Nổi Mề Đay Sau Sinh Bao Lâu Hết? Cách Trị Nhanh

Nổi mề đay mẩn ngứa sau sinh thường khởi phát do thể trạng, hệ miễn dịch suy giảm, tâm lý căng thẳng và nội tiết tố bất ổn. Thông thường, mề đay xuất hiện đột ngột và biến mất hoàn toàn chỉ sau 24 giờ. Tuy nhiên trên thực tế, tình trạng này có thể tiến triển dai dẳng, gây ngứa ngáy, khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt.

Nổi mề đay sau sinh là gì? Nguy hiểm không?

Nổi mề đay là vấn đề da liễu thường gặp ở phụ nữ sau khi sinh. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể bị kích thích, từ đó làm tăng hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch và gây ra tổn thương da.

Thống kê cho thấy, mề đay ảnh hưởng đến 20% dân số thế giới và có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên trẻ nhỏ, người có hệ miễn dịch kém, phụ nữ mang thai và sau khi sinh là các đối tượng có nguy cơ bị nổi mề đay cao nhất.

Mề đay mẩn ngứa có thể khởi phát ở cả phụ nữ sinh thường và sinh mổ. Tuy nhiên với những trường hợp sinh mổ, triệu chứng có thể tiến triển dai dẳng, lan tỏa rộng và gây ngứa ngáy nhiều do thể trạng và sức đề kháng suy giảm rõ rệt.

Trên thực tế, mề đay mẩn ngứa hiếm khi ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe. Các triệu chứng của bệnh lý này chỉ gây khó chịu, mệt mỏi, bứt rứt, ngứa ngáy,… từ đó ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt và chất lượng giấc ngủ.

Tuy nhiên ở một số ít trường hợp, mề đay có thể là biểu hiện của sốc phản vệ – một tình trạng dị ứng nghiêm trọng. Nếu nhận thấy tổn thương da đi kèm với các dấu hiệu như co thắt phế quản, sưng lưỡi, sưng cổ họng, khó thở, sưng mí mắt,… bạn nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị trong thời gian sớm nhất. Trong những trường hợp đáng tiếc, mề đay do sốc phản vệ có thể gây choáng, hạ huyết áp, suy hô hấp và tử vong.

Dấu hiệu bị nổi mề đay sau sinh

Các dấu hiệu nhận biết mề đay mẩn ngứa sau khi sinh:

• Da xuất hiện phát ban dạng sẩn tròn, oval hoặc dạng mảng
• Kích thước và hình dạng tổn thương da không đồng đều, có thể phù nề, nổi cộm hoặc bằng phẳng với vùng da xung quanh
• Sẩn ngứa do mề đay thường có màu hồng nhạt, đỏ hoặc màu da, bề mặt trơn, ấn vào thấy cứng chắc và không có mủ
• Tổn thương có thể xuất hiện khu trú hoặc lan tỏa trên phạm vi rộng
• Tổn thương thực thể đi kèm với các triệu chứng cơ năng như sưng nóng, đau rát và ngứa ngáy từ âm ỉ đến dữ dội

Nguyên nhân gây nổi mề đay sau sinh

Thông thường, mề đay hay khởi phát sau khi tiếp xúc với dị nguyên (yếu tố gây dị ứng). Tuy nhiên ở phụ nữ sau khi sinh, tổn thương da còn có thể xảy ra do các yếu tố nội sinh như sức khỏe, tâm lý,…

Các nguyên nhân gây nổi mề đay sau sinh thường gặp, bao gồm:

• Nội tiết tố bất ổn: Sau khi sinh, nội tiết tố ở nữ giới thường có xu hướng thay đổi đột ngột. Trong thời gian này, hormone prolactin (hormone kích thích sản xuất sữa mẹ) tăng lên một cách bất thường. Tuy nhiên, hormone này có thể gây ức chế hoạt động sản xuất progesterone và estrogen của buồng trứng. Nội tiết tố không ổn định có thể làm tăng mức độ nhạy cảm của hệ miễn dịch và khiến sản phụ dễ bị nổi mề đay mẩn ngứa.
• Tâm lý căng thẳng: Thực tế, có đến hơn 60% nữ giới sau khi sinh đều gặp vấn đề tâm lý do mất cân bằng nội tiết tố, giờ giấc sinh hoạt xáo trộn, chăm sóc con cái,… Căng thẳng quá mức cộng hưởng với thể trạng suy yếu có thể kích thích hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch và khởi phát tổn thương da.
• Vệ sinh cơ thể kém: Theo quan niệm dân gian, phụ nữ sau sinh “ở cữ” nên hạn chế tắm gội, mặc quần áo ấm, hơ than và tránh tiếp xúc với gió lạnh. Tuy nhiên các quan niệm này có thể khiến cơ thể tiết nhiều mồ hôi gây bít tắc lỗ chân lông, da ngứa ngáy, viêm đỏ và nổi mẩn ngứa.
• Tác dụng phụ của thuốc: Mề đay sau sinh cũng có thể là tác dụng phụ của các loại thuốc mê và gây tê được sử dụng trong quá trình sinh nở.
• Giờ giấc sinh hoạt xáo trộn: Thời gian đầu sau khi sinh, phụ nữ thường phải thức dậy đột ngột để thay tã và cho trẻ bú. Giờ giấc sinh hoạt bị xáo trộn có thể khiến sản phụ bị mất ngủ, rối loạn nội tiết, căng thẳng và mệt mỏi. Các yếu tố này chính là tác nhân kích thích mề đay mẩn ngứa khởi phát.
• Thể trạng suy yếu: Sức khỏe tổng thể là yếu tố quan trọng trong cơ chế khởi phát mề đay mẩn ngứa. Thể trạng suy giảm chính là điều kiện để các dị nguyên xâm nhập, kích thích phản ứng bất thường của hệ miễn dịch và gây ra hàng loạt các vấn đề sức khỏe. Chính vì vậy, mề đay thường có xu hướng khởi phát nhiều ở phụ nữ mang thai, sau khi sinh, trẻ nhỏ và người có sức đề kháng kém.
• Nguyên nhân khác: Ngoài ra, mề đay ở phụ nữ sau sinh còn có thể xảy ra do dị ứng thời tiết, dị ứng thực phẩm, sử dụng mỹ phẩm chứa thành phần kích ứng, tiếp xúc với phấn hoa, mạt bụi, lông chó mèo, ma sát,…

Nổi mề đay sau sinh bao lâu thì hết?

Mề đay ở phụ nữ sau sinh có thể khởi phát đột ngột và biến mất chỉ sau vài giờ. Ở một số trường hợp, tình trạng này có kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên mề đay cũng có thể kéo dài hơn 6 tuần và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Thời gian điều trị mề đay phụ thuộc vào cơ địa của từng người, chế độ chăm sóc và cách điều trị. Do đó để kiểm soát mề đay trong thời gian ngắn nhất, phụ nữ sau khi sinh nên chủ động thực hiện các biện pháp cải thiện và phòng ngừa tái phát.

Cách trị nổi mề đay sau khi sinh nhanh, an toàn

Phụ nữ sau sinh – đặc biệt là người nuôi con bằng sữa mẹ là nhóm đối tượng nhạy cảm và dễ gặp phải tác dụng phụ khi sử dụng thuốc. Chính vì vậy, điều trị ưu tiên đối với mề đay mẩn ngứa sau sinh là các biện pháp không sử dụng thuốc.

1. Loại trừ nguyên nhân và yếu tố rủi ro

Mề đay là phản ứng cấp của da khi hệ miễn dịch phóng thích chất trung gian gây dị ứng vào mao mạch ở lớp trung bì. Thông thường, hiện tượng này có thể thuyên giảm chỉ sau vài giờ đến vài ngày mà không cần can thiệp điều trị.

Tuy nhiên nếu liên tục tiếp xúc với dị nguyên, tổn thương da có thể lan tỏa rộng và kéo dài trong nhiều tuần. Do đó để kiểm soát mề đay sau sinh, sản phụ nên loại trừ nguyên nhân và tránh tiếp xúc với các yếu tố có nguy cơ dị ứng cao như:

• Trong trường hợp xác định được nguyên nhân gây nổi mề đay, bạn nên loại trừ nguyên nhân này để tránh mề đay lan rộng, gây ngứa nhiều và tiến triển mãn tính.
• Tránh tiếp xúc với các chất dễ gây dị ứng như lông chó mèo, phấn hoa, hóa mỹ phẩm, hải sản, đậu phộng,…
• Hệ miễn dịch và sức khỏe suy giảm là điều kiện thuận lợi để mề đay khởi phát trong thời gian sau sinh. Chính vì vậy, bạn nên ăn uống đầy đủ và nghỉ ngơi điều độ để phục hồi thể trạng và kiểm soát các vấn đề trên da.
• Nếu thường xuyên căng thẳng và thiếu ngủ, có thể chia sẻ việc chăm sóc con cái với bạn đời và người thân trong gia đình để giảm áp lực lên hệ thần kinh, giải phóng căng thẳng và các suy nghĩ tiêu cực.

2. Áp dụng mẹo chữa mề đay sau sinh tại nhà

Sau khi loại trừ nguyên nhân và các yếu tố rủi ro, bạn có thể áp dụng một số mẹo chữa mề đay tại nhà an toàn như:

• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Có thể dùng các loại kem dưỡng ẩm chứa Glycerin, Niacinamide, Vitamin E,… để duy trì độ ẩm cho da, phục hồi hàng rào bảo vệ và giảm viêm đỏ. Nên dùng kem dưỡng ẩm có kết cấu mỏng nhẹ 2 lần/ ngày để làm giảm các triệu chứng do mề đay mẩn ngứa gây ra.
• Dùng gel nha đam: Nha đam là nguyên liệu thiên nhiên có độ an toàn cao, ít kích ứng phù hợp với cả mẹ bầu và phụ nữ sau sinh. Với hàm lượng nước, chất nhầy, axit amin, vitamin và khoáng chất dồi dào, nha đam có tác dụng làm dịu vùng da tổn thương, giảm viêm và cải thiện triệu chứng ngứa ngáy. Nếu mề đay khởi phát khu trú ở phạm vi nhỏ, bạn có thoa gel nha đam lên da, để trong 10 – 15 phút và rửa lại với nước sạch.
• Tắm nước mát: Tắm nước mát giúp làm sạch cơ thể, loại bỏ mồ hôi và bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông. Bên cạnh đó, biện pháp này còn giúp giảm viêm, nóng rát, phù nề và ngứa ngáy ở vùng da tổn thương. Để tăng tác dụng giảm ngứa, bạn có thể thêm tinh dầu khuynh diệp, bột yến mạch, lá bạc hà,… vào nước tắm.

3. Thay đổi các thói quen xấu

Tổn thương da do mề đay có thể lan tỏa trên phạm vi rộng và tiến triển mãn tính nếu tiếp tục duy trì các thói quen xấu. Các thói quen này có thể kích thích hoạt động phóng thích histamine vào mao mạch trung bì và làm nghiêm trọng các triệu chứng trên da.

Để cải thiện mề đay sau sinh, bạn nên thay đổi các thói quan sau:

• Tránh mặc quần áo có chất liệu dày cứng, bí bách và khó thấm hút. Thay vào đó, nên ưu tiên mặc các trang phục có chất liệu cotton, mềm, mỏng và thấm hút mồ hôi tốt.
• Tuyệt đối không dùng tay chà xát hay gãi cào vào vùng da tổn thương. Ma sát quá mức có thể khiến tổn thương da lan rộng và nặng nề hơn.
• Không nên lao động nặng nhọc sau khi sinh. Tình trạng này có thể khiến thể trạng chậm phục hồi, hệ miễn dịch suy giảm và gây bất ổn nội tiết tố. Các yếu tố này tác động tiêu cực đến bệnh mề đay mẩn ngứa và khiến tổn thương da lan tỏa rộng hơn.
• Thay đổi một số quan niệm sai lầm như kiêng nước, hơ than, mặc quần áo dày, kín, kiêng gội đầu, chải răng,…
• Phụ nữ sau sinh thường có thói quen bổ sung thực phẩm giàu đạm để kích thích sản xuất sữa cho trẻ. Tuy nhiên dung nạp quá nhiều đạm có thể khiến hệ tiêu hóa ứ trệ và mề đay lây lan rộng. Trong thời gian này, bạn nên cân bằng giữa hàm lượng đạm, chất xơ, vitamin và tinh bột trong chế độ ăn.

Có nên dùng thuốc điều trị nổi mề đay sau khi sinh?

Đối với những trường hợp mề đay nhẹ, tổn thương da có thể biến mất hoàn toàn chỉ sau vài ngày đến vài giờ. Tuy nhiên nếu mề đay xảy ra do các yếu tố nội sinh (nội tiết tố, thể trạng, sức đề kháng,…), triệu chứng có thể kéo dài trong vài tuần đến vài tháng.

Trong trường hợp mề đay gây ngứa nhiều và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, bạn có thể tìm gặp bác sĩ để được chỉ định một số loại thuốc an toàn.

Các loại thuốc có thể được sử dụng trong điều trị nổi mề đay sau khi sinh, bao gồm:

• Thuốc bôi chứa Menthol: Menthol là hoạt chất được chiết xuất từ lá bạc hà hoặc lá trầu không. Loại thuốc bôi được sử dụng trực tiếp lên vùng da tổn thương nhằm giảm sưng nóng, giảm đau và cải thiện hiện tượng viêm.
• Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 có tác dụng ức chế hoạt động phóng thích histamine, từ đó làm giảm ngứa ngáy và cải thiện tổn thương da. Loại thuốc này tương đối an toàn với phụ nữ mang thai và cho con bú. Tuy nhiên để dự phòng rủi ro, bạn nên tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng được bác sĩ chỉ định.

Dựa vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp với một số loại thuốc khác. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cho phụ nữ sau sinh phải được cân nhắc kỹ lưỡng giữa rủi ro và lợi ích. Tùy tiện dùng thuốc có thể gây ảnh hưởng đến nguồn sữa và tác động gián tiếp đến sự phát triển của trẻ nhỏ.

Chính vì lẽ đó, nhiều mẹ bỉm sữa có xu hướng tìm đến các bài thuốc Đông y có thành phần thảo dược thiên nhiên an toàn, lành tính để chữa trị mề đay mẩn ngứa sau sinh.

Phòng ngừa nổi mề đay mẩn ngứa sau sinh

Lương y Đỗ Minh Tuấn cũng chia sẻ thêm rằng thể trạng, hệ miễn dịch và nội tiết tố của phụ nữ sau khi sinh cần ít nhất 3 – 6 tháng để phục hồi hoàn toàn. Trong thời gian này, mề đay mẩn ngứa có thể tái phát nhiều lần nếu không chủ động phòng ngừa.

Các biện pháp phòng ngừa mề đay mẩn ngứa sau sinh tái phát, bao gồm:

• Phụ nữ sau khi sinh nên chia sẻ công việc nhà và chăm sóc con cái với người thân trong gia đình để dành thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân.
• Nên chia sẻ những lo lắng và suy nghĩ tiêu cực với bạn đời để tránh stress và trầm cảm sau sinh.
• Giữ vệ sinh cơ thể, ăn uống khoa học và nghỉ ngơi điều độ.
• Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố dị ứng và tránh dung nạp các loại thực phẩm lạ.
• Tuyệt đối không hút thuốc lá, dùng rượu bia và thức uống chứa hàm lượng caffeine cao.
• Giặt giũ quần áo, drap giường, vỏ gối, khăn tắm,… thường xuyên. Bên cạnh đó, cần vệ sinh nhà cửa và đảm bảo không gian sống thoáng đãng, mát mẻ.
• Uống nhiều nước và sử dụng kem dưỡng thường xuyên giúp bảo vệ, nuôi dưỡng và phục hồi làn da.

Nổi mề đay là vấn đề da liễu phổ biến ở phụ nữ sau khi sinh. Nếu tích cực chăm sóc và điều trị, tổn thương da có thể thuyên giảm hẳn chỉ sau vài ngày đến vài tuần. Bên cạnh đó, cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để hạn chế tình trạng tái phát.