Sưng nướu răng (lợi) là bị gì? Có nguy hiểm không?

Sưng nướu răng có thể là dấu hiệu của một số vấn đề tiềm ẩn chẳng hạn như bệnh viêm nướu răng hoặc nhiễm trùng nướu răng. Tình trạng này có thể được cải thiện bằng cách vệ sinh răng miệng phù hợp hoặc điều trị theo hướng dẫn của nha sĩ.

Sưng nướu răng có nguy hiểm không?

Nướu (lợi) là một thành phần quan trọng của sức khỏe răng miệng. Nướu được tạo thành từ các mô hồng, cứng bao phủ quanh xương hàm. Các mô nướu dày, xơ và chứa đầy mạch máu.

Sưng nướu thường bắt đầu từ nơi nướu tiếp xúc với răng. Điều này có thể khiến nướu phình hoặc nhô ra bên ngoài, trong trường hợp nướu răng bị sưng nghiêm trọng, nướu có thể che mất các bộ phận của răng.

Sưng nướu thường là do nướu quá nhạy cảm, bị kích ứng bởi một số yếu tố hoặc liên quan đến các bệnh lý răng miệng tiềm ẩn. Hầu hết các trường hợp, sưng nướu không nghiêm trọng và có thể được cải thiện bằng cách chăm sóc răng tại nhà, sử dụng thuốc chống viêm hoặc điều trị theo hướng dẫn của nha sĩ.

Tuy nhiên, nếu lợi bị sưng một cục kéo dài hơn hai tuần, gây viêm đau, khó chịu, người bệnh có thể đến gặp nha sĩ để được hướng dẫn cụ thể. Nha sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm liên quan chẳng hạn như X – quang nha khoa hoặc xét nghiệm máu để xác định tình trạng nhiễm trùng và các rủi ro liên quan.

Nguyên nhân gây sưng nướu răng

Sưng lợi là tình trạng phổ biến và thường không liên quan đến các nguyên nhân nghiêm trọng. Hầu hết các trường hợp sưng nướu liên quan đến các vấn đề răng miệng và có thể được khắc phục tại nhà. Cụ thể các nguyên nhân tiềm ẩn có thể dẫn đến tình trạng sưng nướu bao gồm:

1. Thức ăn kẹt bên trong chân răng

Nguyên nhân phổ biến nhất có thể gây sưng chân răng là do kẹt các mảnh thức ăn ở các kẽ răng. Điều này có thể gây kích ứng, sưng tấy ở khu vực bị ảnh hưởng.

Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này có thể được cải thiện sau khi người bệnh súc miệng, chải răng và dùng chỉ nha khoa để loại bỏ các mảnh thức ăn ra khỏi kẽ răng.

2. Vệ sinh răng miệng kém

Không vệ sinh răng miệng phù hợp có thể làm các mảnh vụn thức ăn bị kẹt ở kẽ răng và đường viền nướu. Điều này có thể gây sưng xung quanh nướu răng, tăng nguy mắc các bệnh nướu răng và sâu răng.

Làm sạch răng và kẽ răng bằng chỉ nha khoa có thể loại bỏ các mảnh vụn thức ăn, vi khuẩn và các mảng bám khác ở kẽ răng.

3. Viêm lợi

Viêm lợi hoặc viêm nướu răng là một giai đoạn sớm của bệnh nha chu, có thể dẫn đến sưng tấy hoặc kích ứng nướu răng. Viêm lợi là nguyên nhân phổ biến nhất có thể gây sưng nướu răng.

Viêm lợi thường liên quan đến tình trạng vệ sinh răng miệng kém, tạo điều kiện cho vi khuẩn và mảng bám tích tự trên đường viền nướu răng. Mảng bám này tạo thành một lớp màng bao gồm vi khuẩn và có thể dẫn đến viêm nha chu nếu không được điều trị phù hợp.

Bên cạnh gây sưng nướu, bệnh viêm lợi có thể dẫn đến một số dấu hiệu như:

• Có vị hôi trong miệng
• Hơi thở rất hôi
• Răng nhạy cảm
• Răng lung lay hoặc mất răng
• Nướu đỏ, đau
• Đau khi nhai
• Chảy máu nướu răng
• Tụt nướu răng gây lộ chân răng

4. Viêm nha chu

Viêm nha chu là tình trạng nhiễm trùng nướu và các mô bao quanh nướu, thường là do các mảng bám trên răng không được làm sạch trong một thời gian dài. Trong trường hợp nghiêm trọng, viêm nha chu có thể kéo tụt nướu, dẫn đến lộ chân răng.

Viêm nha chu có thể làm hỏng xương nâng đỡ răng. Điều này có thể khiến răng bị lung lay hoặc thậm chí là bị rụng. Một người bệnh viêm nha chu có thể gặp các triệu chứng như:

• Bị sưng nướu răng
• Khoảng cách giữa các răng lớn
• Răng lung lay
• Có mủ ở giữa nướu và răng
• Thay đổi cách các răng khớp với nhau khi cắn
• Thay đổi sự phù hợp của răng giả

5. Thai kỳ

Đôi khi sưng nướu răng có thể liên quan đến thai kỳ. Việc mang thai khiến cơ thể sản sinh ra nhiều hormone để hỗ trợ quá trình mang thai, điều này có thể gây thay đổi lưu lượng máu đến nướu răng. Sự gia tăng lưu lượng máu có thể khiến nướu răng bị kích ứng, dẫn đến sưng tấy hoặc chảy máu trong một số trường hợp.

Những thay đổi nội tiết tố khi mang thai cũng có thể cản trở khả năng cơ thể chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng nướu. Điều này có thể làm tăng khả năng mắc bệnh viêm lợi và gây sưng chân răng.

6. Nhiễm trùng

Nhiễm trùng có thể xảy ra trong khoang miệng và dẫn đến các vấn đề như sưng lợi.

Người bệnh bị mụn rộp sinh dục có thể dẫn đến tình trạng sưng nướu cấp tính. Ngoài ra nhiễm nấm miệng cũng có thể dẫn đến tình trạng sưng tấy ở nướu răng. Sâu răng không được điều trị phù hợp cũng có thể dẫn đến áp xe răng và gây sưng nướu cục bộ.

7. Suy dinh dưỡng

Thiếu hụt một số loại vitamin, đặc biệt là vitamin B và vitamin C có thể gây sưng nướu răng. Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và sửa chữa răng và nướu răng. Do đó, nếu nồng độ vitamin C thấp, người bệnh có thể bị thiếu máu răng và dẫn đến các bệnh lý về nướu răng.

Suy dinh dưỡng gây sưng nướu thường phổ biến ở những người lớn tuổi. Tuy nhiên những người theo chế độ ăn kiêng hoặc hạn chế một số loại thực phẩm cũng có thể bị sưng nướu răng.

8. Áp xe răng

Một áp xe răng là tình trạng hình thành mủ ở răng hoặc các cấu trúc xung quanh răng, chẳng hạn như nướu răng. Có hai loại áp xe răng phổ biến:

• Áp xe quanh răng thường xảy ra do sâu hoặc gãy răng. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến chân răng.
• Áp xe nha chu thường gây ảnh hưởng đến nướu.

Cả hai loại áp xe răng đều có thể gây sưng nướu và tấy đỏ xung quanh răng. Các triệu chứng nhận biết khác có thể bao gồm:

• Đau nhói ở răng hoặc nướu
• Đau có thể lan đến tai, hàm và cổ
• Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi nằm xuống
• Răng mềm hoặc lung lay
• Đỏ và sưng ở mặt
• Nhạy cảm với thức ăn hoặc đồ uống nóng, lạnh
• Hơi thở có mùi hôi
• Có mùi vị khó chịu trong miệng

Nếu tình trạng áp xe răng nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác, chẳng hạn như:

• Sốt
• Có cảm giác mệt mỏi
• Khó mở miệng
• Khó nuốt
• Có vấn đề về hệ thống hô hấp

9. Các nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân sức khỏe khác có thể dẫn đến sưng nướu răng, mặc dù tình trạng này thường không phổ biến. Các nguyên nhân này có thể bao gồm:

• Tác dụng phụ của một số loại thuốc
• Nhạy cảm với các sản phẩm răng miệng, chẳng hạn như các thành phần trong kem đánh răng hoặc nước súc miệng
• Đeo răng giả, mão răng hoặc sử các thiết bị nha khoa không phù hợp

Đôi khi nguyên nhân gây sưng nướu răng có thể cần đến bệnh viện để được chẩn đoán và có biện pháp chăm sóc phù hợp.

Sưng nướu răng phải làm sao?

Hầu hết các trường hợp sưng nướu răng có thể được cải thiện bằng cách chăm sóc tại nhà. Cụ thể các biện pháp bao gồm:

1. Sử dụng nước súc miệng khử trùng

Các loại nước súc miệng sát khuẩn có thể kiểm soát sự tích tụ của vi khuẩn và các mảng bám bổ sung. Người bị sưng nướu răng có thể sử dụng các loại thuốc sát trùng có thành phần đặc tính sát trùng mạnh, chẳng hạn như cetylpyridinium chloride.

Trong trường hợp nghiêm trọng, nha sĩ có thể kê toa một loại nước súc miệng sát trùng có chứa chlorhexidine để loại bỏ vi khuẩn gây hại trong khoang miệng.

2. Súc miệng bằng nước muối

Súc miệng bằng nước muối có thể làm lành vết thương ở nướu. Các nhà nghiên cứu cho biết, súc miệng với dung dịch muối 1,8% trong 2 phút, 3 lần mỗi ngày có thể tăng cường quá trình hồi phục các tổn thương ở nướu răng và cải thiện tình trạng sưng nướu.

Người bệnh có thể tạo dung dịch nước muối hiệu quả bằng cách hòa toàn một thìa cà phê muối trong một cốc nước đun sôi để nguội. Dùng nước này súc miệng 2 – 3 lần mỗi ngày để cải thiện tình trạng nướu răng bị sưng.

3. Súc miệng bằng nước thảo dược

Một số nghiên cứu cho biết tác dụng chống viêm của các loại nước súc miệng thảo dược, chẳng hạn như nước súc miệng có chứa tinh dầu trà xanh, đinh hương và húng quế, có thể kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả.

Súc miệng với nước súc miệng thảo dược trong 21 ngày có thể cải thiện tình trạng sưng lợi và hỗ trợ bảo vệ sức khỏe răng miệng. Ngoài ra, một số loại nước súc miệng thảo dược có thể loại bỏ mảng bám và hỗ trợ điều trị viêm nướu răng.

Cách điều trị sưng nướu răng

Trong các trường hợp bị sưng nướu răng nghiêm trọng, đặc biệt là tình trạng sưng nướu răng hàm trên hoặc sưng nướu răng khôn, người bệnh có thể cần điều trị y tế để tránh các rủi ro không mong muốn. Cụ thể các biện pháp điều trị y tế bao gồm:

1. Cạo vôi răng

Cạo vôi răng là biện pháp làm sạch răng chuyên nghiệp giúp loại bỏ cao răng, mảng bám và hỗ trợ điều trị bệnh viêm lợi. Trong quá trình làm sạch răng, nha sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ đặc biệt để cạo sạch cao răng. Sau đó, làm mịn và đánh bóng bề mặt của răng để giúp ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám trong tương lai.

2. Sử dụng thuốc

Các loại thuốc giảm đau, chẳng hạn như ibuprofen, có thể giúp giảm đau nướu răng đối với người bệnh đang điều trị áp xe răng hoặc viêm nha chu.

Thuốc kháng sinh đường uống thường được chỉ định để tiêu diệt vi khuẩn, điều trị áp xe răng. Bên cạnh đó, đôi khi người bệnh có thể cần áp dụng các thủ thuật nha khoa chuyên nghiệp để loại bỏ áp xe.

Đôi khi nhiễm trùng có thể lan sang các bộ phận cơ thể khác. Trong các trường hợp này, người bệnh có thể cần ở lại bệnh viện và điều trị kháng sinh thông qua đường tĩnh mạch để tránh các rủi ro không mong muốn.

3. Chích rạch áp xe

Đôi với áp xe gây sưng nướu răng nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị chích rạch khối áp xe để loại bỏ mủ nhiễm trùng. Sau khi dẫn lưu, bác sĩ sẽ rửa khu vực bị tổn thương bằng nước muối.

4. Lấy tủy răng

Trong trường hợp nhiễm trùng răng nghiêm trọng, gây chết răng, bác sĩ có thể đề nghị lấy tủy răng để loại bỏ vi khuẩn từ chân răng bị nhiễm trùng.

Nha sĩ sẽ tiếp cận chân răng (phần không thể nhìn thấy được của tế bào răng) thông qua thân răng. Sau đó, làm sạch tủy răng và lấp đầy lỗ hổng tủy bằng các vật liệu chuyên dụng. Một số người có thể cần mão răng nhân tạo để bảo vệ và phục hồi răng.

5. Nhổ răng

Nếu sưng nướu răng liên quan đến tình trạng nhiễm trùng răng nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu nhổ răng để điều trị và tránh lây nhiễm.

Phòng ngừa tình trạng sưng lợi

Tình trạng sưng nướu răng có thể được phòng ngừa bằng cách vệ sinh răng miệng phù hợp và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Cụ thể để ngăn ngừa tình trạng sưng nướu, người bệnh có thể tham khảo các bước chăm sóc nướu răng như sau:

• Đánh răng thường xuyên, ít nhất hai lần mỗi ngày hoặc sau mỗi bữa ăn.
• Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch răng thường xuyên, ít nhất là một lần mỗi ngày.
• Sử dụng các sản phẩm nhẹ nhàng cho răng miệng như kem đánh răng hoặc nước súc miệng.
• Tránh sử dụng đồ uống có đường, để tránh gây tích tụ các loại vi khuẩn bên trong khoang miệng.
• Không hút thuốc lá, kể cả hút hoặc nhai thuốc.
• Tránh dùng chất cồn và nước súc miệng có cồn. Bởi vì cồn có thể làm khô và kích ứng nướu.
• Tránh các loại thức ăn sắc nhọn như khoai tây chiên, hạt và bỏng ngô. Các loại thức ăn này có thể mắc vào răng, gây sưng và đau nướu răng.

Mọi người nên đi khám răng định kỳ ít nhất một hoặc hai lần mỗi năm, ngay cả khi không có bất cứ triệu chứng hoặc dấu hiệu nào về bệnh nướu răng hoặc bệnh răng miệng. Ngoài ra đến bệnh viện ngay lập tức nếu nhận thấy các dấu hiệu chẳng hạn như:

• Sưng tấy hoặc chảy máu nướu răng
• Xuất hiện các đốm hoặc vết loét ở miệng, kéo dài hơn 1 tuần
• Đau hàm hoặc khớp cắn không đều nhau
• Khó nhai hoặc nuốt
• Đau hoặc sưng bên trong miệng, hàm, mặt hoặc cổ

Sưng nướu răng là hiện tượng phổ biến và thường không liên quan đến các nguyên nhân nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra các triệu chứng nếu tình trạng sưng kéo dài hơn 2 tuần. Trao đổi với nha sĩ để được hướng dẫn các biện pháp điều trị và chăm sóc răng phù hợp.

Thông tin thêm: 10+ cách trị sưng nướu răng tại nhà, giảm đau nhanh