Áp Xe Răng Là Gì? Nguy Hiểm Không? Cách Điều Trị

Bác Sĩ Trần Hải Long 2:57 - 02/06/2023

Đánh giá bài viết

5/5 - (6 bình chọn)

Áp xe răng là thuật ngữ mô tả tình trạng hình thành một túi mủ bên trong răng, nướu hoặc xương nâng đỡ răng. Tình trạng này thường được gây ra bởi nhiễm trùng vi khuẩn, dẫn đến đau đớn dữ dội và có thể gây mất răng nếu không được điều trị phù hợp.

Áp xe răng là gì?

Áp xe răng là tình trạng hình thành một túi mủ do nhiễm trùng vi khuẩn. Áp xe có thể ảnh hưởng đến nhiều vị trí khác nhau xung quanh răng, chẳng hạn như nướu răng hoặc các xương nâng đỡ răng.

Áp xe răng thường bao gồm:

Áp xe quanh răng hay áp xe chân răng: Đây là tình trạng nhiễm trùng ở đầu chân răng. Điều này xảy ra do vi khuẩn lây lan vào bên trong răng đến tủy răng thông qua các vết nứt hoặc sâu răng. Tủy răng là phần trong cùng của răng, chứa các dây thần kinh và mạch máu. Khi vi khuẩn xâm nhập vào tủy răng sẽ gây nhiễm trùng ở đâu chân răng và lan đến xương nâng đỡ răng.
Áp xe nướu răng: Tình trạng này xảy ra khi nhiễm trùng phát triển ở nướu, thường ảnh hưởng đến nướu, răng và các cấu trúc hỗ trợ răng.
Áp xe nha chu: Áp xe nha chu là tình trạng nhiễm trùng bắt đầu từ xương và các mô nâng đỡ răng. Áp xe nha chu thường bắt đầu do viêm nha chu hoặc các bệnh nướu răng nghiêm trọng và thường phổ biến ở người lớn tuổi.

Trong hầu hết các trường hợp, nhiễm trùng răng có thể gây đau đớn, tuy nhiên đôi khi tình trạng này không gây ra bất cứ triệu chứng nào. Điều quan trọng là người bệnh nên đến gặp nha sĩ để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp.

Áp xe răng thường không thể tự cải thiện. Đôi khi nhiễm trùng có thể lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể và dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng. Do đó, người bệnh nên đến gặp nha sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Triệu chứng và dấu hiệu áp xe răng

Đau nhói ở răng và lợi là dấu hiệu áp xe răng phổ biến nhất. Cơn đau có thể đến đột ngột và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, áp xe có thể không gây đau.

áp xe chân răng — Đau đớn là dấu hiệu phổ biến khi bị áp xe răng

Các triệu chứng và dấu hiệu khác của áp xe răng bao gồm:

Xuất hiện các cơn đau nhức dữ dội ở răng, nướu bị ảnh hưởng
Cơn đau có thể lan đến tai, hàm và cổ ở vùng bên với răng hoặc nướu bị ảnh hưởng
Cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi nằm xuống, điều này có thể gây khó ngủ hoặc mất ngủ
Đỏ hoặc sưng mặt
Răng mềm, đổi màu hoặc bị lung lay
Nướu trở nên căng bóng, đỏ hoặc sưng
Răng nhạy cảm với đồ uống và thức ăn nóng hoặc lạnh
Hơi thở có mùi hôi hoặc có vị khó chịu trong miệng
Mềm hoặc sưng hạch bạch huyết ở cổ hoặc dưới hàm

Nếu nhiễm trùng lan rộng, người bệnh có thể bị sốt hoặc nhiệt độ cơ thể cao và cảm thấy không khỏe. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cảm thấy khó thở, khó mở miệng hoàn toàn hoặc khó nuốt.

Nếu áp xe bị vỡ, người bệnh sẽ cảm thấy giảm đau gần như ngay lập tức. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể nhận thấy mùi vị khó chịu đột ngột trong miệng khi mủ chảy ra.

Hình ảnh áp xe răng

Hình ảnh răng áp xe nghiêm trọng — Hình ảnh răng nhiễm trùng nghiêm trọng được nhổ bỏ

Hình ảnh áp xe ảnh hưởng đến tủy răng — Hình ảnh nhiễm trùng ảnh hưởng đến tủy răng

Nguyên nhân gây áp xe răng

Trong hầu hết các trường hợp, áp xe răng xảy ra do biến chứng nhiễm trùng răng không được điều trị. Vi khuẩn sẽ tạo ra mảng bám, dẫn đến lây nhiễm và xâm nhập vào răng.

Bất cứ các tác động hoặc tổn thương nào có thể tạo khẽ hở để vi khuẩn xâm nhập vào răng hoặc các mô xung quanh răng đều có thể gây nhiễm trùng. Cụ thể, các nguyên nhân gây nhiễm trùng răng bao gồm:

Sâu răng nghiêm trọng không được điều trị có thể phá hủy các bề mặt cứng của răng. Điều này xảy ra khi vi khuẩn phân hủy đường trong thức ăn và đồ uống, tạo thành axit, tấn công men răng và gây tổn thương răng.
Răng bị gãy, nứt hoặc mẻ có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào các khẽ hở trên răng, lây lan đến tủy răng và gây áp xe.
Các bệnh nướu răng, chẳng hạn như viêm nha chu có thể gây nhiễm trùng răng và các mô xung quanh răng. Khi bệnh nướu răng trở nên nghiêm trọng, vi khuẩn có thể xâm nhập vào các mô sâu hơn và gây áp xe.
Chấn thương răng chẳng hạn như va đập răng có thể làm tổn thương tủy răng ngay cả khi không xuất hiện vết nứt trên bề mặt răng. Các tổn thương sâu bên trong răng có thể dẫn đến nhiễm trùng và áp xe.

nguyên nhân bị áp xe chân răng — Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ nhiễm trùng răng

Đối tượng nguy cơ bị áp xe răng:

Hút thuốc lá: Những người hút thuốc lá thường có nguy cơ sâu răng và nhiễm trùng răng cao hơn gấp đôi so với những người không hút thuốc.
Vệ sinh răng miệng kém: Những người không thường xuyên đánh răng và không dùng chỉ nha khoa có thể tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và áp xe.
Bị khô miệng: Vi khuẩn thường có xu hướng phát triển mạnh ở những người có ít nước bọt trong miệng.
Hệ thống miễn dịch suy yếu: Một số bệnh lý, chẳng hạn như tiểu đường, hoặc người đang sử dụng thuốc men, chẳng hạn như thuốc steroid hoặc hóa trị liệu, có thể làm giảm phản ứng của hệ thống miễn dịch. Điều này khiến cơ thể không thể chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng và tăng nguy cơ áp xe.
Tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường: Các loại thực phẩm ngọt có thể có thể tăng cường vi khuẩn trong miệng tạo thành các mảng bám gây nhiễm trùng và áp xe răng.

Áp xe răng nguy hiểm không?

Áp xe răng thường không dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị phù hợp. Trong phần lớn các trường hợp, biến chứng chỉ xảy ra nếu áp xe không được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, đôi khi các biến chứng có thể xảy ra, ngay cả sau khi điều trị hiệu quả, nhưng điều này rất hiếm khi xảy ra.

Các biến chứng áp xe răng có thể xảy ra bao gồm:

Khối nang răng: Áp xe chân răng không được điều trị có thể hình thành một túi chứa đầy chất dịch, mủ ở bên dưới túi áp xe không được điều trị. Tình trạng này được gọi là năng răng hoặc u năng răng. U nang có thể bị nhiễm trùng, gây đau đớn và cần được điều trị bằng kháng sinh hoặc phẫu thuật.
Viêm tủy xương răng: Vi khuẩn ở ổ áp xe có thể lây nhiễm bào mái và gây nhiễm trùng xương. Các đặc trưng phổ biến bao gồm thân nhiệt tăng cao, đau dữ dội ở khu vực xương bị tổn thương. Một số người bệnh có thể bị buồn nôn hoặc nôn. Thông thường xương bị ảnh hưởng thường ở gần răng bị áp xe. Tuy nhiên đôi khi vi khuẩn có thể theo máu và gây ảnh hưởng đến bất cứ xương nào trong cơ thể. Tình trạng này được điều trị bằng kháng sinh đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
Huyết khối xoang hang: Sự lây lan của vi khuẩn có thể dẫn đến việc hình thành các cục máu đông ở xoang hang, một tĩnh mạch lớn ở đáy não. Biến chứng này rất hiếm khi xảy ra nhưng có thể gây tử vong. Trong hầu hết các trường hợp, huyết khối xoang hang được điều trị bằng kháng sinh và phẫu thuật để dẫn lưu xoang hang.
Viêm xoang: Áp xe răng hàm trên có thể gây lây lan đến những khoảng nhỏ ở phía sau gò má, được gọi là xoang hàm trên. Tình trạng này không nghiêm trọng nhưng có thể gây đau đớn, sưng má và sốt. Đôi khi tình trạng này có thể tự cải thiện, tuy nhiên trong hầu hết các trường hợp người bệnh cần điều trị kháng sinh để tránh các rủi ro liên quan.
Đau thắt ngực Ludwig: Đau thắt ngực Ludwig là tình trạng nhiễm trùng ở sàn miệng, xảy ra khi vi khuẩn gây áp xe răng lây lan khắp khoang miệng. Điều này có thể dẫn đến sưng tấy, đau dữ dội ở dưới lưỡi và cổ. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cảm thấy khó thở và dẫn đến tử vong. Tình trạng này được điều trị bằng kháng sinh. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần được mở đường thở để điều trị các biến chứng ở đường hô hấp.

Áp xe răng có tự khỏi không?

Thông thường áp xe răng sẽ không thể tự khỏi. Đôi khi khối áp xe có thể tự vỡ và cải thiện cơn đau ngay lập tức. Tuy nhiên nếu không được điều trị, các triệu chứng có thể tái phát nhanh chóng.

Ngoài ra, các cơn đau răng thường sẽ chấm dứt khi nhiễm trùng gây tổn thương tủy răng và khiến tủy răng chết đi. Khi tủy răng chết, các dây thần kinh không còn hoạt động nữa, do đó người bệnh sẽ không cảm nhận được cơn đau. Tuy nhiên, vi khuẩn gây nhiễm trùng sẽ tiếp tục lây lan, gây phá hủy các mô xung quanh và tăng nguy cơ biến chứng.

Do đó, nếu người bệnh nhận thấy các triệu chứng và dấu hiệu nhiễm trùng răng nhưng không đau, người bệnh nên đến gặp nha sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Áp xe răng được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ hoặc nha sĩ thường có thể kiểm tra sức khỏe răng miệng để xác định nhiễm trùng hoặc áp xe. Ngoài kiểm tra khu vực xung quanh răng, nha sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm như:

Gõ nhẹ vào răng nghi ngờ áp xe hoặc bị đau. Răng bị áp xe thường nhạy cảm với va chạm và áp lực tác động.
Chụp X – quang răng đau có thể xác định áp xe hoặc các nhiễm trùng liên quan. Nha sĩ có thể sử dụng tia X để xác định nhiễm trùng có lan rộng hay không hoặc áp xe có ảnh hưởng đến các khu vực liên quan hay không.
Chụp CT nếu nhiễm trùng đã lan rộng đến cổ hoặc các khu vực khác, chụp CT có thể được đề nghị để đánh giá mức độ nhiễm trùng.

Điều trị áp xe răng như thế nào?

Bất cứ ai có dấu hiệu áp xe răng hoặc nghi ngờ nhiễm trùng nên đến bệnh viện để gặp nha sĩ để được điều trị phù hợp. Áp xe có thể được chẩn đoán dễ dàng bởi nha sĩ có chuyên môn.

Những người gặp vấn đề về nuốt, nhai và thở nên đến bệnh viện ngay lập tức.

Để điều trị áp xe, nha sĩ thường đề nghị các biện pháp như:

1. Biện pháp giảm đau

Để kiểm soát các cơn đau do áp xe răng, nha sĩ có thể đề nghị các loại thuốc giảm đau không kê đơn để cải thiện các triệu chứng. Tuy nhiên thuốc giảm đau chỉ có hiệu quả giảm đau và không thể điều trị áp xe.

áp xe răng nguy hiểm không — Các loại thuốc giảm đau như aspirin có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau răng

Các loại thuốc giảm đau hiệu quả thường được sử dụng để điều trị áp xe bao gồm Ibuprofen và Aspirin.

Tuy nhiên khi sử dụng thuốc người bệnh cần lưu ý một số vấn đề, chẳng hạn như:

Không dùng Ibuprofen cho bệnh nhân hen suyễn và viêm loét dạ dày tá tràng.
Không dùng aspirin cho trẻ em dưới 16 tuổi, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.

2. Kháng sinh

Thuốc kháng sinh có thể được kê đơn để điều trị và ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan. Đôi khi kháng sinh cũng được được sử dụng kết thuốc với thuốc giảm đau để tăng cường hiệu quả điều trị.

Các loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng bao gồm amoxicillin hoặc metronidazole.

Kháng sinh không thể loại bỏ túi áp xe. Tuy nhiên, kháng sinh được sử dụng như một cách thay thế điều trị hoặc trì hoãn điều trị cho đến khi người bệnh có thể gặp nha sĩ hoặc dẫn lưu áp xe.

3. Phẫu thuật dẫn lưu áp xe

Những người bị áp xe răng nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng răng tái phát có thể cần phẫu thuật để tránh các rủi ro liên quan. Phẫu thuật áp xe thường được thực hiện bởi nha sĩ chuyên nghiệp.

dẫn lưu áp xe răng — Dẫn lưu và làm sạch vi khuẩn là cách tốt nhất để điều trị nhiễm trùng răng

Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm:

Dẫn lưu áp xe: Nha sĩ có thể thực hiện một vết rạch ở túi áp xe để dẫn lưu mủ và vi khuẩn ra bên ngoài. Trước khi phẫu thuật, nha sĩ sẽ gây tê cục bộ để hạn chế các cơn đau.
Điều trị áp xe tủy răng: Nha sĩ có thể sử dụng một mũi khoan để khoan một lỗ nhỏ ở răng đã chết để mủ chảy ra bên ngoài. Các mô bị ảnh hưởng cũng sẽ được loại bỏ để tránh tình trạng tái nhiễm trùng. Sau đó, nha sĩ sẽ tiến hành trám răng để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.
Điều trị áp xe nha chu: Nha sĩ có thể dẫn lưu mủ và làm sạch các túi nha chu. Các bề mặt chân răng sau đó sẽ được làm sạch, mài nhẵn bằng cách cạo vôi răng và bào láng bên dưới đường viền nướu. Điều này có thể giúp răng lành nhanh chóng hơn và ngăn ngừa các nhiễm trùng liên quan.

Các biện pháp điều trị áp xe răng tại nhà

Áp xe răng thường được điều trị y tế bởi nha sĩ có chuyên môn. Tuy nhiên, đôi khi người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp cải thiện tại nhà, chẳng hạn như:

Súc miệng với nước muối: Đây là một biện pháp điều trị áp xe đơn giản, hiệu quả và có thể cải thiện các triệu chứng ngay lập tức. Súc miệng bằng nước muối cũng có thể hỗ trợ làm lành các vết thương và bảo vệ nướu răng.
Chườm lạnh: Chườm lạnh lên răng bị áp xe có thể giúp giảm đau và sưng. Người bệnh có thể đặt một viên đa lạnh lên khăn khô và chườm lên má, bên ngoài răng bị ảnh hưởng.
Tỏi: Tỏi được sử dụng như một phương thuốc tự nhiên trong việc giảm đau và tiêu diệt vi khuẩn, bao gồm vi khuẩn gây áp xe chân răng. Người bệnh có thể nghiền nát một nhánh tỏi tươi, thoa lên răng bị nhiễm trùng để cải thiện các triệu chứng.
Tinh dầu cỏ xạ hương: Dầu cỏ xạ hương là một loại tinh dầu mạnh có thể tiêu diệt ký sinh trùng, chống vi khuẩn và giảm sưng. Pha loãng một vài giọt tinh dầu cỏ xạ hương với nước, sau đó thoa lên một miếng bông gòn, cắn miếng bông gòn tại răng bị ảnh hưởng cho đến khi các triệu chứng được cải thiện.
Hydrogen peroxide: Đây là một cách chống nhiễm trùng do vi khuẩn gây áp xe hiệu quả. Biện pháp này cũng có thể giúp giảm mảng bám và hạn chế tình trạng chảy máu nướu răng. Người bệnh trộn hydrogen peroxide và nước với phân lượng bằng nhau, dùng nước này để súc miệng nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên không được nuốt hỗn hợp.

Mặc dù các biện pháp khắc phục tại nhà có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng, tuy nhiêu điều quan trọng là người bệnh phải đến gặp nha sĩ để điều trị để tránh bất kỳ biến chứng liên quan.

Phòng ngừa áp xe răng

Người bệnh có thể giảm nguy cơ phát triển áp xe bằng cách khám răng định kỳ và khám và làm sạch răng thường xuyên. Các tình trạng răng lung lay hoặc nứt vỡ cần được điều trị để tránh các rủi ro liên quan.

Ngoài ra, người bệnh có thể phòng ngừa áp xe chân răng với một số lưu ý, chẳng hạn như:

Sử dụng nước uống có chất fluoride. Đây là một khoáng chất hỗ trợ tăng cường men răng và bảo vệ răng tự nhiên.
Đánh răng ít nhất hai lần một ngày với kem đánh răng có chứa fluor. Sử dụng chỉ nha khoa hoặc bàn chải kẽ răng hàng ngày để làm sạch kẽ răng.
Thay bàn chải đánh răng sau 3 – 4 tháng hoặc bất cứ khi nào lông bàn chải bị sờn.
Hạn chế thức ăn có chứa đường và ăn vặt giữa các bữa chính.
Cân nhắc sử dụng chất khử trùng hoặc nước súc miệng có chứa florua để thêm một lớp bảo vệ chống sâu răng.
Tránh hút thuốc lá và không uống quá nhiều rượu.

Áp xe nhỏ thường không nghiêm trọng và có thể phục hồi tốt sau khi túi áp xe được làm sạch. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc tái phát, người bệnh nên trao đổi với nha sĩ hoặc bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể.

Đôi khi áp xe có thể gây đe dọa đến tính mạng nếu nhiễm trùng lan rộng. Ngoài ra, nhiễm trùng không được điều trị có thể dẫn đến tình trạng lây lan sang các bộ phận khác, bao gồm đầu và cổ. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết và gây tử vong.

Do đó, ngay cả khi áp xe không nghiêm trọng hoặc không dẫn đến các triệu chứng điển hình, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và xử lý phù hợp.