Viêm Phế Quản Mãn Tính: Triệu Chứng, Chẩn Đoán Và Điều Trị

Viêm phế quản mãn tính là tình trạng viêm niêm mạc ống phế quản kéo dài dẫn đến nhiễm trùng vùng họng kèm theo một số triệu chứng như ho dữ dội, đờm nhiều thậm chí là có mủ máu. Theo đó, nếu không điều trị kịp thời bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan hô hấp cũng như sức khỏe tổng thể của người bệnh. 

Viêm phế quản mãn tính là gì? Đối tượng thường mắc

Viêm phế quản mãn tính hay còn được gọi là viêm phế quản mạn, là tình trạng niêm mạc ống phế quản bị viêm, dẫn đến nhiễm trùng vùng họng. 

Khi ống phế quản bị viêm nặng sẽ gây ra các triệu chứng ho dữ dội, khó thở, đờm nhầy tích tụ gây tắc nghẽn, viêm nhiễm, xuất huyết nhiệt làm mất cân bằng cơ thể, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây bệnh. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân chính gây nên bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Viêm phế quản mãn tính có thể gặp ở mọi đối tượng cả người lớn và trẻ nhỏ. Hiện nay,  tỷ lệ mắc ở người lớn ngày càng tăng. Đáng lo ngại nhất là đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ em từ 2 – 6 tuổi cũng có tỷ lệ mắc bệnh rất cao.

Do đó, với những đối tượng này bạn cần hết sức chú ý để có biện pháp phòng tránh, điều trị bệnh hiệu quả, tránh những biến chứng bệnh viêm phế quản gây ra.

Viêm phế quản mãn tính có nguy hiểm không? Có lây không?

Viêm phế quản mãn tính có nguy hiểm không? Các chuyên gia hô hấp cho biết, bệnh viêm phế quản mãn tính là bệnh hô hấp vô cùng nguy hiểm, nếu người bệnh không điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và sức khỏe. Cụ thể như:

• Hen suyễn: Viêm phế quản kéo dài có thể dẫn đến sưng phù, họng tiết ra nhiều dịch nhầy kèm theo đờm gây tắc nghẽn đường thở, hen suyễn
• Suy hô hấp: Trong khi điều trị nếu người bệnh không may bị cúm sẽ khiến bệnh tiến triển nặng hơn, gây bội nhiễm viêm phế quản dẫn đến suy hô hấp thậm chí gây tử vong.
• Giãn phế quản: Bệnh nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây giãn phế quản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
• Ung thu phổi: Đây là một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh viêm phế quản, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, cuộc sống của người bệnh.
• Một số biến chứng đặc biệt nguy hiểm khác: Bệnh nếu không được điều trị tốt có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:  Lao phổi, ung thư phế quản, phổi bị ứ đọng với người bị suy tim…

Tùy vào mức độ, tiến triển và giai đoạn phát triển, bệnh sẽ để lại những biến chứng khác nhau. Do đó, để bảo toàn sức khỏe, tính mạng cũng như hạn chế đối đa những biến chứng của căn bệnh thì người bệnh cần chủ động đến thăm khám và điều trị bệnh tại các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín.

Nguyên nhân viêm phế quản mãn tính

Bệnh viêm phế quản mãn tính do nhiều nguyên nhân khác nhau, bệnh kéo dài dai dẳng từ 5 – 20 năm rất khó trị dứt điểm do một số nguyên nhân chính như sau:

• Do virus: Các siêu virus điển hình là các loại virus gây cảm lạnh, cảm cúm và viêm họng
• Sử dụng chất kích thích:Người bệnh sử dụng nhiều chất kích thích trong một thời gian quá dài như: thuốc lá, rượu, bia.
• Môi trường sống: Thường xuyên sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều bụi bẩn và khí độc hại có nguy cơ cao mắc viêm phế quản mãn tính.
• Sức đề kháng kém: Khi thể trạng quá kém, hệ miễn dịch suy giảm sẽ tạo cơ hội cho các loại vi khuẩn virus xâm nhập đặc biệt là người già và trẻ em là hai đối tượng dễ bị mắc bệnh nhất.
• Người có bệnh lý về hô hấp và đường ruột: Khi mắc một số bệnh hô hấp về tai, mũi, họng hay trào ngược dạ dày thực quản có thể gây kích ứng vùng họng theo đó người bệnh dễ mắc phải bệnh viêm phế quản mãn tính
• Thường xuyên tiếp xúc với các chất hóa học: Một số trường hợp như công nhân sản xuất giày da, vải, quần áo…. là những đối tượng dễ mắc phải viêm phế quản mãn tính.

 Triệu chứng viêm phế quản mãn tính

Ở giai đoạn mãn tính các triệu chứng của bệnh khá giống với tình trạng viêm phế quản chung, nhưng nặng và rõ ràng hơn. Các biểu hiện này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cần được điều trị ngay. Cụ thể là:

• Ho dữ dội kèm theo đau rát vùng họng, khàn giọng, đau ngực, họng khi ho.
• Cơ thể người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi, chán ăn, khó nuốt gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng công việc nói riêng cũng như cuộc sống nói chung.
• Vùng họng xuất hiện nhiều đờm đặc có màu trắng đục, vàng nâu hoặc xanh.
• Trong giai đoạn đầu bệnh nhân xuất hiện một số triệu chứng như sốt nhẹ, đau đầu kèm theo khó thở.
• Cảm thấy khó chịu ở ngực, tức ngực, cơ thể bức bối, khó chịu.
• Mất ngủ, cảm thấy khó ngủ, không ngủ được trong một thời gian dài

Ngay khi phát hiện những triệu chứng bất thường của cơ thể, cần chủ động đến cơ sở y tế để khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Viêm phế quản mãn tính nếu được điều trị sớm, đúng cách hoàn toàn có thể ngăn chặn và kìm hãm hiệu quả.

Chữa viêm phế quản mãn tính

Viêm phế quản mãn tính đã là giai đoạn tiến triển nặng của bệnh. Do đó, việc điều trị cũng cần nhiều thời gian và có phác đồ cụ thể để ngăn ngừa bệnh diễn tiến nghiêm trọng cũng như giảm nguy cơ di căn nguy hiểm. 

Theo đó, để điều trị đúng bệnh, đạt hiệu quả cao người bệnh cần đến các cơ sở Y tế để thăm khám, xác định chính xác nguyên căn, tình trạng của bệnh. Từ đó, tùy thuộc vào mức độ của bệnh các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị riêng cụ thể như sau:

Chữa viêm phế quản mãn tính bằng thuốc nam

Ở những trường hợp nhẹ bệnh chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, người bệnh có thể chữa viêm phế quản bằng thuốc nam nhằm ngăn ngừa bệnh diễn tiến. Một số cách điều trị phổ biến gồm:

Chữa viêm phế quản mãn tính bằng lá trầu không

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong lá trầu không chứa 0,8-1,8%-2,4% tinh dầu thơm, vị nồng, chứa nhiều hợp chất phenolic.  Các tinh chất này có tính kháng sinh mạnh, loại trừ vi khuẩn, liên cầu khuẩn, virus, tán hàn khư phong, chống viêm, tiêu đờm có tác dụng điều trị các bệnh về hô hấp cho hiệu quả tốt.

Cách dùng:

• Rửa sạch lá trầu không, sau đó giã nát.
• Chắt lấy hỗn hợp nước sau đó đổ lượng nước sôi vừa đủ sau đó khuấy đều
• Đổ vào khoảng 1 cốc nước sôi, khuấy đều tay để các dưỡng chất trong trầu không được hòa vào nước.
• Lấy hỗn hợp cuối cùng đem ra sử dụng ngày 2 lần, uống sau khi ăn.

Chữa viêm phế quản bằng bài thuốc nam dùng rau diếp cá

Trong rau chứa nhiều hoạt chất như  alkaloid, flavonoid giúp loại bỏ vi khuẩn, kháng viêm rất an toàn, hiệu quả.

Cách dùng:

• Diếp cá rửa sạch, giã nát.
• Chỉ lấy mình hỗn hợp nước, đổ bã
• Đổ nước sôi và cho một lượng muối ăn vào sau đó khuấy đều
• Lấy hỗn hợp cuối cùng đem sử dụng, áp dụng 2 lần/ngày

Dùng tỏi ngâm mật ong

Các allicin trong tỏi có công dụng giúp kháng khuẩn, kháng viêm, làm lành các tổn thương trong vùng họng. Đặc biệt, khi kết hợp với mật ong bài thuốc còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho người bệnh.

Cách dùng:

•  Bóc tách thành nhánh, loại bỏ vỏ
• Thái lát mỏng hoặc dập, nghiền nát
• Đem hỗn hợp hấp cách thủy trong vòng 15 -20 rồi đem ra sử dụng cùng với mật ong.
• Hoặc dùng hỗn hợp ngâm trực tiếp với mật ong sau đó đem ra dùng trực tiếp.
• Đem ra ngậm cả phần nước lẫn xác, sử dụng đều đặn 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối.

Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc nam khác như: chanh đào ngâm mật ong, bài thuốc từ các loại thảo dược tía tô, cam thảo, gừng ngâm mật ong, hành tây… cũng mang lại hiệu quả tốt.

Tuy nhiên, người bệnh cũng cần lưu ý cách chữa bằng thuốc nam chỉ phù hợp với các trường hợp nhẹ, giai đoạn ban đầu. Hiệu quả điều trị cũng tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Do đó, để an toàn và có hiệu quả tốt nhất người bệnh vẫn nên chủ động đến cơ sở y tế để khám, điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Viêm phế quản uống thuốc gì?

Tùy vào từng tình trạng bệnh, mức độ viêm nhiễm cũng như các triệu chứng bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất. Một số loại thuốc thường dùng trong điều trị viêm phế quản gồm:

• Thuốc long đờm: Dùng khi bệnh nhân có triệu chứng đờm đặc ngày càng nhiều gây ngứa ngáy, khó chịu. Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc như: Carboxystein, Acetylstein, Terpin Hydrat, Natri benzoat… giúp giảm triệu chứng, đẩy đờm nhanh chóng.
• Thuốc chống tắc nghẽn phế quản: Thông thường người bệnh sẽ được chỉ định dùng theophylin. Đây là loại thuốc tác dụng làm giảm sự tắc nghẽn ở đường dẫn khí, chống co thắt phế quản, giảm nhẹ triệu chứng khó thở…
• Các loại thuốc kháng sinh: Một số loại thuốc kháng sinh thường dùng gồm:  cephalexin, Cefuroxim, Azithromycin… có tác dụng giảm các triệu chứng ho, đau rát họng.
• Thuốc kháng viêm: Thuốc kháng viêm thường được dùng với các tình trạng nặng. Thông thường là các nhóm thuốc corticoid dạng uống, xông hoặc hít, một số trường hợp khác bác sĩ sẽ chỉ định tiêm
• Thuốc kháng virus, vi khuẩn: Các loại thuốc này có công dụng ngăn ngừa sự phát triển, lây lan của virus, vi khuẩn
• Một số loại thuốc khác: Dung dịch súc miệng, nước muối sinh lý,  các loại thuốc xịt, bôi SMC, Glycerin borat cũng được nhiều người bệnh sử dụng là thuyên giảm triệu chứng bệnh.

Tuy nhiên để quá trình điều trị bệnh viêm phế quản mãn tính đạt hiệu quả cao, an toàn người bệnh chỉ sử dụng thuốc khi có sự cho phép của bác sĩ chuyên khoa, chỉ nên mua thuốc tại các cơ sở Y tế uy tín. Đặc biệt, không quá lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc trong thời gian quá dài gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chữa viêm phế quản mãn tính bằng Đông y

Theo Đông Y, nguyên căn gây bệnh viêm phế quản mãn tính không ngoài ngoại cảm phong hàn, đàm nhiệt cộng với nội thương, cơ thể ăn  uống không chừng mực khiến tỳ bị tổn thương ảnh hưởng đến Phế, Thận. Theo đó, dựa vào nguyên căn của bệnh, Đông y áp dụng phương pháp “bổ chính khu tà” để trị dứt điểm bệnh.

Trong những giai đoạn đầu, để chống lại xâm nhiễm của tà khí vào phế vệ phải đảm bảo các chức năng hoạt động bình thường, sức đề kháng cao, hệ miễn dịch tốt. 

Thuốc đông y có thể mang lại hiệu quả tốt và an toàn với sức khỏe. Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc thường chậm và theo cơ địa từng người, do đó cần kiên trì sử dụng trong thời gian dài.

Các biện pháp phòng ngừa viêm phế quản mãn tính

Bệnh viêm phế quản mãn tính là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm, đặc biệt là đối tượng trẻ em, người già. Vì vậy, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh là điều vô cùng cần thiết. Một số biện pháp phòng tránh bệnh cụ thể như:

• Tiêm chủng mỗi năm để phòng chống một số bệnh như cảm cúm, viêm phổi, bảo vệ sức khỏe dưới tác nhân gây bệnh.
• Thường xuyên uống nước, mỗi ngày uống khoảng 2 – 3 lít nước.
• Luôn bảo vệ vùng họng, giữ ấm cơ thể mỗi khi thời tiết thay đổi
• Hạn chế tối đa sử dụng các chất kích thích như: Thuốc lá, rượu, bia…để bảo vệ vùng họng.
• Hạn chế tiếp xúc với những người đang mắc bệnh viêm họng, viêm phế quản…Trường hợp bắt buộc tiếp xúc cần bịt khẩu trang.
• Thường xuyên vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý để kháng khuẩn, đẩy lùi các tác nhân gây bệnh.
• Nâng cao sức đề kháng cơ thể: Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, ngủ đủ giấc, đúng giờ, tránh thức khuya
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Nên ăn những thực phẩm giàu vitamin, chất xơ…không nên ăn những những thức ăn cay, nóng, lạnh
• Khi xuất hiện các triệu chứng cần đến ngay các cơ sở Y tế để thăm khám, trị bệnh.

Viêm phế quản mãn tính là tình trạng bệnh ở giai đoạn nặng cần được điều trị sớm để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm với sức khỏe. Do đó, ngay khi thấy xuất hiện những triệu chứng bất thường, người bệnh hãy chủ động đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Bài đọc thêm: 

• Viêm phế quản cấp những triệu chứng điển hình cần điều trị ngay
• Viêm phế quản co thắt: Triệu chứng và cách điều trị