Nhiễm Trùng Tai Là Gì? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Điều Trị

Nhiễm trùng tai là bệnh lý phổ biến hiện nay và xảy ra ở mọi đối tượng hay lứa tuổi. Bệnh có thể được điều trị dễ dàng khi ở giai đoạn khởi phát. Cùng tìm hiểu thông tin về nhiễm trùng tai thông qua bài viết dưới đây.

Nhiễm trùng tai là gì? Có nguy hiểm không?

Nhiễm trùng tai là một bệnh lý xảy ra rất nhiều những năm trở lại đây, bệnh thường xuất hiện mỗi khi bệnh nhân bị cảm lạnh, viêm tai giữa, nhiễm các bệnh về đường hô hấp hoặc dị ứng.

Những dịch nhầy trong tai bị tích tụ lâu ngày không được đào thải gây viêm nhiễm kéo dài và hình thành nhiễm trùng tai.

Bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng, kể cả người lớn hay trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh đều có khả năng mắc nhiễm trùng tai. Tuy nhiên, trẻ nhỏ là đối tượng có nguy cơ dễ mắc nhiễm trùng ở tai hơn cả.

Bởi vì, lúc này cấu tạo ống tai thường ngắn và hẹp, dễ bị nhiễm khuẩn và khó thoát dịch ra ngoài. Bên cạnh đó, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện cũng khiến cho bé dễ mắc bệnh.

Khi bị mắc nhiễm trùng tai, bệnh thường gây đau đớn và nhức vùng trong tai khiến người bệnh cảm nhận vô cùng khó chịu.

Mặc dù căn bệnh này không gây nhiều biến chứng nguy hiểm tới tính mạng nhưng chúng có ảnh hưởng nhất định đến cơ thể, đặc biệt là tình trạng viêm xương chũm, mất đi một phần thính lực, áp xe não, viêm màng não,…

Dấu hiệu nhận biết bị nhiễm trùng ở tai

Nhiễm trùng tai thường có những biểu hiện rõ rệt thông qua những dấu hiệu nhận biết bên ngoài.

Nếu tập trung chú ý kỹ, người bệnh hoàn toàn có thể phát hiện ra mình đang mắc nhiễm trùng tai thông qua những triệu chứng dưới đây.

Ở người lớn, nhiễm trùng tai thường biểu hiện như sau:

• Đau nhức ở phần tai và trong tai (có thể đau ở 1 bên hoặc cả 2 bên với tần suất khác nhau).
• Thi thoảng xuất hiện những cơn đau mạnh và bất ngờ từ trong ống tai.
• Cảm nhận tai bị ù đi.
• Buồn nôn.
• Giảm thính lực một phần (nghe kém).
• Xuất hiện dịch mủ chảy ra từ tai, dịch trắng kèm mủ xanh vàng, đôi khi có lẫn máu.

  

Nhiễm trùng tai ở trẻ nhỏ thường khó phát hiện hơn bởi đối tượng trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ chưa biết nói hay không biết mô tả các dấu hiệu.

Tuy nhiên, bố mẹ thường dựa vào những biểu hiện sau để chẩn đoán xem bé có bị mắc bệnh hay không:

• Thường xuyên lấy tay kéo, vò, giật mạnh tai.
• Ngủ kém và thường quấy khóc khi ngủ.
• Sốt cao trên 38 độ 5.
• Cơ thể khó chịu.
• Xuất hiện dịch mủ xanh vàng chảy ra từ trong tai.
• Lười ăn.
• Khóc nhiều đặc biệt là về đêm.

Ngoài ra, đối với tùy từng cơ địa khác nhau của mỗi người mà nhiễm trùng tai có thể xuất hiện thêm một số triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn,…

Do đó, khi cảm nhận thấy những dấu hiệu bất thường thì cần thăm khám bác sĩ một cách sớm nhất để đề phòng biến chứng.

Hầu hết, bệnh không gây ra những biến chứng nguy hiểm hay kéo dài. Tuy nhiên nếu nhiễm trùng tai không được điều trị kịp thời cũng gây ảnh hưởng nhất định tới sức khỏe.

Dịch mủ trong tai tích tụ lâu ngày có thể gây mất thính giác, nhiễm trùng lan rộng, thủng màng nhĩ.

Nguyên nhân gây bệnh nhiễm trùng tai

Nhiễm trùng tai xảy ra khi các ống Eustache trong tai bị vi khuẩn tấn công và trú ngụ lâu ngày gây viêm nhiễm, tích tụ dịch mủ ở bên trong.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiễm trùng tai nhưng chủ yếu là do:

• Dị ứng.
• Cảm lạnh, cảm cúm.
• Mắc một số bệnh đường hô hấp như viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, viêm amidan,…
• Do hút thuốc lá, thuốc lào.
• Viêm nhiễm tại vòm họng hoặc sưng tấy.
• Chất nhờn dư thừa tại tai.

Ngoài những nguyên nhân chính trên đây, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ người bệnh mắc nhiễm trùng như sau:

• Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.
• Trẻ thường xuyên bú bình và bú trong tư thế nằm.
• Trẻ được chăm sóc và nuôi dưỡng thành nhóm.
• Những yếu tố thay đổi thời tiết, đặc biệt là vào mùa thu đông.
• Không khí bị ô nhiễm.

Khi nào bị nhiễm trùng tai nên gặp bác sĩ?

Khi cảm nhận những thay đổi bất thường ở tai, người bệnh nên thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác bệnh và điều trị kịp thời.

Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn có những triệu chứng sau:

• Đau nhức dữ dội tại vùng tai.
• Đau lan sang vùng cơ mặt hoặc toàn bộ vùng đầu.
• Cảm giác buồn nôn liên tục.
• Sốt cao trên 39 độ.
• Xuất hiện dịch mủ kèm máu chảy ra từ trong tai.
• Hoàn toàn mất khả năng nghe.
• …

Nhiễm trùng ở tai và cách điều trị hiệu quả

Để có thể điều trị bệnh lý nhiễm trùng tai một cách chính xác, hiệu quả và nhanh chóng, người bệnh cần được thăm khám và chẩn đoán một cách chính xác về tình trạng cũng như mức độ bệnh hiện tại.

Để chẩn đoán nhiễm trùng ở tai, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng thông qua những dấu hiệu mà người bệnh cung cấp cũng như tiền sử các bệnh lý gặp phải.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ sử dụng ống soi tai để quan sát niêm mạc vùng tai, vùng họng hay mũi để xác định mức độ lây lan.

Trong trường hợp này, soi tai khí nén sẽ được sử dụng để kiểm tra và chẩn đoán mức độ nhiễm trùng tai.

Dụng cụ này có khả năng kiểm tra sâu bên trong tai, từ đó bác sĩ có thể đánh giá chính xác vị trí ổ viêm nhiễm, chất lượng dịch nhầy ở phía sau của màng nhĩ.

Ngoài ra, một số xét nghiệm bổ sung cũng có thể được chỉ định thực hiện như:

• Đo chuyển động màng nhĩ (Tympanometry)
• Đo thính lực (Acoustic reflectometry)
• Phân tích dịch nhầy (Tympanocentesis)

Thông thường, đối với tất cả những bệnh nhiễm trùng tai nặng hay nhẹ, các bác sĩ đều ưu tiên kiểm soát tình trạng nhiễm trùng ở tai hiệu quả rồi sau đó mới thực hiện can thiệp điều trị sâu hơn.

Những biện pháp ban đầu thường chỉ nhằm loại bỏ ổ viêm nhiễm, tiêu diệt những vi khuẩn tại các ống Eustache.

Bị nhiễm trùng tai uống thuốc gì?

Những loại thuốc Tây y được chỉ định để chữa nhiễm trùng tai bao gồm:

• Thuốc giảm đau, hạ sốt

Acetaminophen, Ibuprofen, Aspirin,… là những thuốc giảm đau được dùng trong trường hợp này. Chúng còn mang công dụng giúp hạ sốt hiệu quả trong một số trường hợp nhiễm trùng ở tai gây sốt cao.

Lưu ý không nên cho trẻ nhỏ sử dụng aspirin bởi có thể gây sưng não hoặc sưng gan.

• Thuốc kháng sinh

Amoxicillin, Streptomycin,… là những kháng sinh thường được kê đối với tình trạng nhiễm trùng tai nặng.

Về cơ bản nếu nhiễm trùng ở mức độ nhẹ, người bệnh sẽ không cần dùng kháng sinh mà để cho hệ miễn dịch tự loại bỏ viêm nhiễm.

Tuy nhiên nếu nhiễm trùng kéo dài thì cần được điều trị bằng kháng sinh ngắn ngày.

• Thủ thuật loại bỏ dịch

Nếu viêm nhiễm nặng và lâu ngày khiến cho dịch mủ ứ đọng nhiều trong tai, bác sĩ còn có thể thực hiện chọc màng nhĩ để hút dịch trong thành sau tai.

Có thể đặt ống cố định trong tai để chất dịch thoát ra dễ dàng hơn và ống tự rơi ra sau từ 6 – 18 tháng.

Trường hợp, người bệnh bị kháng thuốc hoặc triệu chứng bệnh trở nặng, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để phục hồi chức năng.

• Phẫu thuật

Biện pháp can thiệp ngoại khoa ở tai như phẫu thuật chỉ được thực hiện khi nhiễm trùng tai đã ở mức độ nặng và mọi phương pháp điều trị đã không còn hiệu quả.

Người bệnh cần cân nhắc kỹ trước khi thực hiện và lắng nghe tư vấn kỹ càng về những thay đổi có thể xảy ra sau phẫu thuật để chuẩn bị được tinh thần tốt nhất.

Điều trị nhiễm trùng tai bằng Tây y đem đến nhiều hiệu quả nhanh chóng và giúp kiểm soát tốt những biểu hiện lâm sàng của bệnh.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe như thuốc uống gây tác dụng phụ lên ngũ tạng, phẫu thuật có thể xuất hiện biến chứng về sau.

Người bệnh nên tuân thủ đúng theo những chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình chữa trị để tránh tối đa những biến chứng có thể xảy ra.

Cần uống đủ liều lượng thuốc và không tự ý tăng giảm lượng dùng trong đợt điều trị để không gây hiện tượng nhờn thuốc hay kháng kháng sinh.

Điều trị nhiễm trùng tai bằng Đông y

Đông y từ xa xưa nổi bật với những bài thuốc được kết tinh từ các dược liệu tự nhiên, có công dụng điều trị tận gốc từ căn nguyên gây bệnh.

Bởi vậy, phương pháp này được người bệnh ưu tiên sử dụng gần đây nhằm thay thế cho những loại thuốc Tây y đắt đỏ.

Theo Đông y nhận định, tại bị nhiễm trùng là do yếu tố phong hàn, nhiệt tà xâm nhập vào cơ thể, lại gặp chứng mất cân bằng âm dương dẫn đến viêm nhiễm.

Nhiệm vụ hàng đầu của bài thuốc Đông y là tập trung tiêu diệt vi khuẩn, nâng cao chức năng tạng phủ để tăng cường hệ miễn dịch, từ đó ngăn chặn bệnh tái phát.

Những vị dược liệu quý từ tự nhiên có công dụng tốt và thường được dùng trong các bài thuốc trị nhiễm trùng tai như: Ý dĩ nhân, kim ngân hoa, long đờm thảo, bạch truật, sinh địa, hoàng cầm, cam thảo, sài hồ,…

Phương pháp Đông y vận dụng những dược tính tự nhiên trong cây cỏ nhằm điều trị bệnh, bởi vậy thời gian chữa và hiệu quả mang lại thường lâu hơn.

Người bệnh nên hết sức kiên trì trong quá trình dùng thuốc để đạt được công dụng chữa trị tốt.

Mẹo chữa nhiễm trùng tai tại nhà

Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị, những biện pháp tại nhà cũng có khả năng cải thiện tình trạng nhiễm trùng tại tai.

Người bệnh có thể áp dụng những cách đơn giản sau để giúp chữa nhiễm trùng:

• Chườm khăn ấm ở tai

Sử dụng khăn sạch nhúng qua nước ấm rồi vắt khô để chườm ở vị trí xung quanh tai. Nước ấm sẽ giúp giảm đau nhức tại vùng tai, giúp máu dễ lưu thông và làm loãng dịch nhầy tốt hơn.

Nên kiên trì chườm đều từ 2 – 3 lần/ ngày để tình trạng bệnh được cải thiện hơn, ngoài sử dụng khăn chườm ngoài thì người bệnh cũng có thể dùng miếng gạc ấm để đắp phía sâu trong tai.

• Lưu ý trong ăn uống

Đối với trẻ nhỏ, việc cho trẻ bú bình và nằm ngửa khi bú làm gia tăng tình trạng bệnh ở trẻ.

Bởi vậy, bố mẹ có thể hạn chế tình trạng tai bị nhiễm trùng cho bé bằng cách cho bé đứng khi bú bình và không để trẻ nằm ngang trong quá trình ăn.

• Vệ sinh tai, mũi, họng hàng ngày

Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh tai mũi họng hàng ngày cũng là biện pháp giúp cải thiện bệnh nhiễm trùng tai một cách đáng kể.

Cách này giúp tiêu diệt những vi khuẩn trú ngụ tại vùng tai, mũi, họng và ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh tại tai.

Lấy nước muối ấm pha loãng hoặc nước muối sinh lý 0,9% để súc miệng và súc họng hàng ngày.

Ngoài ra kết hợp lấy nước muối loãng tẩm tăm bông để vệ sinh vùng ống tai nhẹ nhàng. Sau khi sử dụng nước muối xong thì cần vệ sinh lại với nước sạch.

• Sử dụng nước lá diếp cá

Nếu tại bị nhiễm trùng ở mức độ nhẹ và mới khởi phát, người bệnh hoàn toàn có thể sử dụng lá cây diếp cá để cải thiện tình trạng nhiễm trùng tai.

Trong lá cây diếp cá có chứa nhiều hoạt chất có khả năng sát khuẩn, kháng viêm, giảm sưng đau và cải thiện nhiễm trùng tai rất tốt.

Lấy một nắm lá cây diếp cá rửa sạch, để ráo rồi đem đi giã nhuyễn. Mang chắt lấy phần nước cốt để nhỏ vào tai hàng ngày, mỗi lần 2 – 3 giọt.

Sau một khoảng thời gian nhỏ nước lá, người bệnh sẽ quan sát thấy dịch nhầy được đẩy nhiều ra ngoài, cảm nhận vùng tai bớt đau nhức và trở nên thông thoáng hơn.

Những biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng tai tái phát

Ngoài việc điều trị bệnh nhiễm trùng ở tai thì người bệnh cũng cần chú ý hơn về thói quen sinh hoạt cá nhân.

Thay đổi thói quen sinh hoạt có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và quyết định về thời gian điều trị bệnh nhanh hay chậm.

Một số những điều mà người bệnh cần lưu ý trong quá trình sống giúp điều trị và phòng ngừa bệnh tái phát như sau:

• Rửa tay thường xuyên và hàng ngày để ngăn ngừa vi khuẩn có thể tồn tại trên bề mặt và gây hại cho cơ thể.
• Hạn chế những nơi cần tiếp xúc đông người để tránh khả năng lây nhiễm.
• Đối với trẻ nhỏ, nên cho trẻ bú sữa mẹ trong những năm đầu đời để bé có thể phát triển một cách toàn diện. Không cho bé ngậm núm vú giả quá nhiều.
• Tránh tuyệt đối khói thuốc lá, thuốc lào, người lớn không nên hút và trẻ em giữ gìn tránh tình trạng hút thuốc thụ động.
• Không sử dụng đồ uống có cồn như rượu, bia, đồ uống có ga, chất kích thích như cà phê.
• Không ăn những đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh,… bởi chúng làm gia tăng tình trạng viêm nhiễm ở tai.
• Tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng trong chế đô ăn hàng ngày để nâng cao sức đề kháng giúp cơ thể chóng hồi phục.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá, trứng, sữa,… giúp bổ sung vitamin A, C, khoáng chất, chất xơ cần thiết cho cơ thể.
• Uống đủ nước lọc, nước ép hoa quả nhằm bổ sung đủ nước cho các hoạt động trao đổi chất.
• Thực hiện tiêm chủng đúng hẹn, tiêm phòng những bệnh liên quan đến cảm cúm, cảm lạnh,…
• Thăm khám định kỳ sức khỏe hàng tháng để kịp thời phát hiện những thay đổi trong cơ thể.

Nhiễm trùng tai là bệnh lý phổ biến và có nguy cơ tái phát rất cao, bởi vậy người bệnh cần chú ý theo dõi, thăm khám bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng và điều trị bệnh sớm, tránh để biến chứng xảy ra.

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm tai giữa cấp tính: Dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị
• Viêm tuyến nước bọt mang tai là gì? Dấu hiệu & điều trị