Virus viêm gan C có lây không? Cách phòng ngừa?

Virus gây bệnh viêm gan C có lây không là thắc mắc của khá nhiều bạn đọc. Theo các chuyên gia, loại virus này có khả năng lây qua đường máu, quan hệ tình dục và lây từ mẹ sang con. Do chưa có vaccine phòng ngừa nên mỗi người cần có ý thức bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng bằng cách thực hiện các biện pháp làm giảm nguy cơ lây nhiễm.

Virus gây bệnh viêm gan C có lây không? Lây qua đường nào?

Viêm gan C là một trong những bệnh viêm gan do virus khá phổ biến. Bệnh lý này xảy ra do nhiễm Hepatitis C virus (HCV). HCV xâm nhập vào cơ thể gây tổn thương và hoại tử nhu mô gan khiến chức năng gan suy giảm cấp hoặc mãn tính. Người bị viêm gan C có thể không phát sinh triệu chứng bất thường hoặc có một số triệu chứng không điển hình như đau hạ sườn phải, đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, vàng da, mệt mỏi, nhức mỏi cơ thể, ăn uống kém,…

Theo thống kê của Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), có khoảng 71.000.000 người trên thế giới bị viêm gan C mãn tính. Mặc dù số người nhiễm viêm gan B cao hơn so với viêm gan C nhưng tỷ lệ người nhiễm HCV chuyển sang giai đoạn mãn tính lại cao hơn nhiều lần so với trường hợp nhiễm virus gây viêm gan B.

Hơn nữa, hiện nay vẫn chưa có vaccine phòng ngừa viêm gan C. Chính vì vậy, vấn đề “Virus gây bệnh viêm gan C có lây không? Lây qua đường nào?” được khá nhiều bạn đọc quan tâm. Tương tự như virus gây bệnh viêm gan B, virus gây viêm gan C có khả năng lây nhiễm qua đường máu, qua quan hệ tình dục và lây nhiễm từ mẹ sang con. Trong đó, lây trực tiếp qua máu là đường lây phổ biến nhất.

Các đường lây của virus gây bệnh viêm gan C (HCV):

1. Lây qua đường máu

Hepatitis C virus có khả năng lây qua đường máu (đường lây truyền phổ biến nhất). Các trường hợp tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc nhận máu của người nhiễm HCV đều có thể mắc bệnh viêm gan C.

Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với các vật dụng trung gian chứa máu như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm cắt móng tay, khăn mặt, khuyên tai, dụng cụ nha khoa, kim châm cứu, kim tiêm,… Hơn nữa, việc thực hiện các thủ thuật xâm lấn như phun thêu thẩm mỹ, phẫu thuật thẩm mỹ, nhổ răng,… tại các cơ sở không đảm bảo cũng có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm Hepatitis C virus.

2. Lây qua đường tình dục

Virus gây bệnh viêm gan C cũng có thể lây qua đường tình dục. Tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm bệnh qua đường lây này thường thấp hơn so với lây qua đường máu. Tương tự như virus gây viêm gan B, HCV cũng có trong các dịch tiết có nguồn gốc từ máu như máu kinh, dịch tiết âm đạo và tinh dịch. Chính vì vậy, quan hệ tình dục không an toàn có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm viêm gan C và một số bệnh lý khác.

Việc sử dụng bao cao su được xem là biện pháp phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục hiệu quả. Tuy nhiên, virus gây viêm gan C cũng có thể lây qua vết xước, nốt mụn hở, vết thương rỉ máu trong khi quan hệ tình dục. Do đó để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh, cả hai nên chủ động thăm khám sức khỏe trước khi quyết định quan hệ.

3. Virus viêm gan C lây từ mẹ sang con

Viêm gan C cũng có thể lây truyền dọc (lây từ mẹ sang con) nhưng tỷ lệ chỉ chiếm khoảng 5%. Hepatitis C virus không lây trong thời gian mang thai mà chủ yếu lây vào thời điểm sinh nở vì lúc này trẻ tiếp xúc trực tiếp với máu của mẹ.

Tuy nhiên, virus gây viêm gan C không có trong sữa mẹ và hầu như không lây nhiễm trong giai đoạn cho con bú. Tuy nhiên với phụ nữ bị nhiễm viêm gan C, các bác sĩ khuyến cáo nên vắt sữa và cho trẻ bú bằng bình. Vì núm vú có thể bị nứt hoặc trầy xước và làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus cho trẻ.

Trên thực tế, một số bệnh nhân nhiễm viêm gan C không thể xác định được đường lây truyền cụ thể.

Viêm gan C có lây qua đường nước bọt không?

Viêm gan C chỉ lây nhiễm qua đường máu, lây từ mẹ sang con và lây qua đường tình dục. Virus gây bệnh hầu như không lây qua đường nước bọt (giao tiếp, ăn uống). Do đó, người mắc bệnh viêm gan C hoàn toàn có thể sinh hoạt và gần gũi với những người xung quanh.

Tuy nhiên, cần thận trọng với các vật dụng có nguy cơ dính máu như bàn chải đánh răng, thìa, chén, ly súc miệng, dao cạo râu,… Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm virus, tuyệt đối không sử dụng chung vật dụng cá nhân với người khác.

Các biện pháp phòng ngừa viêm gan C

Viêm gan C là một trong những nguyên nhân gây xơ gan, suy gan và ung thư gan. Ngoài ra, người nhiễm Hepatitis C virus còn có nguy cơ đồng nhiễm viêm gan B, viêm gan A và viêm gan E. Chính vì vậy để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng, cần chủ động phòng ngừa bệnh với các biện pháp sau.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm gan C:

1. Đối với người nhiễm bệnh

Người bị nhiễm viêm gan C nên có ý thức bảo vệ sức khỏe cộng đồng bằng cách thông báo với những người xung quanh tình trạng sức khỏe của bản thân. Hepatitis C virus không lây nhiễm qua giao tiếp, ăn uống,… nên bạn có thể sinh hoạt cùng với người khỏe mạnh.

Tuy nhiên, cần tránh dùng chung các vật dụng cá nhân với những người xung quanh. Mặc dù ít khi xảy ra nhưng máu có thể dính vào bàn chải, khăn mặt, đũa, dao cạo,… và lây nhiễm virus cho người khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, nên chủ động thăm khám và điều trị để giảm mầm bệnh trong cộng đồng. Đây cũng là một trong những biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm Hepatitis C virus cho những người xung quanh. Ngoài ra, nên tiêm vaccine phòng ngừa viêm gan A và B. Tình trạng đồng nhiễm nhiều loại viêm gan siêu vi có thể khiến gan bị tổn thương nặng và phải đối mặt với nhiều biến chứng nặng nề.

Hiện tại, không có biện pháp phòng ngừa viêm gan C lây từ mẹ sang con. Tuy nhiên, tỷ lệ lây nhiễm chỉ chiếm dưới 5% (thấp hơn rất nhiều so với viêm gan B) nên thực tế có rất ít trường hợp nhiễm bệnh qua đường lây này. Để đảm bảo an toàn, mẹ bầu bị viêm gan C nên thăm khám đều đặn trước và trong suốt thời gian thai kỳ.

2. Đối với người khỏe mạnh

Không giống như bệnh viêm gan A và B, viêm gan C chưa có vaccine phòng ngừa. Do đó hiện nay, không có biện pháp phòng ngừa bệnh lý này hoàn toàn. Các biện pháp phòng ngừa chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm Hepatitis C virus.

Các biện pháp phòng ngừa viêm gan C:

• Cần lựa chọn bệnh viện, trung tâm thẩm mỹ và nha khoa có chất lượng, an toàn và uy tín. Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp nhiễm Hepatitis C virus do thăm khám, điều trị và làm đẹp tại các cơ sở kém chất lượng, sử dụng thiết bị và dụng cụ chưa được vô trùng hoàn toàn.
• Không tiếp xúc trực tiếp với máu của người khác (kể cả người chưa được chẩn đoán mắc bệnh viêm gan C).
• Sàng lọc máu trước khi nhận máu. Truyền máu của người nhiễm viêm gan C là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh lý này.
• Tuyệt đối không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác – nhất là các vật dụng có khả năng dính máu như dao cạo, kềm cắt móng tay, đồ dũa móng tay, bàn chải đánh răng, khăn mặt,…
• Nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục và cần tránh quan hệ khi bạn tình có vết thương hở, vết xước và mụn nhọt hoặc nữ giới đang trong thời kỳ hành kinh.
• Chủ động thăm khám và tầm soát các bệnh lý về gan 1 – 2 lần/ năm. Khác với các bệnh lý thông thường, hầu hết các vấn đề về gan đều không có biểu hiện rõ rệt. Việc thăm khám sớm giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh cho cộng đồng.

Bài viết đã tổng hợp các thông tin xung quanh vấn đề “Virus viêm gan C có lây không? Lây qua đường nào?”, đồng thời đề cập đến một số biện pháp giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh. Đối với những đối tượng có nguy cơ nhiễm HCV cao, nên tham vấn y khoa để được tư vấn cụ thể và cho lời khuyên hữu ích.

Tham khảo thêm:

• Bệnh viêm gan B có lây không? Qua đường nào?
• Viêm gan A có lây hay di truyền không? Cách phòng ngừa