xương và não bộ.

Vì vậy, phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh nên bổ sung các viên uống hỗ trợ chứa estrogen và một số hợp chất thực phẩm có chức năng tương tự nội tiết tố. Hầu hết các sản phẩm này đều có thể sử dụng mà không cần kê toa, phù hợp với nhiều đối tượng và an toàn khi dùng trong thời gian dài.

Các loại TPCN cung cấp nội tiết tố tự nhiên thường chứa:

• Mầm đậu nành: Mầm đậu nành là thành phần phổ biến trong các viên uống cung cấp nội tiết tố. Hoạt chất Isoflavone trong nguyên liệu này có tác dụng tương tự estrogen nội sinh. Bổ sung mầm đậu nành giúp cân bằng nội tiết tố, giảm mệt mỏi, cải thiện làn da, điều trị tàn nhang, sạm nám và làm giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, mãn kinh.
• Tinh dầu hoa anh thảo: Tinh dầu hoa anh thảo chứa thành phần quan trọng đối với sức khỏe và sinh lý nữ là Omega 6 dưới dạng GLA – gamma linolenic axit. Thành phần này là chất trung gian giúp chuyển hóa các loại vitamin, khoáng chất và hỗ trợ cân bằng nội tiết tố. Bên cạnh đó, Omega 6 còn giúp làm chậm quá trình lão hóa, giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, mãn kinh và giảm căng thẳng đáng kể.
• Sâm tố nữ: Sâm tố nữ là vị thuốc quý thường được dùng để điều hòa nội tiết tố, tăng cường sức khỏe sức khỏe và chức năng sinh lý nữ. Hiện nay, thảo dược này đã được ứng dụng trong các chế phẩm hỗ trợ dành cho phụ nữ bị rối loạn nội tiết, tiền mãn kinh và mãn kinh. Hoạt chất Deoxymiroestrol trong sâm tố nữ có hoạt tính mạnh và được đánh giá là estrogen mạnh nhất trong các loài thực vật. Vì vậy, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh có thể dùng viên uống chứa thảo dược này để cân bằng hormone và giảm các triệu chứng khó chịu.

Ngoài ra, nữ giới cũng có thể bổ sung TPCN chứa các thảo dược cung cấp nội tiết tố tự nhiên khác như Lepidium Meyenii Gingseng, nhân sâm, nhục thung dung, củ maca, tinh chất hoa anh đào, hoa nhuệ tây,…

2. Thuốc hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ

Mất ngủ là tình trạng thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Nguyên nhân được xác định là do ảnh hưởng của quá trình thoái hóa và suy giảm nội tiết tố đột ngột. Những yếu tố này khiến hoạt động sản sinh hormone melatonin (hormone tạo cảm giác buồn ngủ và thư giãn) bị gián đoạn. Ngoài ra, bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm, lo âu, căng thẳng,… cũng có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ khó ngủ và mất ngủ ở phụ nữ mãn kinh.

Giấc ngủ có vai trò đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Do đó chất lượng giấc ngủ suy giảm có thể khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải, não bộ hoạt động kém, giảm trí nhớ và khả năng tập trung. Để bảo vệ sức khỏe và cải thiện mất ngủ, khó ngủ, phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh có thể sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ (thực phẩm bảo vệ sức khỏe) như:

• Melatonin: Hormone melatonin không chỉ được sản xuất bởi tuyến tùng của hệ thần kinh trung ương mà còn có trong một số loại thực vật. Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều TPCN chứa loại hormone này có nguồn gốc từ thực vật. Nếu gặp phải các rối loạn giấc ngủ, nữ giới mãn kinh có thể sử dụng các loại TPCN để cải thiện. Tuy nhiên không nên dùng quá 90 ngày và cần tránh sử dụng rượu bia, đồ uống chứa cồn khi sử dụng chế phẩm chứa hormone melatonin.
• Cây nữ lang: Tác dụng chữa mất ngủ của cây nữ lang đã được nghiên cứu và chứng minh trên cơ sở khoa học. Các nghiên cứu cho thấy, dẫn xuất Valepotriates và Axit Valerenic trong thảo dược này có khả năng gắn với thụ thể GABA, từ đó giải phóng căng thẳng, giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ đáng kể. Các chế phẩm từ cây nữ lang tương đối an toàn và phù hợp với hầu hết nữ giới ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh.

3. Các viên uống chứa vitamin tổng hợp

Estrogen không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh lý của nữ giới mà còn tác động đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, sức khỏe làn da, mái móc và vóc dáng. Thực tế cho thấy, đa phần phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh đều bị thiếu hụt vitamin. Tình trạng này cộng với ảnh hưởng của quá trình lão hóa khiến tóc rụng nhiều, da dẻ sạm nám và cơ thể kém săn chắc.

Vì vậy, nữ giới ở giai đoạn này có thể chủ động một số viên uống chứa vitamin tổng hợp để duy trì vóc dáng, cải thiện ngoại hình và bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, nên tham vấn y khoa để được tư vấn về liều lượng và thời gian sử dụng.

• Vitamin H: Vitamin H (Biotin) là loại vitamin cần thiết cho cơ thể – đặc biệt là sức khỏe làn da và mái tóc. Thiếu hụt loại vitamin này chính là nguyên nhân khiến tóc suy yếu, gãy rụng nhiều, da dần sùi và nổi nhiều mụn trứng cá. Bổ sung Biotin giúp duy trì mái tóc chắc khỏe, giảm số lượng tóc rụng và cải thiện bề mặt da đáng kể.
• Vitamin B5: Vitamin B5 (axit pantothenic) có vai trò trong quá trình chuyển hóa lipid, protein, carbohydrate và nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh. Vì vậy, phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh có vấn đề về da và tóc có thể cân nhắc bổ sung vitamin B5 ở dạng viên uống. Hoặc có thể dùng kem bôi chứa loại vitamin này để dưỡng ẩm, phục hồi và đẩy lùi các dấu hiệu tuổi tác trên da.
• Vitamin C: Vitamin C (ascorbic axit) là loại vitamin thiết yếu đối với cơ thể. Phụ nữ mãn kinh có thể bổ sung viên uống này để tăng khả năng hấp thu sắt, duy trì thị lực, phòng ngừa thoái hóa điểm vàng, tăng sản xuất collagen của làn da, chống oxy hóa và tăng cường khả năng miễn dịch. Ngoài ra, vitamin C còn đem đến nhiều lợi ích khác đối với cơ thể. Tuy nhiên nếu không thực sự cần thiết, nữ giới chỉ nên bổ sung loại vitamin này qua một số loại thực phẩm như cam, quýt, dâu tây, sơ ri, việt quất,…
• Vitamin E: Vitamin E thường được dùng đồng thời cùng với vitamin C nhằm làm tăng hiệu quả chống oxy hóa và cải thiện sức khỏe làn da. Không chỉ có tác dụng dưỡng ẩm, làm chậm quá trình lão hóa và giảm sạm nám, loại vitamin này có hiệu quả trong việc phòng ngừa và điều trị tóc khô xơ, gãy rụng. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, bổ sung vitamin E có thể làm giảm tình trạng bốc hỏa, tạo cảm giác thoải mái và ổn định tâm lý của phụ nữ mãn kinh.

Với những loại vitamin khác, chị em có thể bổ sung thông qua chế độ ăn uống. Thực tế, một số viên uống chứa vitamin tổng hợp (vitamin A, B1, B12,…) có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng nếu tự ý sử dụng. Do đó nếu có ý định dùng các loại vitamin này, nên tham vấn y khoa để được tư vấn chuyên môn.

4. Viên uống bổ sung canxi phòng ngừa loãng xương

Viên uống bổ sung canxi được khuyến khích dùng cho phụ nữ sau sinh, tiền mãn kinh và mãn kinh. Bởi phụ nữ ở những giai đoạn này thường có nồng độ nội tiết tố thấp, dẫn đến tình trạng giảm khả năng tạo xương, tăng hoạt động hủy khoáng và gây loãng xương.

Sử dụng viên uống chứa canxi đều đặn có thể phòng ngừa loãng xương, cải thiện độ chắc khỏe và dẻo dai của xương khớp. Tuy nhiên khi dùng các chế phẩm chứa canxi, cần lưu ý một số thông tin sau:

• Nên chia thành nhiều lần uống để tăng khả năng hấp thu và hạn chế tình trạng ngộ độc
• Dành 5 – 10 phút tắm nắng trong khung giờ 7 – 9:00 sáng hằng ngày. Vitamin D từ ánh nắng giúp tăng khả năng hấp thu canxi và cải thiện hệ thống xương khớp rõ rệt.
• Sử dụng viên uống chứa canxi sau khi ăn khoảng 1 giờ đồng hồ. Tuy nhiên, cần tránh dùng với sữa và chế phẩm từ sữa.
• Chỉ dùng viên uống canxi vào buổi sáng hoặc buổi trưa. Sử dụng vào buổi chiều và buổi tối có thể gây khó ngủ.
• Nên uống nhiều nước và ăn nhiều rau xanh để tránh canxi tích tụ và gây sỏi ở thận.

Khi dùng viên uống bổ sung canxi, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn – đặc biệt là đối với nữ giới bị sỏi thận, gai cột sống, vôi hóa khớp hoặc có các bệnh lý mãn tính khác.

5. TPCN chống thoái hóa khớp

Phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh không chỉ đối mặt với nguy cơ loãng xương mà còn có nguy cơ thoái hóa khớp cao. Để hỗ trợ phòng ngừa bệnh lý này và duy trì hệ xương khớp khỏe mạnh, chị em có thể dùng một số loại TPCN chứa các hoạt chất sau:

– Chondroitin:

Chondroitin là hợp chất hữu cơ có trong sụn khớp, xương, da, mạch máu,… của con người và một số loài động vật. Tuy nhiên khi cơ thể thoái hóa, nồng độ hợp chất này có xu hướng suy giảm khiến sụn khớp bị bào mòn, xơ hóa và hư tổn (cơ chế gây thoái hóa khớp).

Bổ sung Chondroitin giúp thúc đẩy sản xuất proteoglycan (cấu trúc chính của mô sụn) và ức chế enzyme elastase (một loại men gây tổn thương sụn khớp). Từ đó hỗ trợ phòng ngừa các bệnh xương khớp do thoái hóa và bảo tồn chức năng vận động.

– Glucosamine:

Tương tự Chondroitin, Glucosamine cũng là hợp chất quan trọng đối với cấu trúc của sụn khớp và một số cơ quan khác. Thiếu hụt hợp chất này khiến mô sụn kém đàn hồi, dẻo dai, dễ xơ hóa và tổn thương. Ngoài ra, Glucosamine còn có chức năng kích thích màng bao hoạt dịch sản sinh dịch nhầy giúp khớp vận hành trơn tru và hỗ trợ phòng ngừa tình trạng khô khớp ở người trung niên, cao tuổi.

Hiện nay trên thị trường có khá nhiều sản phẩm chứa hợp chất này. Để lựa chọn viên uống phù hợp với tình trạng sức khỏe và khả năng tài chính, chị em có thể tham khảo một số loại Glucosamine của Úc và Glucosamine của Mỹ.

– MSM:

MSM (Methylsulfonylmethane) là hợp chất hữu cơ có tác động tích cực đến sức khỏe khớp và khả năng miễn dịch. Hiện nay, hợp chất này thường được bổ sung vào các viên uống chứa Glucosamine và Chondroitin nhằm tác động toàn diện đến sụn khớp.

Bên cạnh đó, Methylsulfonylmethane còn được chứng minh có hiệu quả chống viêm, cải thiện sức khỏe làn da và giảm thiểu tình trạng dị ứng da do nội tiết tố sụt giảm.

6. Viên uống bổ sung Omega 3

Omega 3 là axit béo thiết yếu đối với hệ tim mạch, não bộ, xương khớp và một số cơ quan quan trọng trong cơ thể. Thông thường, axit béo này được cung cấp thông qua một số loại thực phẩm như dầu ô liu, cá thu, cá hồi, hạt bí, hạnh nhân,… Tuy nhiên khi tuổi tác lên cao, chị em nên kết hợp bổ sung Omega 3 ở dạng tổng hợp để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa một số bệnh mãn tính.

Một số nghiên cứu khoa học cho thấy, bổ sung loại axit béo này có thể làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch, giảm thiểu các cơn đau tim và hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ. Ngoài ra, Omega 3 còn giúp giảm căng thẳng, lo âu, phòng ngừa trầm cảm, cải thiện sức khỏe làn da và mái tóc.

7. Viên uống chứa collagen giúp duy trì sức khỏe làn da

Phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh phải đối mặt với tình trạng da chảy xệ, kém mịn màng, nhiều nếp nhăn, bề mặt da nổi nhiều vết sạm nám và tàn nhang. Các vấn đề về da ở giai đoạn này chủ yếu xảy ra do cơ thể giảm sản xuất collagen – một loại protein đặc biệt có chức năng nâng đỡ và tạo độ đàn hồi.

Nếu có nhu cầu duy trì sức khỏe làn da và cải thiện một số khuyết điểm như tàn nhang, sạm nám, nếp nhăn,… nữ giới ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh có thể bổ sung collagen ở dạng viên uống tổng hợp. Ngoài tác dụng tăng độ đàn hồi, giảm nếp nhăn và cải thiện bề mặt da, collagen còn đem lại nhiều lợi ích đối với móng, tóc, xương và sụn.

Tuy nhiên, nên dùng collagen vào buổi tối trước khi ngủ để cơ thể hấp thu tối đa và tránh tình trạng tiêu hao collagen do ảnh hưởng của dịch vị dạ dày. Nếu dùng vào ban ngày, nên sử dụng trước bữa ăn khoảng 30 phút.

8. TPCN cung cấp men vi sinh ngừa viêm âm đạo

Thiếu hụt estrogen còn làm giảm hoạt động sản sinh dịch nhờn ở âm đạo, dẫn đến tình trạng khô hạn và đau rát khi quan hệ. Ngoài chức năng bôi trơn và giảm ma sát, dịch tiết âm đạo còn có vai trò bảo vệ vùng kín và ức chế sự phát triển quá mức của nấm men, hại khuẩn.

Hiện nay có khá nhiều loại TPCN cung cấp lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus,  Lactobacillus reuteri RC và một số loại probiotic khác. Ngoài chức năng thúc đẩy hoạt động tiêu hóa và giảm các vấn đề đường ruột, các sản phẩm này còn giúp cân bằng hệ vi sinh ở bên trong âm đạo, khử mùi hôi khó chịu và phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm phụ khoa.

Ngoài việc sử dụng TPCN cung cấp men vi sinh, chị em cũng có thể bổ sung sữa chua để tăng lợi khuẩn và giảm thiểu nguy cơ bị viêm âm đạo, viêm cổ tử cung,… ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh và sau khi sinh.

9. TPCN điều hòa huyết áp

Hormone estrogen suy giảm còn có thể ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp. Theo các chuyên gia, nội tiết tố sụt giảm đột ngột khiến quá trình trao đổi chất bị rối loạn, từ đó làm tăng nguy cơ xơ cứng động mạch và gây cao huyết áp. Ngoài ra, huyết áp tăng cao cũng có thể là hệ quả do các ảnh hưởng của giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh như mất ngủ, rối loạn lo âu và căng thẳng.

Nếu có nguy cơ tăng huyết áp, chị em có thể dùng một số loại TPCN và viên uống hỗ trợ để điều hòa huyết áp và hạn chế xơ vữa động mạch. Các sản phẩm này chủ yếu chứa các thảo dược tự nhiên có tác dụng hạ áp như hoàng bá, tỏi, quế, hạt lanh, thảo quả, hoa hòe, cỏ ngọt, tâm sen, cúc hoa,…

10. Thuốc chứa etrogen và progesterone tổng hợp (liệu pháp hormone)

Liệu pháp hormone thay thế được chỉ định đối với nữ giới tiền mãn kinh và mãn kinh gặp phải các rối loạn nghiêm trọng do estrogen và progesterone sụt giảm. Mặc dù có khả năng bổ sung hormone và cải thiện các rối loạn do suy giảm nội tiết tố nhưng liệu pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro và biến chứng.

Do đó, bác sĩ cần thăm khám tổng quát, đánh giá tình trạng sức khỏe và tâm lý của nữ giới trước khi chỉ định liệu pháp này. Thực tế cho thấy, các loại thuốc bổ sung progesterone và estrogen tổng hợp có thể làm nghiêm trọng các bệnh phụ khoa mãn tính và kích thích khối u ác tính phát triển nhanh chóng.

Lưu ý khi dùng thuốc cho phụ nữ mãn kinh

Mãn kinh là giai đoạn sinh lý xảy ra ở phụ nữ trên 50 tuổi. Hiện tượng này không chỉ làm mất hẳn chức năng sinh sản mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của nữ giới. Chủ động sử dụng một số viên uống hỗ trợ và TPCN có thể giúp phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh bảo vệ sức khỏe, duy trì vóc dáng và phòng ngừa các bệnh mãn tính.

Tuy nhiên khi sử dụng thuốc ở thời kỳ mãn kinh, chị em nên lưu ý một số thông tin sau:

• Cần tham vấn y khoa trước khi dùng bất cứ loại thuốc hay viên uống bổ sung nào. Đối với liệu pháp hormone thay thế, bắt buộc phải tìm gặp bác sĩ chuyên khoa để thực hiện các xét nghiệm và đánh giá tình trạng sức khỏe trước khi áp dụng.
• Với những viên uống có thể dùng mà không cần kê toa, nên tuân thủ liều dùng khuyến cáo từ nhà sản xuất. Đồng thời cần chủ động ngưng sử dụng và thông báo với bác sĩ nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường.
• Bên cạnh việc dùng TPCN và thuốc hỗ trợ, chị em nên thiết lập chế độ ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục thường xuyên và sinh hoạt điều độ để cải thiện sức khỏe, nâng cao hệ miễn dịch và phòng ngừa các bệnh mãn tính.

Bài viết đã giải đáp vấn đề “Phụ nữ mãn kinh nên uống thuốc gì để duy trì và cải thiện sức khỏe?”. Hy vọng qua thông tin trên, chị em có thể dễ dàng lựa chọn được TPCN và viên uống phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên nếu gặp phải các vấn đề có mức độ nghiêm trọng, nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và tư vấn điều trị y tế.

Tham khảo thêm:

• 8 Thuốc tiền mãn kinh của Nhật tốt nhất – Có giá
• Sức khỏe phụ nữ tiền mãn kinh và cách hết mệt mỏi