Tiểu đường tuýp 2 (đái tháo đường) nguy hiểm cỡ nào?
Tiểu đường tuýp 2 hay còn gọi là bệnh đái tháo đường type 2 là căn bệnh rất phổ biến hiện nay. Đây là chứng bệnh có thể để lại các biến chứng nguy hiểm. Do đó, cần hiểu được nguyên nhân gây bệnh, đánh giá đúng mức độ nguy hiểm và các phương pháp điều trị để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
Tiểu đường tuýp 2 là gì?
Tiểu đường tuýp 2 (tiểu đường type 2) là loại bệnh phổ biến nhất, chiếm đến 90% trong bệnh lý về tiểu đường nói chung. Ngoài ra, bệnh lý tiểu đường phổ biến khác là tiểu đường tuýp 1, tiểu đường thai kỳ.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 là tình trạng chỉ số đường huyết – glucose trong máu của cơ thể luôn ở mức cao do thiếu hụt insulin tự nhiên.
Khác với tiểu đường tuýp 1 do sự phá hủy beta trong tuyến tụy dẫn tới không thể sản xuất insulin tự nhiên cho cơ thể, tiểu đường tuýp 2 xảy ra do sự thiếu hụt insulin khi cơ thể có sản xuất nhưng không đáp ứng đủ nhu cầu.
Ngoài ra, bệnh tiểu đường tuýp 2 còn xảy ra ở những người kháng insulin khi cơ thể có sản xuất insulin nhưng các tế bào trong cơ thể không thể sử dụng insulin để chuyển hóa lượng đường cần thiết thành năng lượng cho cơ thể.
Đây là tình trạng bệnh mãn tính, có thể điều trị và ngăn ngừa các biến chứng nhưng cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh thường xuất hiện ở người lớn tuổi, người béo phì.
Triệu chứng tiểu đường tuýp 2
Khác với tiểu đường tuýp 1 có những biểu hiện rất nhanh chóng và dữ dội, các triệu chứng của tiểu đường tuýp 2 thường diễn ra chậm hơn và hầu như không có những triệu chứng rõ ràng.
Điều này gây bất lợi cho bệnh nhân khi chính họ đôi khi không nhận ra được những chuyển biến xấu đối với cơ thể mình. Đến khi có các triệu chứng nặng hơn thì đã xuất hiện những biến chứng nguy hiểm.
Các triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 là:
- Đi tiểu nhiều: Triệu chứng này xuất hiện bởi lượng đường dư thừa trong cơ thể sẽ được đào thải bớt qua đường tiểu. Do đó khối lượng nước tiểu sẽ tăng lên khiến người bệnh đi tiểu nhiều hơn đặc biệt vào ban đêm.
- Khát nước: Khi đi tiểu nhiều cơ thể sẽ đòi hỏi nước nhiều hơn. Vì thế, bệnh nhân sẽ cảm thấy khát nước thường xuyên và uống rất nhiều nước.
- Cảm thấy mệt mỏi và luôn đói bụng: Đối với người bị tiểu đường, lượng đường trong cơ thể không được chuyển hóa thành năng lượng cung cấp cho các tế bào khiến cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống và luôn cảm thấy đói bụng.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân: Khi cơ thể bạn luôn đòi ăn nhưng cân nặng vẫn sụt giảm thì đó có thể là triệu chứng của bệnh tiểu đường. Lượng đường trong cơ thể không được chuyển hóa khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng dẫn tới tình trạng sụt cân.
Ngoài ra, người bệnh dần bị mờ mắt, các vết thương chậm lành hơn và một số vùng da bỗng dưng bị bầm tím hoặc tối da cũng là các triệu chứng của căn bệnh này. Khi có các triệu chứng trên, người bệnh cần được kiểm tra chỉ số đường huyết để chẩn đoán bệnh tiểu đường.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh
Việc tuyến tụy suy giảm chức năng điều tiết insulin trong cơ thể khiến lượng insulin tiết ra không đủ để ổn định đường huyết là nguyên nhân chính dẫn tới bệnh tiểu đường tuýp 2.
Bên cạnh đó, yếu tố kháng insulin của các tế bào trên cơ thể cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Khi đó, insulin sẽ không thể hoàn thành chức năng của mình là giúp chuyển hóa đường giải phóng năng lượng cho cơ thể.
Ngoài hai nguyên nhân chính, một số yếu tố cũng có thể làm tăng khả năng mắc tiểu đường tuýp 2 như sau:
- Trọng lượng cơ thể
Người cân nặng cao hơn và bị béo phì có nguy cơ bị tiểu đường tuýp 2 nhiều hơn những người gầy. Ở người béo phì, lượng đường nạp vào cơ thể có thể sẽ quá nhiều vượt ngưỡng cần thiết khiến dư thừa đường dẫn tới chỉ số đường huyết cao. Ngoài ra, béo phì còn khiến tăng khả năng kháng insulin của các tế bào nhiều hơn.
- Người ít vận động
Người ít vận động, hay ngồi một chỗ có nguy cơ tiểu đường tuýp 2 cao hơn. Điều này lý giải vì sao người già ít vận động thường có nguy cơ bị tiểu đường nhiều hơn. Khi cơ thể ít vận động, lượng glucose dung nạp vào cơ thể không được sử dụng hết dẫn tới dư thừa làm tăng nồng độ đường huyết trong cơ thể.
- Yếu tố di truyền
Trong gia đình có người bị tiểu đường thường khiến các thành viên khác có nguy cơ bị tiểu đường cao hơn. Ngoài ra một số yếu tố về chủng tộc hoặc môi trường sống cũng ảnh hưởng tới khả năng mắc chứng bệnh này.
- Tuổi tác
Tuổi tác là yếu tố ảnh hưởng không nhỏ tới nguy cơ bị tiểu đường. Bệnh tiểu đường tuýp 2 thường xảy ra ở những người sau tuổi 45. Tuy nhiên ngày nay, bệnh tiểu đường đã có xu hướng trẻ hóa, một số trường hợp trẻ em hoặc trẻ vị thành niên, thanh thiếu niên cũng có thể mắc bệnh này.
- Tiểu đường thai kỳ
Nếu phụ nữ có thai bị tiểu đường thai kỳ thì khả năng bị tiểu đường tuýp 2 sau sinh là rất cao.
Các biến chứng của tiểu đường tuýp 2
Người bị tiểu đường tuýp 2 có thể không cảm nhận được những triệu chứng báo hiệu của cơ thể. Điều này càng khiến các nguy cơ biến chứng của căn bệnh này tăng cao hơn.
Bệnh tiểu đường là một trong những bệnh có biến chứng bệnh rất nguy hiểm. Một số biến chứng của căn bệnh này như sau:
- Biến chứng về tim và các bệnh về mạch máu
Bệnh tiểu đường làm gia tăng nguy cơ bị biến chứng tim mạch, các bệnh lý mạch máu ở người bệnh. Mức đường huyết của cơ thể luôn ở mức cao làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch dẫn tới bệnh lý động mạch vành.
Tiểu đường cũng khiến bệnh nhân dễ bị tăng huyết áp, lượng cholesterol trong máu luôn ở mức cao và lượng glucose trong máu cao dễ dẫn tới tắc động mạch vành và nhồi máu cơ tim rất nguy hiểm.
- Biến chứng thần kinh
Một số người bị tiểu đường bị run chân tay và giảm khả năng vận động. Điều này chính là do các biến chứng về thần kinh gây ra.
Biến chứng nguy hiểm khác của bệnh tiểu đường là ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại biên khiến người bệnh bị run chân tay, giảm vận động, dễ nhiễm trùng bàn tay, bàn chân dẫn tới hoại tử các chi thậm chí có nguy cơ cắt cụt chi dẫn tới tàn phế.
- Biến chứng về thận
Tiểu đường khiến áp lực lên thận tăng lên đáng kể. Việc thận phải hoạt động hết công suất trong thời gian dài để đào thải lượng glucose trong máu có thể khiến người bệnh bị suy thận.
- Biến chứng về mắt
Rất nhiều người bị tiểu đường gặp phải các biến chứng về mắt như giảm thị lực thậm chí mù lòa.
- Biến chứng trong thời gian mang thai
Tình trạng tiểu đường trong thời gian mang thai của phụ nữ rất nguy hiểm. Trước hết, bệnh có thể khiến thai nhi bị quá cân dẫn tới những nguy cơ tai biến trong quá trình sinh nở. Người mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ tiền sản giật nhiều hơn còn thai nhi sẽ tăng khả năng lưu thai hoặc dị tật bẩm sinh.
Điều trị tiểu đường tuýp 2 như thế nào?
Ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 bắt buộc phải bổ sung insulin ngoại sinh để điều trị bệnh. Tuy nhiên, với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, việc điều trị có thể đạt hiệu quả ngay từ việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
Khi có các triệu chứng bệnh tiểu đường, người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc các cơ sở y tế để được chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán tiểu đường tuýp 2 dựa vào chỉ số đường huyết đo được trong cơ thể. Chỉ số này có thể thay đổi do thời gian đo khác nhau. Người bệnh được chẩn đoán bệnh tiểu đường khi có các chỉ số như sau:
- Chỉ số đường huyết lúc đói từ 126 mg/dL trở lên.
- Chỉ số đường huyết bất kỳ hoặc được đo khoảng 2 giờ sau khi ăn từ 200 mg/dL trở lên.
- Chỉ số HbA1c lớn hơn 6,5%
Bên cạnh việc đo chỉ số đường huyết, tiến hành xét nghiệm dung nạp glucose cũng là cơ sở để chẩn đoán bệnh tiểu đường. Người bệnh sẽ được cho uống 75g glucose sau đó tiến hành lấy mẫu máu theo thời gian để đo lượng đường trong máu.
Ngoài ra, các triệu chứng lâm sàng cũng là một trong các cơ sở để các bác sĩ chẩn đoán tính trạng này.
Điều trị tiểu đường tuýp 2 bằng Tây y
Điều trị bằng thuốc Tây y là phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay. Tuy bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể chưa cần can thiệp điều trị Tây y nhưng các bác sĩ khuyến cáo nên được điều trị càng sớm càng tốt.
Việc điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 bằng Tây y có thể được điều trị qua thuốc đường uống hoặc tiêm insulin tùy vào tình trạng và nền tảng sức khỏe của người bệnh.
Một số nhóm thuốc được dùng để điều trị tiểu đường tuýp 2 là:
- Nhóm thuốc làm tăng độ nhạy cảm với insulin
Nhóm thuốc này giúp làm giảm sự kháng insulin của cơ thể. Thuốc được dùng trong nhóm thuốc này là Metformin có khả năng giảm lượng glucose trong máu từ 2 đến 4 mmol/L, chỉ số HbA1c có thể giảm đến 2%.
Metformin không kích thích tuyến tụy sản xuất ra insulin nên khi sử dụng thuốc này không gây ra tình trạng hạ đường huyết quá mức. Metformin còn giúp người thừa cân giảm cân nặng hiệu quả.
Liều dùng thuốc từ 500 đến 2500 mg/ngày, uống ngay sau bữa ăn.
- Nhóm thuốc kích thích tuyến tụy sản xuất insulin
Nhóm thuốc này sử dụng hoạt chất sulfamid là chủ yếu giúp tác động lên tế bào beta của tuyến tụy giúp kích thích sản xuất insulin tự nhiên cho cơ thể.
Liều dùng thuốc ban đầu sẽ dùng từ 1/2 đến 1 viên/ngày và tăng liều dần thêm 1/2 viên sau mỗi 2 hoặc 4 tuần đến khi đạt được hiệu quả.
Khi đạt được hiệu quả thích hợp, nên duy trì liều dùng thuốc. Chỉ giảm liều thuốc khi có phản ứng hạ đường huyết quá mức.
- Nhóm thuốc tiêm insulin
Nhóm thuốc tiêm insulin được chỉ định cho bệnh tiểu đường tuýp 1 nhiều hơn. Đối với tiểu đường tuýp 2, nhóm thuốc này chỉ được sử dụng khi người bệnh có bệnh lý viêm tụy, không tương tác với các nhóm thuốc khác hoặc mất cân không kiểm soát.
Liều tiêm insulin với người tiểu đường tuýp 2 như sau: Liều ban đầu từ 0.2Ul/kg/ngày, sau đó có thể duy trì từ 0,3 đến 0,6Ul/kg/ngày. Vị trí tiêm dưới da cần được thay đổi liên tục để tránh thoái hóa mỡ dưới da.
Chữa bệnh tiểu đường bằng Đông y
Đối với bệnh tiểu đường tuýp 2, điều trị bằng Đông y cũng là phương pháp có thể đem lại hiệu quả. Một số người có phản ứng với thuốc tân dược dẫn tới các tác dụng phụ không mong muốn có thể tìm đến phương pháp này.
Theo Đông y, bệnh tiểu đường tuýp 2 là bệnh lý “tiêu khát” tức là tình trạng đốt cháy dịch cơ thể, ở đây là glucose máu thông qua đường tiểu hoặc ra mồ hôi.
Bài thuốc điều trị tiểu đường trong Đông y như sau:
- Nguyên liệu: Sinh địa 20gr, Tri mẫu 12gr, Hoàng bá 12gr, Hoài sơn 20gr, Sơn thù 10gr, Đơn bì 12gr, Mạch môn 12gr, Sa sâm 12gr, Ngũ vị tử 4gr, Phục linh 12gr, Trạch tả 12gr.
- Cách thực hiện: Sắc đều các nguyên liệu trên và dùng hết thang thuốc trong 1 ngày. Sử dụng thường xuyên để có hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc trên có thể giúp hạ đường huyết trong máu rất hiệu quả, ngoài ra còn có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể rất tốt.
Điều trị tại nhà không dùng thuốc
Bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể được điều trị nhờ các phương pháp tại nhà như thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt và dinh dưỡng. Đây cũng là phương pháp cần được kết hợp khi điều trị bằng các phương pháp khác.
- Thay đổi chế độ dinh dưỡng phù hợp
Đối với bệnh nhân tiểu đường, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng phù hợp là rất quan trọng trong việc giúp ổn định đường huyết.
Người bệnh nên bổ sung đầy đủ thực phẩm cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể như protein ít béo, chất đạm và vitamin tổng hợp. Các thực phẩm rất tốt cho người tiểu đường là nhóm rau xanh, hoa quả nhiều vitamin C, cá, thịt gia cầm và các loại ngũ cốc nguyên hạt…
Bên cạnh đó, người bệnh nên hạn chế bổ sung tinh bột vào cơ thể. Nên tránh sử dụng gạo trắng, mì, những thực phẩm nhiều đường. Tuyệt đối không uống nước ngọt, nước trái cây, rượu bia. Tránh xa thuốc lá và các chất kích thích khác.
- Kiểm tra đường huyết thường xuyên
Đây là việc làm gần như bắt buộc đối với người bị tiểu đường tuýp 2 hoặc tiểu đường thai kỳ. Việc kiểm tra đường huyết thường xuyên giúp kiểm soát lượng đường trong cơ thể, tìm ra những yếu tố làm tăng đường huyết, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.
- Tập luyện thể dục thể thao
Việc tập luyện thể dục thể thao giúp cơ thể sử dụng nhiều glucose dư thừa giúp hạ đường huyết. Ngoài ra, việc tập luyện thể thao thường xuyên giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm cân và giảm căng thẳng, hạn chế nguy cơ tiểu đường và giúp hỗ trợ điều trị tiểu đường rất tốt.
- Sử dụng một số mẹo dân gian trị tiểu đường
Một số mẹo dân gian cũng có thể trị tiểu đường tuýp 2 như một phương pháp điều trị không dùng thuốc. Phương pháp này sử dụng các thảo dược tự nhiên và an toàn giúp hạ đường huyết và kích thích sản xuất insulin tự nhiên của cơ thể.
Một số thảo dược được sử dụng để điều trị tiểu đường tuýp 2 có thể kể đến như dây thìa canh, quế, khổ qua rừng, cây mã đề, cây chó đẻ, quả và lá ổi…
Các nguyên liệu này được sắc hoặc hãm thành trà uống hàng ngày có tác dụng thanh lọc cơ thể, hạ đường huyết rất tốt giúp điều trị tiểu đường.
Những lưu ý khi điều trị tiểu đường tuýp 2 bạn cần biết
Bệnh tiểu đường tuýp 2 nếu được điều trị kịp thời kết hợp cùng việc thay đổi lối sống và dinh dưỡng khoa học có thể giúp ổn định đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng hiệu quả.
Khi điều trị tiểu đường tuýp 2 cần lưu ý những điều sau đây:
- Khi điều trị tiểu đường cần tuyệt đối nghe theo sự chỉ dẫn và thực hiện đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Không được tự ý dùng thuốc.
- Việc điều trị bằng thuốc Tây có thể đem lại những tác dụng phụ trong đó tác dụng nguy hiểm nhất là tình trạng hạ đường huyết quá mức. Vì thế cần chú ý khi sử dụng nếu gặp tác dụng phụ phải ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Khi muốn kết hợp sử dụng thuốc Tây y và Đông y cần tham vấn y khoa để tránh tương tác thuốc.
- Bắt buộc phải điều trị kết hợp dùng thuốc và các biện pháp giúp ổn định đường huyết tại nhà.
- Có chế độ tập luyện thể dục thể thao hợp lý và nghỉ ngơi thoải mái, tránh căng thẳng.
- Cần theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên để đánh giá hiệu quả điều trị.
- Khi điều trị chỉ số đường huyết trở về bình thường thì có thể chỉ cần sử dụng liều duy trì.
Trên đây là tổng quan về bệnh tiểu đường tuýp 2. Hy vọng những thông tin trong bài viết này có thể giúp bạn đọc và người bệnh tiểu đường nắm vững được cơ chế gây bệnh và các triệu chứng cũng như phương pháp điều trị để chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình.
Click đọc ngay:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!