Viêm gan do rượu: Cơ chế, dấu hiệu, cách điều trị

Bác Sĩ Trần Hải Long 0:15 - 02/06/2023

Đánh giá bài viết

5/5 - (1 bình chọn)

Viêm gan do rượu là bệnh lý thường gặp ở những người uống nhiều rượu trong thời gian dài. Căn bệnh này hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu phát hiện từ sớm và tiến hành cai rượu. Ngược lại, nếu chủ quan trong việc thăm khám và tiếp tục duy trì thói quen này sẽ khiến gan bị tổn thương ngày càng nặng, nghiêm trọng hơn là đe doạ đến tính mạng người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế hình thành bệnh viêm gan do rượu, dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị hiệu quả.

Viêm gan do rượu thường xảy ra ở những người có thói quen lạm dụng rượu kéo dài nhiều năm liền

Viêm gan do rượu là gì? Cơ chế gây bệnh

Viêm gan do rượu là bệnh lý hình thành do uống quá nhiều rượu. Thành phần độc tố trong rượu không được gan lọc hết sẽ tích tụ tại đây và kích thích phản ứng viêm xảy ra với các triệu chứng đặc trưng là sưng tấy và đau. Nếu người bệnh không tiến hành cai rượu sẽ có nguy cơ tiến triển sang xơ gan là rất cao. Khi bị xơ gan đồng nghĩa với việc tế bào gan bình thường đã bị tổn thương và hình thành nên các mô sẹo. Nếu tình trạng này diễn ra trên diện rộng sẽ khiến gan gần như không còn hoạt động, nghiêm trọng hơn sẽ dẫn đến tử vong.

Đây là bệnh lý thường xảy ra ở những người ngoài độ tuổi 30 và nghiện rượu trong thời gian dài trước đó. Tuy nhiên, không phải ai bị nghiện rượu nặng cũng mắc bệnh, nhiều trường hợp chỉ uống rượu với mức độ vừa phải vẫn chẩn đoán ra viêm gan do rượu. Thống kê y khoa cho thấy, có đến 35% người bị nghiện rượu nặng và mắc các bệnh lý về gan. Trong đó, có đến 1/3 bị tử vong chỉ sau 6 tháng bệnh tiến triển.

+ Cơ chế gây bệnh: Rượu sau khi đưa vào cơ thể sẽ phân hủy ra một số chất độc gây hại đối với cơ thể. Các chất này sẽ tấn công vào gan, kích hoạt phản ứng viêm và dần phá hủy đi các tế bào gan khỏe mạnh. Lúc này gan sẽ kích thích quá trình tự sửa chữa, các tế bào bị tổn thương sẽ được thay thế bằng mô sẹo (hiện tượng này còn được gọi là xơ hóa gan). Mô sẹo là tổn thương không thể phục hồi tại gan, nếu tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ khiến các mô sẹo này phát triển lan rộng và làm gan mất đi chức năng vốn có.

+ Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu

Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu cao hơn so với nam giới

Những người có thói quen uống trên 80 gram rượu cồn/ngày.
Phụ nữ uống rượu có nguy cơ bị viêm gan do rượu cao hơn, chỉ với 40 – 60 gram rượu/ngày bạn đã có thể mắc bệnh.
Uống rượu liên tục trong suốt thời gian dài khiến gan không có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi.
Di truyền các đột biến gen gây ảnh hưởng đến quá trình phân hủy rượu trong cơ thể.
Béo phì sẽ khiến chức năng gan bị suy giảm, nếu bạn có thói quen uống rượu sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Sử dụng các loại rượu bia có nồng độ cồn cao.

Viêm gan do rượu ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện, nhưng khi bệnh đã tiến triển sang mức độ nặng sẽ gia tăng áp lực lên tĩnh mạch. Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa dẫn đến xuất huyết viêm loét, giãn tĩnh mạch,… Nếu bệnh không được cấp cứu kịp thời sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm gan do rượu

Rượu là một chất độc đối với gan, nếu được nạp vào cơ thể với số lượng lớn sẽ kích thích phản ứng viêm, làm hư hại tế bào gan và khiến chúng dần chết đi. Các triệu chứng của bệnh viêm gan do rượu cũng tương tự như bệnh gan siêu vi, bạn có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau đây:

Viêm gan do rượu khiến cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi và suy nhược

Thay đổi khẩu vị, không còn cảm giác muốn ăn uống, hay bị đầy bụng và khó tiêu, nôn và buồn nôn. Rượu gây ức chế cảm giác thèm ăn dẫn đến suy dinh dưỡng.
Cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, hay bị sốt cao 39 độ C, xuất hiện các triệu chứng tương tự cảm cúm, sụt cân không rõ nguyên nhân.
Khi quan sát sẽ thấy màu sắc da và mắt vàng hơn bình thường. Bị ngứa ngáy dưới da và tình trạng này xảy ra khắp toàn thân.
Hay bị phát ban, da dễ chảy máu hoặc bầm tím chỉ với va chạm nhẹ. Bụng sưng tấy do ứ dịch khiến người bệnh cảm thấy đau tức.
Đau nhức tại khớp, nước tiểu có màu vàng sậm, đi đại tiện ra phân có màu đất sét.

Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng, thăm khám bạn sẽ thấy gan có các triệu chứng sau đây:

Cổ trướng do sự tích dịch bất thường tại bụng, thậm chí là chảy máu và não gan.
Gan và lá lách sưng to bất thường, chức năng gan bị rối loạn do ảnh hưởng của quá trình xơ hóa.
Mô sẹo hình thành ngày càng nhiều khiến chức năng gan suy giảm, lâu dần sẽ dẫn đến suy gan và suy thận.

Các triệu chứng do bệnh gây ra ở trên sẽ nhanh chóng được cải thiện nếu bạn tiến hành cai rượu. Nhưng nếu vẫn tiếp tục duy trì thói quen này kèm theo chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên ngày càng tồi tệ hơn. Nếu lặp đi lặp lại nhiều lần như thế sẽ dẫn đến hiện tượng gan mất bù, thậm chí là gây tử vong.

Cách chẩn đoán bệnh viêm gan do rượu

Tiến hành thăm khám chuyên khoa để xác định chính xác bệnh trạng — Tiến hành thăm khám chuyên khoa để xác định chính xác mức độ bệnh trạng

Nếu thấy bản thân có các triệu chứng của bệnh viêm gan do rượu ở trên thì người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín tiến hành thăm khám, xác định mức độ bệnh trạng để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Lúc này bác sĩ sẽ hỏi thăm người bệnh về bệnh sử và thói quen uống rượu, tiếp đó thực hiện khám lâm sàng tại vùng bụng để kiểm tra xem lá lách có bị to hay không.

Nếu nghi ngờ bị viêm gan do rượu, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng để có thể chẩn đoán được chính xác mức độ bệnh trạng. Cụ thể là:

Xét nghiệm máu để kiểm tra một số enzyme có liên quan như GOT, GPT và GGT.
Chẩn đoán hình ảnh bằng cách siêu âm gan, chụp CT hoặc chụp MRI.
Nếu vẫn chưa có kết quả rõ ràng, bác sĩ sẽ thực hiện làm sinh thiết gan.

Phương pháp điều trị viêm gan do rượu

Sẹo gan là tổn thương vĩnh viễn và không có khả năng phục hồi, chính vì thế đây là căn bệnh không thể điều trị dứt điểm. Mục đích chính của các phương pháp điều trị hiện nay trong y khoa là đẩy lùi các triệu chứng do bệnh gây ra, ngăn chặn bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn, cố gắng phục hồi chức năng của gan ở mức độ càng nhiều càng tốt. Dưới đây là nguyên tắc điều trị bệnh viêm gan do rượu bạn có thể tham khảo:

+ Tiến hành cai rượu:

Cai rượu là điều rất cần thiết để tránh khiến cho tổn thương gan trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn

Rượu là tác nhân chính gây ra căn bệnh này, vì thế việc đầu tiên người bệnh cần phải làm là tiến hành cai rượu. Cai rượu giúp làm giảm tổn thương đến gan và ngăn chặn tình trạng bệnh chuyển biến sang giai đoạn nặng. Nếu bị nghiện rượu nặng, bác sĩ sẽ đưa ra liệu trình cai rượu nội trú hoặc ngoại trú tùy thuộc vào nhu cầu của bạn.

Nhiều người bệnh tiến hành cai rượu chỉ trong vài tháng đã thấy tình trạng bệnh được cải thiện đáng kể. Nhưng ngược lại, nếu bạn chủ quan tiếp tục duy trì thói quen uống rượu sẽ khiến bệnh nhanh chóng tiến triển nặng và phát sinh biến chứng nghiêm trọng.

+ Điều trị chứng suy dinh dưỡng

Bệnh nhân bị viêm gan do rượu thường có triệu chúng suy dinh dưỡng, lúc này bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh lại chế độ ăn uống hàng ngày giúp đảo ngược tình trạng thiếu chất. Thực đơn của người bị viêm gan do rượu sẽ được tăng cường bổ sung vitamin và các dưỡng chất mà cơ thể đang thiếu.

Ở những trường hợp bệnh nặng gây khó khăn cho việc ăn uống thì sẽ được chỉ định ăn bằng ống. Ống này sẽ có tác dụng đưa thức ăn đi thẳng từ miệng đến dạ dày, thức ăn đưa vào ống sẽ không phải là thức ăn thô mà là một loại chất lỏng chứa dưỡng chất đặc biệt.

+ Sử dụng các loại thuốc làm giảm viêm

Uống thuốc Tây y theo đơn kê của bác sĩ chuyên khoa để cải thiện tình trạng bệnh — Uống thuốc Tây y theo đơn kê của bác sĩ chuyên khoa để cải thiện tình trạng viêm tại gan

Nếu người bệnh bị viêm gan do rượu với mức độ nặng sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc corticosteroid để giảm viêm. Tuy nhiên, lại thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và có rất nhiều trường hợp không đáp ứng điều trị bằng loại thuốc này.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kê đơn điều trị bằng pentoxifylline cho những trường hợp không đáp ứng điều trị bằng corticosteroid, đang mắc bênh suy thận, xuất huyết tiêu hoá hoặc nhiễm trùng.

+ Thực hiện ghép gan cho trường hợp nặng

Nếu bạn bị viêm gan do rượu đã tiến triển sang giai đoạn cuối là xơ gan sẽ được xem xét thực hiện ghép gan, đây là phương pháp điều trị cần thiết ngay lúc này để hạn chế nguy cơ tử vong. Điều kiện để có thể thực hiện cấy ghép gan là kiêng rượu hoàn toàn trong 6 tháng trước khi thực hiện.

Tuy nhiên, ghép gan là phương án điều trị không được các cơ sở y tế ưu tiên lựa chọn vì sợ bệnh nhân sau khi khỏi bệnh sẽ tiếp tục uống rượu. Đồng thời, quy trình thực hiện ghép gan rất phức tạp và có mức chi phí rất cao, không phải ai cũng đủ điều kiện để áp dụng.

Biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tại nhà

Viêm gan do rượu là bệnh lý hình thành do thói quen lạm dụng rượu trong thời gian dài. Để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh cũng như hỗ trợ điều trị bệnh tại nhà thì bạn cần phải lưu ý một số điều dưới đây:

Cách duy nhất để phòng tránh căn bệnh viêm gan do rượu là không uống tất cả các loại rượu bia. Nếu bạn có thói quen uống rượu bia mà không thể bỏ được thì hãy đến cơ sở y tế uy tín làm kiểm tra định kỳ để sớm phát hiện ra tổn thương tại gan.

Kiểm tra định kỳ giúp tầm soát sức khoẻ của gan, sớm phát hiện bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời

Với những người đang mắc các bệnh lý về gan như viêm gan do nhiễm virus siêu vi thì tuyệt đối không nên uống rượu bia. Chất độc hại trong thực phẩm này sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn và tăng nguy cơ phát sinh biến chứng.
Nếu gan vẫn đang hoạt động tốt và bạn có thói quen uống nhiều rượu thì nên điều chỉnh lại từ từ. Tốt nhất hãy hạn chế sử dụng các loại rượu mạnh, thay vào đó hãy uống rượu vang với liều lương vừa đủ, vừa giải quyết được cơn nghiện rượu vừa tốt cho sức khoẻ.
Tăng cường tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp kích thích tuần hoàn máu, tăng cường sức khoẻ và nâng cao sức đề kháng. Điều này sẽ giúp chức năng gan hoạt động tốt hơn, tăng khả năng chống chọi lại với bệnh tật.
Hình thành cho bản thân chế độ ăn uống khoa học, nên ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm tốt cho gan và hạn chế các loại thức ăn gây hại cho gan. Uống nhiều nước mỗi ngày giúp quá trình đào thải độc tố bên trong cơ thể diễn ra tốt hơn.

Trên đây là những thông tin cần biết về bệnh viêm gan do rượu được chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Hy vọng, chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc sớm phát hiện ra bệnh và có các biện pháp can thiệp đúng cách, tránh để lâu khiến bệnh chuyển biến nặng đe dọa đến tính mạng. Rượu bia là tác nhân gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ thì tốt nhất bạn hãy tránh xa nhóm thực phẩm này.