Viêm gan B có mấy giai đoạn? Mức độ nguy hiểm?

Viêm gan B là bệnh lý có tiến triển phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn với các mức độ nguy hiểm khác nhau. Do đó, người bệnh nên tìm hiểu viêm gan B có mấy giai đoạn để có biện pháp xử lý và điều trị phù hợp.

Viêm gan B là gì?

Viêm gan B hay viêm gan siêu vi B là bệnh lý nhiễm trùng gan nghiêm trọng do virus viêm gan B gây ra. Nhiễm trùng có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Nhiễm trùng viêm gan B mạn tính là tình trạng kéo dài hơn 6 tháng và có thể dẫn đến nhiều nguy cơ như phát triển các bệnh lý nghiêm trọng như suy gan, xơ gan hoặc ung thư gan.

Hầu hết người bệnh viêm gan B cấp tính có thể phục hồi hoàn toàn, ngay cả khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Trong đó, trẻ em và trẻ sơ sinh là những đối tượng bệnh dễ phát triển thành mãn tính và dẫn đến nhiều biến chứng so với người trưởng thành.

Các dấu hiệu và triệu chứng viêm gan B có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng, thường xảy ra sau 4 tháng kể từ lúc nhiễm virus viêm gan B, tuy nhiên một số người có thể nhận thấy các triệu chứng sau 2 tuần nhiễm bệnh. Ngoài ra, một số đối tượng bệnh, đặc biệt là trẻ em, có thể không có bất cứ dấu hiệu viêm gan B nào.

Các dấu hiệu và triệu chứng nhận biết viêm gan B phổ biến bao gồm:

• Đau bụng
• Nước tiểu có màu đậm
• Sốt
• Đau khớp
• Ăn mất ngon
• Buồn nôn và nôn
• Suy nhược cơ thể và mệt mỏi
• Vàng da hoặc vàng lòng trắng mắt

Nhiễm trùng viêm gan B là bệnh lý nghiêm trọng và có thể lây lan nhanh chóng thông qua các chất dịch cơ thể như máu, tinh dịch hoặc dịch âm đạo. Do đó, người bệnh đã tiếp xúc với bệnh nhân viêm gan B nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Các biện pháp điều trị dự phòng có thể giảm nguy cơ nhiễm trùng trong vòng 24 giờ sau khi tiếp xúc với virus gây bệnh.

Nhiễm trùng viêm gan B có mấy giai đoạn?

Các chuyên gia cho biết, ngay khi virus viêm gan B xâm nhập vào cơ thể, sẽ lây nhiễm sang các tế bào khác trong gan. Lúc này hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể để tiêu diệt virus. Gan sẽ tăng lượng enzym sản xuất để chống lại nhiễm trùng, điều này có thể dẫn đến viêm gan.

Nhiễm trùng gan ban đầu được gọi là viêm gan cấp tính, có nghĩa là tình trạng này sẽ được giải quyết trong 6 tháng mà không cần điều trị. Hầu hết người bệnh viêm gan B là cấp tính và không dẫn đến các rủi ro nghiêm trọng nào. Nếu virus viêm gan B được loại bỏ hoàn toàn, người bệnh không còn nhiễm bệnh và không còn khả năng lây nhiễm cho người khác. Ngoài ra, người bệnh có thể phát triển các kháng thể viêm gan B và có thể ngăn ngừa các nguy cơ tái nhiễm trong tương lai.

Trong trường hợp hệ thống miễn dịch không thể loại bỏ nhiễm trùng trong 6 tháng, bệnh sẽ phát triển thành mãn tính. Đây là tình trạng virus viêm gan tiếp tục hình thành, phát triển và nhân lên nhiều lần trong gan trong vài tháng hoặc vài năm sau khi nhiễm bệnh. Điều này có thể gây tổn thương gan, xơ gan và ung thư gan. Bên cạnh đó, người bệnh viêm gan B mãn tính có thể truyền nhiễm virus cho người khác.

Hầu hết người lớn nhiễm trùng viêm gan B đều có thể loại bỏ virus trong giai đoạn cấp tính. Tuy nhiên trẻ sơ sinh, trẻ em và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu thường không thể loại bỏ virus, cuối cùng dẫn đến viêm gan B mãn tính.

Một số đối tượng nguy cơ nhiễm virus viêm gan B mãn tính bao gồm:

• Người nhiễm HIV
• Người nhận ghép tạng
• Người đang thực hiện hóa trị
• Bệnh nhân chạy thận nhân tạo hoặc có các vấn đề về thận
• Bất cứ ai dang nhận điều trị bằng steroid để ức chế hệ thống miễn dịch

Nhiễm trùng viêm gan B mãn tính là tình trạng phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Cụ thể một số biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

• Xơ gan: Là tình trạng viêm gan kết hợp với nhiễm trùng, có thể dẫn đến sẹo gan trên diện rộng. Điều này làm suy giảm khả năng hoạt động của gan và ảnh hưởng đến chức năng tổng thể của cơ thể.
• Ung thư gan: Những người bệnh viêm gan B mãn tính thường có nguy cơ ung thư gan cao hơn những người khác.
• Suy gan: Suy gan cấp tính là tình trạng suy giảm các chức năng gan hoặc một số chức năng quan trọng của gan ngừng hoạt động. Khi điều này xảy ra, người bệnh có thể cần ghép gan để duy trì sự sống.
• Các bệnh lý liên quan khác: Những người bệnh viêm gan B mãn tính có thể phát triển các bệnh lý nghiêm trọng khác như bệnh thận hoặc viêm mạch máu.

Viêm gan B mãn tính phát triển qua nhiều giai đoạn với các mức độ nghiêm trọng khác nhau. Do đó, người bệnh nên tìm hiểu viêm gan B có mấy giai đoạn và đặc điểm của các giai đoạn để có biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp.

Viêm gan B mãn tính có mấy giai đoạn và mức độ nguy hiểm ra sao?

Nhiễm trùng viêm gan B mãn tính được đặc trưng qua 4 giai đoạn, tuy nhiên không phải tất cả người bệnh đều trải qua các giai đoạn giống nhau. Để chẩn đoán, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm chuyên môn để xác định giai đoạn viêm gan B và có chỉ định điều trị phù hợp.

Về vấn đề viêm gan B có mấy giai đoạn, các chuyên gia giải đáp như sau các giai đoạn cụ thể như sau:

1. Giai đoạn dung nạp miễn dịch

Giai đoạn dung nạp miễn dịch, hay còn gọi là thời kỳ ủ bệnh, kéo dài khoảng 2 – 4 tuần ở người lớn khỏe mạnh. Đối với trẻ em và trẻ sơ sinh, giai đoạn này có thể kéo dài vài năm, thậm chí là hàng chục năm mà không gây ra bất cứ dấu hiệu nhận biết cụ thể nào.

Trong giai đoạn này, virus viêm gan B nhân lên nhiều lần một cách nhanh chóng, tuy nhiên khả năng lây nhiễm thường thấp. Các đặc điểm chính của giai đoạn dung nạp miễn dịch thường bao gồm:

• Men gan ALT ở mức độ bình thường
• HBV DNA (tải lượng vi rút) > 1 triệu IU / ml
• HBeAg (kháng nguyên e viêm gan B) dương tính
• Viêm gan tối thiểu
• Gan xơ hóa tối thiểu

Sự phát triển và nhân lên của virus viêm gan B vẫn tiếp tục mặc dù nồng độ aminotransferase thấp hoặc hoàn toàn không có. Bên cạnh đó, người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng bệnh, đặc biệt là ở trẻ em và trẻ sơ sinh.

Viêm gan B trong giai đoạn không dung nạp miễn dịch được xem là ít có nguy cơ. Bên cạnh đó, bệnh hầu như không phát triển thành xơ gan hoặc ung thư biểu mô tế bào gan. Do đó, trong giai đoạn này, viêm gan B gần như không gây nguy hiểm cho người bệnh.

Trong giai đoạn dung nạp miễn dịch, liệu pháp kháng virus thường không được khuyến cáo. Tuy nhiên người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ để tiến đến giai đoạn thanh lọc miễn dịch. Một khi giai đoạn thanh lọc miễn dịch diễn, liệu pháp kháng virus cần được cân nhắc trong 6 – 12 tháng nếu hệ thống miễn dịch không chuyển đổi huyết tháng HBeAg. Bên cạnh đó, người bệnh thường được yêu cầu tái khám định kỳ trong 6 tháng hoặc 1 năm để đánh giá tình trạng bệnh có hướng khắc phục phổ biến.

2. Giai đoạn thanh lọc miễn dịch

Giai đoạn thanh lọc miễn dịch hay còn gọi là giai đoạn hoạt động miễn dịch (thanh thải miễn dịch). Thời gian của giai đoạn này đối với bệnh nhân nhiễm trùng cấp tính thường là 3 – 4 tuần, kể từ lúc nhiễm virus. Trong giai đoạn này, phản ứng viêm có tác dụng tế bào sẽ xảy ra, có nghĩa virus viêm gan B có thể hoạt động đáng kể và dẫn đến các tổn thương cụ thể về gan, chẳng hạn như xơ gan.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhiễm viêm gan B thường bắt đầu giai đoạn thanh lọc miễn dịch khi bắt đầu vào độ tuổi 30. Khi hệ thống miễn dịch bắt đầu trưởng thành, nồng độ HBeAg có thể giảm xuống và phát triển các kháng thể anti-HBe. Quá trình này được gọi là thanh lọc huyết thanh hoặc chuyển đổi huyết thanh.

Chuyển đổi huyết thanh HBeAg đánh dấu sự chuyển đổi giai đoạn hoạt động miễn dịch sang trạng thái mang mầm bệnh không hoạt động. Quá trình chuyển đổi này có thể phát triển thành xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan, tuy nhiên tỷ lệ thường thấp và khả năng điều trị tương đối cao.

Các đặc điểm chính trong giai này thường bao gồm:

• Nồng độ ALT tăng cao
• HBV DNA (tải lượng vi rút) ≥ 20.000 IU / ml
• HBeAg dương tính
• Viêm gan vừa đến nặng
• Xơ hóa gan vừa đến nặng

Giai đoạn thanh lọc miễn dịch có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm và có thể dẫn đến các tổn thương gan vĩnh viễn nếu không được điều trị phù hợp. Do đó, trong giai đoạn này, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và được điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, trong giai đoạn này người bệnh nên điều trị theo phác đồ của bác sĩ và không được tự ý thay đổi phác đồ hoặc bỏ lỡ quá trình điều trị. Thông thường, một liệu trình điều trị có thể mất khoảng 6 tháng đối với người có sức khỏe tốt.

3. Giai đoạn viêm gan B mạn tính không hoạt động

Trong giai đoạn viêm gan B mãn tính không hoạt động, kháng thể HBe (anti-HBe) bắt đầu xuất hiện, nồng độ ALT bình thường và nồng độ HBV DNA có thể thấp hoặc không thể phát hiện được.

Người mang virus viêm gan không hoạt động thường chiếm tỷ lệ rất lớn ở những người bệnh viêm gan B mạn tính. Sau khi chuyển đổi thành huyết thanh, hầu hết bệnh nhân có nồng độ HBeAg âm tính, kháng thể kháng HBe dương tính và HBV DNA thấp hoặc không thể phát hiện được. Nếu lúc này thực hiện sinh thiết gan có thể phát hiện viêm gan hoặc xơ hóa gan tối thiểu.

Tình trạng nhiễm virus viêm gan B với HBsAg không hoạt động thường lành tính và không nguy hiểm. Trong các trường hợp theo dõi lâu dài (trên 18 năm) những người mang mầm bệnh này có thể tự cải thiện mức độ nghiêm trọng của bệnh, hạn chế nguy cơ xơ gan hoặc ung thư gan.

Ngoài ra, khoảng 20 – 30% người mang HBsAg không hoạt động có thể bị viêm gan B tái hoạt tự phát trong thời gian theo dõi. Sự tái hoạt động của virus viêm gan B thường không có triệu chứng hoặc có các dấu hiệu tương tự như viêm gan virus cấp tính. Một số người mang mầm bệnh có thể trở nên âm tính với HBsAg và phát triển thành anti-HBs.

Các đặc điểm chính trong giai đoạn nhiễm trùng mãn tính không hoạt động bao gồm:

• Nồng độ ALT bình thường
• HBV DNA (tải lượng vi rút) không thể phát hiện được hoặc <2.000 IU / ml
• HBeAg âm tính
• Viêm gan tối thiểu
• Biến chứng xơ hóa gan

Trong giai đoạn này người bệnh cần tái khám định kỳ và sử dụng thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ để tránh các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

4. Giai đoạn viêm gan B mạn tính hoạt động

Giai đoạn viêm gan B mạn tính hoạt động hay giai đoạn kích hoạt lại, bệnh nhân có nồng độ HBeAg âm tính có thể được chia thành người mang HBsAg không hoạt động mãn tính và bệnh nhân viêm gan B có hoạt tính sinh hóa virus không liên tục. Viêm gan B mạn tính với HBeAg âm tính có thể tái phát ở 1/3 số người mang virus viêm gan B vf dẫn đến một số triệu chứng như:

• Mệt mỏi
• Đau phần hạ sườn
• Chán ăn, ăn mất ngon
• Rối loạn tiêu hóa

Lúc này khi xét nghiệm men gan HBeAg, kết quả có thể làm âm tính hoặc dương tính. Người bệnh có thể bị tăng men gan, có dấu hiệu tổn thương gan, khi sinh thiết có thể nhận thấy tế bào gan bị viêm hoặc hoại tử.

Các đặc trưng chính của giai đoạn này bao gồm:

• Nồng độ ALT tăng cao
• HBV DNA (tải lượng vi rút) ≥ 2.000 IU / ml
• HBeAg âm tính
• Viêm gan vừa đến nặng
• Xơ hóa gan vừa đến nặng

Giai đoạn viêm gan B mạn tính hoạt động thường có thời gian kéo dài, cường độ tổn thương cao và có thể dẫn đến xơ hóa các tế bào mô gan. Lúc này nguy cơ biến chứng xơ gan và ung thư gan tương đối cao.

Trong giai đoạn này người bệnh cần được điều trị bằng thuốc kháng virus đặc hiệu kéo dài cho đến khi virus được kiểm soát. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp người bệnh có thể cần dùng thuốc trong suốt quãng đời còn lại để ngăn ngừa tổn thương gan, xơ gan và các rủi ro nghiêm trọng khác.

Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng ở gan và có thể dẫn đến sẹo gan, suy gan hoặc ung thư gan. Do đó, người bệnh nên tìm hiểu các giai đoạn của bệnh viêm gan B và có kế hoạch điều trị, chăm sóc sức khỏe phù hợp. Trao đổi với bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn và tư vấn phù hợp.