Vô sinh nam: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Vô sinh nam là một vấn đề tế nhị khiến nhiều đấng mày râu lo lắng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những hiểu biết đúng đắn về bệnh lý này. Chuẩn bị trước những kiến thức cơ bản sẽ giúp các cặp đôi chủ động hơn trong điều trị bệnh. Hãy cùng Vhea tìm hiểu rõ hơn qua bài viết này nhé!
Vô sinh nam là gì?
Vô sinh nam được hiểu cơ bản là việc mất khả năng sinh sản ở nam giới. Nếu sau khi kết hôn khoảng từ 6 tháng đến 1 năm, hai vợ chồng quan hệ tình dục đều đặn nhưng vẫn không có tin vui, dù không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào, thì có thể là do vô sinh ở nam giới.
Theo các số liệu thống kê, tỷ lệ vô sinh ở các cặp vợ chồng trẻ tại Việt Nam hiện nay là khoảng 7.7%. Trong đó có đến khoảng 40.8% là do vô sinh ở nam giới. Đây là một con số đáng chú ý, các đấng mày râu cần phải quan tâm hơn đến cơ thể của mình vì sức khỏe và cuộc sống gia đình sau này.
Bệnh vô sinh nam thường được chia thành 2 loại chính:
- Vô sinh nam thứ phát: Ở trường hợp này, cặp vợ chồng đã từng sinh con ít nhất 1 lần, hoặc từng có thai nhưng bị sẩy hoặc nạo phá. Sau đó, không thể có thai lại dù không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào. Nguyên nhân được xác định là do nam giới.
- Vô sinh nam nguyên phát: Đây là tình trạng cả hai vợ chồng chưa từng sinh con. Tuy nhiên, nhiều năm liền vẫn không có tin vui dù quan hệ tình dục thường xuyên và không sử dụng biện pháp tránh thai.
Nguyên nhân gây vô sinh nam
Vô sinh nam không còn lại một khái niệm lạ lẫm trong xã hội hiện đại. Thế nhưng không phải ai cũng đã hiểu rõ nguyên nhân của tình trạng này.
Giống như nữ giới, cơ thể nam giới cũng phải trải qua một quá trình phức tạp để hình thành chức năng sinh sản. Muốn giúp bạn đời của mình mang thai, nam giới cần phải đảm bảo rất nhiều yếu tố. Ít nhất một trong hai tinh hoàn vẫn phải hoạt động hiệu quả. Tinh trùng sản xuất ra phải đủ số lượng, khỏe mạnh và đảm bảo được chức năng di chuyển.
Nếu có bất kỳ lý do nào khiến những yếu tố kể trên bị ảnh hưởng, nam giới có thể sớm đối mặt với chứng vô sinh. Cụ thể, nguyên nhân gây vô sinh nam được chia thành các nhóm sau đây:
- Do di truyền
Theo các kết quả nghiên cứu, tỷ lệ vô sinh nam do yếu tố di truyền cao hơn nhiều so với nữ giới. Nguyên nhân là do những đột biến gen hoặc rối loạn nhiễm sắc thể khiến nội tiết tố nam thay đổi, dẫn đến tình trạng vô sinh và hiếm muộn ở nam giới.
- Do mắc bệnh nam khoa
Những căn bệnh nam khoa phổ biến như rối loạn cương dương, ung thư tinh hoàn, xuất tinh ngược dòng, chấn thương tủy,… đều gây ra những ảnh hưởng rất lớn đến tinh hoàn. Điều này dẫn đến những rối loạn trong việc sản xuất tinh trùng, gây ra vô sinh ở nam giới.
- Do thể trạng
Nhiều đấng mày râu có thể trạng không tốt, gặp phải tình trạng yếu sinh lý. Điều này không chỉ khiến phái mạnh gặp nhiều khó khăn khi quan hệ, mà còn làm giảm lượng tinh dịch xuất ra. Nếu không có biện pháp chữa trị kịp thời, sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây vô sinh vĩnh viễn.
- Do một số bệnh truyền nhiễm
Trường hợp nam giới từng mắc các bệnh như giang mai, lậu, HIV, sùi mào gà,… cũng có thể ảnh hướng rất xấu đến khả năng sinh sản sau này.
- Do tác động từ bên ngoài
Khói bụi, ô nhiễm, chất thải và hóa chất,… không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mà còn làm tăng nguy cơ vô sinh cho phái mạnh.
- Do thói quen sinh hoạt
Phái mạnh thường dễ mắc nhiều thói quen xấu như uống nhiều rượu bia, nghiện thuốc lá, ma túy,… Đây đều là những nguyên nhân khiến chất lượng tinh trùng suy giảm, thu nhỏ tinh hoàn,… về lâu dài có thể dẫn đến vô sinh.
- Do thói quen ăn uống
Việc ăn uống không đủ chất, thường xuyên bỏ bữa sáng,… có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng sinh sản. Không những vậy, việc lạm dụng chất béo, đồ ngọt gây béo phì có thể khiến lượng hormone trong cơ thể thay đổi, từ đó, làm giảm chức năng sinh sản. Theo thống kê, nam giới bị béo phì, thừa cân, có nguy cơ vô sinh, hiếm muộn cao hơn nhiều so với bình thường.
- Do tâm lý
Công việc áp lực, stress kéo dài cũng sẽ khiến các hormone sinh dục bất ổn, cản trở quá trình tổng hợp testosterone và các kích thích tố,… dẫn đến tình trạng vô sinh.
Những triệu chứng nhận biết nam giới bị vô sinh
Việc phát hiện và điều trị từ sớm sẽ làm tăng cơ hội chữa khỏi bệnh, giúp nam giới lấy lại phong độ và duy trì hạnh phúc gia đình. Nếu nhận thấy bản thân có những dấu hiệu sau đây, bạn cần đi khám ngay.
Tinh dịch có dấu hiệu bất thường
Tinh dịch là yếu tố quan trọng quyết định chức năng sinh sản của nam giới. Đây là một hỗn hợp có dạng sệt, chứa tinh trùng và chất nhờn từ những cơ quan sinh sản khác. Do đó, trạng thái và màu sắc của tinh dịch sẽ phản ánh rõ nhất sức khỏe sinh lý của phái mạnh.
Cụ thể, nam giới có nguy cơ vô sinh khi gặp những triệu chứng như:
- Tinh dịch chuyển màu vàng: Đây có thể là do tuyến tiền liệt, túi tinh bị viêm, rất dễ gây ra vô sinh.
- Tinh dịch chuyển màu xanh: Đồng thời có cảm giác đau đớn, sưng tấy ở tinh hoàn. Đây là dấu hiệu cảnh báo viêm niệu đạo, có thể gây tắc ống dẫn tinh.
- Tinh dịch chuyển màu nâu: Có thể là do các tổn thương bên trong bị rỉ máu, lẫn vào tinh dịch.
- Tinh dịch ít, trong như nước lã: Có nghĩa là chất lượng và số lượng tinh trùng bị suy giảm.
- Tinh dịch đặc quánh và vón cục lại: Lúc này, trong tinh dịch sẽ xuất hiện những hạt trắng nhỏ, vỡ ra thành bột mịn khi bóp, chứng tỏ rằng tinh trùng đã suy yếu, không thể di chuyển đến gặp trứng và thụ thai.
Bộ phận sinh dục có dấu hiệu bất thường khi nam giới bị vô sinh
Những thay đổi bất thường ở các cơ quan sinh dục là dấu hiệu cảnh báo các bệnh nam khoa cũng như tình trạng vô sinh ở nam giới:
- Dương vật: Có các dấu hiệu như bao quy đầu nổi mụn, sưng, viêm, đau và tấy đỏ, dương vật mất kiểm soát, không thể cương cứng,…
- Tinh hoàn: Đây nơi sản xuất ra tinh trùng trong cơ thể nam giới. Do đó tinh hoàn bị sưng đau, nổi u cục, da nhăn nheo,… có thể dấu hiệu của của sự suy giảm chức năng, gây vô sinh.
- Bìu: Bộ phận này bao bọc bên ngoài nhằm bảo vệ tinh hoàn. Nếu bìu bị sưng và tấy đỏ, bạn có thể đã bị viêm mào tinh, xoắn tinh hoàn gây vô sinh.
Dấu hiệu bất thường khi xuất tinh
Khi quan hệ, người bệnh cũng có thể nhận thấy các triệu chứng bất thường như:
- Bị đau khi xuất tinh, có thể kèm theo rỉ máu.
- Xuất tinh ngược dòng. Đây là hiện tượng tinh dịch không xuất được ra ngoài mà đi ngược vào bên trong bàng quang, sau đó thải ra ngoài cùng với nước tiểu.
- Xuất tinh sớm: Tinh dịch xuất ra dù chưa quan hệ, không đưa được vào trong âm đạo,…
Một số dấu hiệu khác
Ngoài ra, nam giới suy giảm hoặc mất chức năng sinh sản cũng khiến cơ thể mệt mỏi, có những biểu hiện suy nhược nhất định.
Một số triệu chứng thường đi kèm:
- Cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Vận động, đi lại chậm chạp, không linh hoạt.
- Rụng tóc nhiều.
- Giảm ham muốn, hứng thú và sức mạnh trong chuyện “chăn gối”.
- Mất kiểm soát cân nặng, béo bụng và quanh vùng bụng.
- Da khô và nhăn nheo, có thể xuất hiện những nốt nóng đỏ trên da.
- Đổ nhiều mồ hôi dù không vận động mạnh.
Vô sinh nam có nguy hiểm không? Cách chẩn đoán
Khi nhận thấy những dấu hiệu ban đầu của bệnh, nhiều nam giới rất lo lắng không biết vô sinh có chữa khỏi được không hay chúng nguy hiểm đến mức độ nào.
Thực chất, vô sinh nam không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên nó có thể gây ra rất nhiều hệ lụy. Khi không thể có con, các đấng mày râu sẽ thường xuyên rơi vào trạng thái chán nản, mệt mỏi, cảm thấy tự ti trước những người xung quanh. Lâu dần, điều này có thể dẫn đến những căn bệnh tâm lý như trầm cảm,…
Không những vậy, cuộc sống vợ chồng cũng sẽ vì thế mà gặp nhiều khó khăn. Ham muốn tình dục giảm sút khiến các cuộc yêu khó trọn vẹn, làm ảnh hưởng đến nhu cầu sinh lý tự nhiên và còn cả hạnh phúc gia đình.
Vô sinh nam không phải là một căn bệnh đe dọa đến tính mạng, nhưng vẫn có thể ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người bệnh. Do đó, việc chẩn đoán và chữa trị kịp thời là hết sức cần thiết.
Hiện nay, việc chẩn đoán vô sinh ở nam giới được thực hiện bằng những phương pháp sau:
- Khám nam khoa: Bác sĩ tiến hành kiểm tra cơ quan sinh dục để phát hiện các dị tật bẩm sinh hay bệnh lây qua đường tình dục.
- Xét nghiệm sinh hóa tinh dịch: Tinh dịch được đưa vào thực hiện các xét nghiệm sinh hóa để đánh giá các thành phần bên trong như fructose, phosphatase,…
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: Bệnh nhân xét nghiệm cần kiêng quan hệ trong vòng 2 – 7 ngày trước đó. Tinh dịch sẽ được lấy trong ống nghiệm vô trùng và thực hiện xét nghiệm chuyên khoa.
- Định lượng nội tiết tố: Xác định hàm lượng các nội tiết tố như LH, FSH, testosterone,… đặc biệt là testosterone, để đánh giá chức năng tinh hoàn.
- Xét nghiệm máu: Nhằm kiểm tra hàm lượng hormone sinh dục trong cơ thể.
- Xét nghiệm di truyền học: Kiểm tra các nhiễm sắc thể và gen để phát hiện rối loạn nếu có.
- Siêu âm ổ bụng, hệ tiết niệu: để phát hiện các bất thường và đo kích thước tinh hoàn.
- Sinh thiết tinh hoàn: Có thể thực hiện bằng cách kim sinh thiết hoặc mổ.
- Chụp X-quang: Áp dụng với những trường hợp bị tắc ống dẫn tinh. Các bác sĩ sẽ bơm thuốc cản quang vào ống dẫn và tiến hàng chụp X-quang để xác định chỗ tắc.
Chẩn đoán vô sinh hết bao nhiêu tiền còn tùy thuộc vào các xét nghiệm mà nam giới thực hiện. Dựa vào tình trạng ban đầu của mỗi bệnh nhân, các bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp chẩn đoán phù hợp để cho kết quả chính xác nhất.
Phương pháp điều trị chứng vô sinh ở nam giới
Khi đã đánh giá được mức độ của bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị chi tiết cho từng bệnh nhân. Việc chữa bệnh vô sinh ở nam giới có thể kết hợp nhiều phương pháp Tây Y, Đông Y và các biện pháp hỗ trợ tại nhà sau đây.
Phương pháp Tây Y
Với sự phát triển của y học hiện đại, có rất nhiều biện pháp hiệu quả, bao gồm cả ngoại khoa và nội khoa, để khắc phục chứng vô sinh ở nam giới.
Dùng thuốc
Đối với những trường hợp vô sinh do vấn đề bên trong cơ thể, các bác sĩ thường sẽ chỉ định bệnh nhân dùng thuốc để điều trị, bao gồm cả đường uống và đường tiêm.
Các loại thuốc được sử dụng cũng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, có thể kể đến một số loại sau đây:
- Thuốc có chứa nội tiết sinh dục thay thế hCG: Dùng cho những trường hợp vô sinh do rối loạn trung tâm hạ đồi – yên, nhằm điều chỉnh lại sự sản xuất các nội tiết sinh dục. Bệnh nhân dùng thuốc có thể hồi phục chức năng sinh sản sau 1 – 2 năm nhưng chi phí khá đắt đỏ.
- Thuốc điều trị nhiễm trùng: Bao gồm những loại kháng sinh để điều trị các bệnh nhiễm trùng đường sinh sản gây vô sinh.
- Thuốc cân bằng hormone: Tùy theo lượng hormone cao hay thấp, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp để điều chỉnh lại.
- Các loại thuốc kích thích sản sinh tinh trùng có chứa Clomiphene, Clomid, Arginine,… dùng cho những bệnh nhân vô sinh do ít hoặc yếu tinh trùng. Có thể kèm theo các tác dụng phụ.
- Thuốc bổ sung Testosterone: Sử dụng cho những trường hợp vô sinh do thiếu hụt Testosterone trong cơ thể.
Những loại thuốc kể trên đều cần có sự chỉ định và kê đơn của bác sĩ. Bệnh nhân không nên tự ý sử dụng, tránh dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng khác.
Phẫu thuật
Đây là biện pháp ngoại khoa nhằm điều trị chứng vô sinh cho những bệnh nhân gặp vấn đề ở cơ quan sinh sản như dương vật bị cong vẹo, ung thư tuyến tiền liệt, có dị tật ở cơ quan sinh dục,…
Đặc biệt, đối với những trường hợp bị tắc nghẽn trong ống dẫn tinh, bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật đề khai thông ống, giúp tinh trùng thoát được ra ngoài.
Để hạn chế rủi ro, nam giới cần lựa chọn những cơ sở thăm khám uy tín để thăm khám và tiến hành phẫu thuật.
Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản
Ngoài ra, các cặp vợ chồng cũng có thể lựa chọn những biện pháp can thiệp khác để thụ thai như:
- Bơm trực tiếp tinh trùng vào buồng tử cung: Phương pháp này phù hợp với những trường hợp tinh trùng yếu nhẹ hoặc vừa. Sau khi được chọn lọc, tinh trùng của chồng sẽ được bơm trực tiếp vào tử cung. Tỷ lệ thành công là khoảng 12 – 20% với chi phí khá cao.
- Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn: Tinh trùng sẽ được tiêm trực tiếp mà không cần phải tự di chuyển đến trứng. Tỷ lệ thành công cao khoảng 30 – 40% nhưng trẻ sinh ra dễ bị dị tật.
- Thụ tinh ống nghiệm: Phương pháp sử dụng cho những nam giới có chất lượng tinh trùng kém. Tỷ lệ thành công cao và chi phí khá tốn kém. Đây là phương pháp được nhiều cặp đôi lựa chọn hiện nay.
Phương pháp Đông Y
Bên cạnh những phương pháp hiện đại, các bài thuốc Đông Y cũng được rất nhiều đấng mày râu lựa chọn để điều trị chứng vô sinh.
Theo Đông Y, sự rối loạn chức năng sinh sản của nam đều do những nguyên nhân bên trong như thận âm hư, thận dương bất túc, hàn trệ can mạch,… Do đó, các bài thuốc đều chứa những thành phần tự nhiên, có tác dụng bổ thận, tráng dương, bổ sung khí huyết,… đề điều trị từ căn nguyên.
Bài thuốc trị vô sinh nam
Bài thuốc sử dụng nhiều thảo dược tự nhiên, lành tính, giúp các đấng mày râu điều trị vô sinh hiệu quả, tăng cường sinh lực, khả năng sinh tinh và nâng cao chất lượng tinh trùng.
Thành phần:
- 10g xà sàng tử, thỏ ty tử, ba kích, nhục thung dung, khiếm thực, phúc bồn tử.
- 12g đương quy, đỗ trọng.
- 20g dâm dương hoắc.
- 4g phụ tử, 6g quế chi, 8g kim anh tử.
Cách dùng: Chuẩn bị các vị thuốc, đem rửa sạch và sắc lấy nước uống. Sử dụng theo liệu trình 20 ngày để thấy tình trạng được cải thiện.
Bài thuốc trị vô sinh do thận âm hư
Sử dụng cho những trường hợp có dấu hiệu đau lưng mỏi gối, chóng mặt hoa mắt, tinh dịch ít, ngủ kém,… giúp tư âm bổ thận, điền tinh chủng tử, điều trị vô sinh.
Thành phần:
- 16g thỏ ty tử, kỷ tử, thục địa.
- 10g sơn thủ, ngũ vị tử.
- 20g hoài sơn, xa tiền tử.
- 12g bạch linh, 3g cam thảo.
Cách dùng: Đem tất cả các nguyên liệu sắc lấy nước uống hàng ngày.
Bài thuốc trị huyết ứ trệ
Phù hợp với những người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, đau khi xuất tinh, tinh trùng rất yếu, tỷ lệ chết cao hoặc không có tinh trùng. Tác dụng hoạt huyết ứ thông tinh, kích thích sinh tinh, tăng cường ham muốn, điều trị vô sinh nam hiệu quả.
Thành phần:
- 10g sài hồ, chỉ xác, ngưu tất, hồng hoa, đào nhân, xích thược, đương quy.
- 16g xuyên sơn giáp, kê huyết đằng.
- 20g đan sâm, vương bất lưu hành.
Cách dùng: Đem các nguyên liệu rửa sạch rồi sắc với nước. Sử dụng hàng ngày để thấy hiệu quả rõ rệt.
Các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà
Ngoài ra, nam giới cũng có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ để cải thiện chức năng sinh sản ngay tại nhà.
Một số mẹo trị vô sinh tại nhà được nhiều người áp dụng:
- Sử dụng cây đậu ván dại: Đây là một loại thảo dược tự nhiên rất tốt cho cơ thể nam giới, giúp kích thích quá trình sản sinh, gia tăng số lượng tinh trùng và khả năng vận động của chúng. Bạn nên pha một muỗng canh rễ cây đậu ván khô vào nước nóng và sử dụng mỗi ngày.
- Sử dụng tỏi: Tỏi có chứa allicin – một hoạt chất có tác dụng tăng cường lưu thông máu đến cơ quan sinh dục. Do đó, nam giới nên ăn 3 – 4 nhánh tỏi mỗi ngày để cải thiện chức năng sinh sản.
- Sử dụng hạt bí ngô: Hàm lượng axit béo dồi dào trong loại hạt này sẽ tăng cường lưu thông máu đến cơ quan sinh dục. Đồng thời, hạt bí ngô cũng có hàm lượng kẽm cao, giúp tăng số lượng và chất lượng tinh trùng.
- Dùng hạt hạnh nhân để thúc đẩy quá trình sản sinh nội tiết tố nam testosterone.
- Thực hiện các bài tập hỗ trợ chức năng sinh lý và sinh sản như bài tập kegel, squat với tạ, tập bụng,… 30 – 45 phút mỗi ngày để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.
Biện pháp phòng ngừa bệnh ở nam giới
Để hạn chế nguy cơ mắc chứng vô sinh, nam giới cần xây dựng một lối sống khoa học, lành mạnh, đảm bảo thực hiện những nguyên tắc sau đây:
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng. Tăng cường bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin, kẽm như rau xanh (bắp cải, rau bina, súp lơ,…), thịt, cá,…
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, giữ gìn phong độ.
- Lựa chọn những loại quần lót có chất liệu tốt, thoáng mát và thâm hút mồ hôi để tránh tác động xấu đến tinh hoàn.
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,…
- Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi. Không nên làm việc quá sức, hạn chế stress, áp lực.
- Quan hệ tình dục an toàn.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên, đặc biệt là sức khỏe sinh sản để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.
Trên đây là những thông tin cơ bản về căn bệnh vô sinh ở nam giới. Bệnh có thể xảy đến với bất kỳ ai, do đó các đấng mày râu cần hết sức chú ý đến sức khỏe và cơ thể mình. Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc!
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!