Viêm Phế Quản Phổi Ở Trẻ em: Cách Chăm Sóc Và Điều Trị
Viêm phế quản phổi ở trẻ em là bệnh lý liên quan tới đường hô hấp nếu để lâu không điều trị sẽ để lại nhiều biến chứng khôn lường. Nắm bắt được triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị, phòng tránh là vấn đề cha mẹ cần biết để bảo vệ và giữ gìn sức khỏe cho con. Nội dung bài viết sau sẽ cung cấp chi tiết, đầy đủ kiến thức bệnh đến với các bậc phụ huynh.
Viêm phế quản phổi ở trẻ em là gì? Nguy hiểm không?
Viêm phế quản phổi ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm đường thở dưới hay cuống phổi của trẻ gây ra sưng đau. Trẻ bị viêm phế quản phổi thường ho rất nhiều và nếu không sớm phát hiện và điều trị kịp thời tình trạng viêm nhiễm sẽ nhanh chóng lây lan xuống mô phổi gây ra viêm phổi.
Trẻ bị viêm phế quản dù là ở thể nào nếu không điều trị kịp thời có thể gặp phải những biến chứng vô cùng nguy hiểm:
- Nhiễm trùng huyết: Lúc này vi khuẩn đã tràn vào phổi, lấn chiếm vào hệ tuần hoàn dẫn tới nhiễm trùng máu. Đây là biến chứng rất khó điều trị và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của trẻ.
- Tràn mủ màng phổi: Gây khó thở, bạch cầu tăng cao. Lúc này trẻ sẽ bắt đầu kháng thuốc.
- Viêm màng não: Não bị tổn thương vĩnh viễn, thần kinh rối loạn, tính mạng của bé bị đe doạ.
- Hội chứng suy hô hấp cấp: Áp xe phổi, viêm phổi mạn tính, đồng thời hệ miễn dịch bị suy giảm.
- Tràn dịch màng tim, trụy tìm: Viêm phế quản phổi ở trẻ không phát hiện sớm sẽ ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn gây tràn dịch màng tim, trụy tim vô cùng nguy hiểm.
Ngoài ra, viêm nội tâm mạc, viêm phúc mạc, viêm khớp,… là những biến chứng nguy hiểm khác mà trẻ có thể gặp phải sau này.
Triệu chứng viêm phế quản phổi ở trẻ em
Do còn nhỏ, chưa tự ý thức được dấu hiệu bệnh nên cha mẹ cần chủ động phát hiện bệnh cho con với những triệu chứng sau đây:
- Ho: Viêm phế quản phổi ở trẻ giai đoạn đầu sẽ bị ho khan, sau dần chuyển sang ho có đờm màu xanh vàng. Để ý thấy chất nhầy đờm đặc quánh, khó nhạc ra ngoài. Tới giai đoạn bệnh nặng trẻ có thể khạc ra máu tươi.
- Sốt: Khi bệnh ở thể cấp trẻ thường sốt rất cao, kèm theo co giật, cần chú ý theo dõi nếu không sẽ ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh.
- Khó thở, thở rít: Tình trạng niêm mạc khí quản sưng phù khi bị viêm nhiễm dẫn tới đường thở sẽ bị thu hẹp, làm giảm quá trình thông khí của phối khiến trẻ khó thở, thở rít.
- Mệt mỏi: Ho kéo dài khiến trẻ mệt mỏi, biếng ăn hoặc không ăn, thậm chí còn nôn trớ thường xuyên.
- Dấu hiệu viêm phế quản ở trẻ sơ sinh: Trẻ quấy khóc, bỏ bú, mệt mỏi, sốt…
Nguyên nhân trẻ bị viêm phế quản phổi
Viêm phế quản phổi ở trẻ có tới 60 – 70% do bị virus xâm nhập. Những chủng virus thường gặp là Adenovirus, Parainfluenza virus. Khi gặp điều kiện thuận lợi chúng sẽ phát triển với tốc độ nhanh chóng, lây lan khắp đường hô hấp dẫn tới viêm phế quản.
Một số vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus cũng là nguyên nhân gây viêm phế quản phổi ở trẻ. Ngoài ra bệnh còn xuất phát từ:
- Sức đề kháng yếu: Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, sức đề kháng yếu là cơ hội cho bệnh phát triển.
- Hen suyễn: Bố hoặc mẹ bị có tiền sử bị hen suyễn, con cũng sẽ dễ mắc viêm phế quản phổi.
- Do môi trường sống: Người thân hút thuốc lá, môi trường nhiều bụi bẩn, có nhiều lông thú, lông động vật hay chất độc hại tạo nguy cơ cao khiến trẻ bị bệnh.
- Nguyên nhân khác: Tắm sai cách cho con, lạm dụng điều hòa thường xuyên,…
Cách điều trị viêm phế quản phổi ở trẻ em
Do cơ thể trẻ còn non, cơ địa lại nhạy cảm bởi vậy dù là điều trị bằng loại thuốc nào cha mẹ cũng nên tìm hiểu kỹ và làm theo sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây tác dụng phụ khi con dùng thuốc. Dưới đây là 1 số phương pháp chữa trị cho trẻ thường được áp dụng:
Viêm phế quản phổi ở trẻ uống thuốc gì?
- Thuốc kháng sinh: Trường hợp bác sĩ phát hiện nguyên nhân gây bệnh cho trẻ là do vi khuẩn. Thuốc kháng sinh khá “nhạy cảm” trong điều trị bệnh cho trẻ bởi vậy cha mẹ cần lắng nghe và tuân thủ sự chỉ dẫn của bác sĩ.
- Trẻ sốt, đau họng: Bác sĩ sẽ kê toa thuốc gồm có các loại thuốc Tây chứa ibuprofen hoặc acetaminophen liều lượng phù hợp với độ tuổi, cân nặng của trẻ. Tuyệt đối KHÔNG SỬ DỤNG thuốc chứa aspirin cho trẻ.
- Trẻ hen suyễn: Sử dụng thuốc corticosteroid giảm viêm giúp thư giãn phế quản, đồng thời mở rộng đường thở giúp bé dễ thở hơn.
- Trẻ bị ho nhiều do viêm phế quản phổi: Tùy theo biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ kê thuốc cortisone (dexamethasone); hoặc sử dụng thuốc N-acetylcystein làm loãng đờm, tống đờm ra ngoài.
Mẹo dân gian chữa viêm phế quản cho trẻ
Để giảm các triệu chứng bệnh và an toàn với trẻ, cha mẹ có thể sử dụng 1 số mẹo dân gian như:
- Dùng tỏi: Với trẻ sơ sinh, mẹ có thể ăn nhiều tỏi cho bé bú giúp thuyên giảm triệu chứng cho trẻ. Với bé ăn dặm, mẹ nên cho thêm tỏi vào các món ăn của bé hoặc có thể chế cao tỏi mật ong cho con dùng. Ngâm tỏi với mật ong rồi cho bé dùng 1 thìa cà phê vào sáng sớm sẽ giúp tiêu đờm, giãn phế quản.
- Dùng mật ong: Có tác dụng tăng cường đề kháng, kháng viêm hiệu quả. Pha mật ong cùng nước ấm cho bé uống giúp giảm ho, loãng đờm, họng bớt khô rát. Chú ý nên chọn mật ong nguyên chất để có tác dụng tốt nhất.
- Dùng gừng: Gừng có tác dụng giãn cơ hô hấp, ức chế sự thu hẹp đường thở. Cho trẻ uống trà gừng ấm hàng ngày vào buổi tối và buổi sáng sẽ giúp con dễ thở hơn.
- Củ cải: Củ cải có tính mát, vị ngọt rất tốt cho tiêu hóa và đường hô hấp. Mẹ chế biến các món ăn từ củ cải cho bé ăn giúp tăng cường hệ miễn dịch, kháng lại vi khuẩn, virus gây hại.
Thuốc Đông y chữa viêm phế quản phổi ở trẻ em
Xưa nay người Việt vẫn luôn tự hào vì sở hữu những bài thuốc Nam quý hiếm. Trong điều trị viêm phế quản phổi cho trẻ những bài thuốc này cũng được truyền tai nhau về tính hiệu quả trong điều trị bệnh:
- Bài thuốc giãn phế quản: Dùng 50 gam sữa, củ năng 200 gam, cả vỏ bổ sẵn. Cho hỗn hợp vào nồi đất sắc tới khi còn khoảng 3 ly nước, chia nhỏ cho con uống từ từ.
- Bài thuốc hỗ trợ chữa viêm phế quản phổi thể mãn: Gừng già 1 lát, gạo một nắm khoảng 50 gam, cho hỗn hợp vào nồi rang hơi vằn, đổ thêm 2 chén nước sau đó ninh trong 15 phút sau đó chắt lấy nước uống.
- Bài thuốc long đờm: Kim ngân, lá dâu mỗi thứ chuẩn bị 12 gam; bạc hà, cúc hoa, ngải cứu mỗi thứ 10 gam, xạ can 8 gam. Thêm 1500ml sắc nhỏ lừa tới khi còn 120ml thì tắt bếp, chia nhỏ ra chai cho con uống mỗi ngày.
Bài thuốc Đông y làm từ thảo dược thiên nhiên nên rất lành tính, không gây tác dụng phụ. Tuy nhiên thuốc chỉ phát huy tác dụng khi cha mẹ tìm đúng địa chỉ bốc thuốc uy tín và kiên trì cho con sử dụng hàng ngày.
Trẻ bị viêm phế quản phổi khi nào cần nhập viện?
Thực tế không phải trường hợp nào trẻ bị viêm phế quản phổi cũng cần nhập viện luôn. Cha mẹ khi thấy dấu hiệu có thể đưa con đi khám và điều trị tại nhà theo đơn thuốc của bác sĩ. Khi bệnh diễn biến phức tạp có thể cho trẻ nhập viện để tránh lây nhiễm.
- Trẻ cần nhập viện khi: Bệnh chuyển nặng, ho kéo dài có kèm máu, thở rít từng cơn với biểu hiện cố gắng thở, rút lõm lồng ngực. Mẹ có thể nhận biết dấu hiệu này bằng cách đặt trẻ nằm ngửa, không bú và nhìn vào bụng trẻ.
- Đưa trẻ đi cấp cứu ngay khi: Với trẻ dưới 2 tháng có các biểu hiện: bỏ bú hoặc bú kém nhiều ngày, sốt cao, co giật, trẻ ngủ li bì, khó đánh thức, thở khò khè, môi tím hoặc nổi vân tím toàn thân. Trẻ từ 2 – 5 tháng tuổi không ăn uống gì được, co giật, ngủ li bì và khó đánh thức, thở có tiếng rít.
Cách chăm sóc và phòng tránh trẻ bị viêm phế quản phổi
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị cũng như chăm sóc trẻ bị viêm phế quản phổi. Dưới đây là 1 số lưu ý về chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt trong quá trình chăm sóc trẻ:
Thực phẩm nên cho trẻ ăn
Một chế độ dinh dưỡng cung cấp đủ Carbohydrate và Protein sẽ giúp trẻ nhanh chóng khỏe mạnh và thuyên giảm các triệu chứng khó chịu. Mẹ nên bổ sung gạo, ngũ cốc, sữa đậu nành, trứng gà,… vào bữa ăn cho bé.
- Rau xanh và hoa quả: Đây là nguồn thức ẩn chứa rất nhiều vitamin A, C, E có tác dụng nâng cao hệ miễn giúp, thanh lọc cơ thể, hạn chế triệu chứng viêm, giảm đau ngứa họng hiệu quả. Mẹ nên linh hoạt cho bé ăn: dâu tây, cam, quýt, cà rốt, bông cải xanh,…
- Sữa chua và sữa không béo: Protein, canxi, vitamin D trong sữa giúp kích thích sự phát triển của cơ, xương và hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Do đó mẹ có thể cho con ăn sữa chua, váng sữa, sữa ít đường, sữa tách kem.
Trẻ bị viêm phế quản nên kiêng
Mẹ cần chú ý nên kiêng cho bé ăn những món sau đây kéo tình trạng đờm càng nặng hơn.
- Thực phẩm mặn: Loại đồ ăn này chứa nhiều muối và Natri khiến cho các mô ở phế quản tăng chất nhầy, đờm dày hơn, bé khó thở hơn.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Đây là loại đồ ăn chứa rất nhiều chất đã bị oxy hóa độc hại cho cơ thể non yếu của bé, làm tăng phản ứng viêm, tăng đờm dãi trong họng. Mẹ có thể thay những món chiên rán bằng việc sử dụng biện pháp hấp, luộc, làm súp,…
- Đồ ăn, đồ uống lạnh: Kem, nước đá, hoa quả để trong tủ lạnh chính là những yếu tố làm giảm sức chống đỡ của niêm mạc hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công. Ví dụ mẹ muốn cho bé ăn sữa chua thì nên bỏ ra ngoài trước 30 phút cho bớt lạnh.
- Đồ ăn dễ gây dị ứng: Đồ ăn cay, nóng hay những loại hải sản tôm, cua, cá mẹ cần chú ý khi cho bé ăn trong giai đoạn điều trị bệnh viêm phế quản bởi chúng có thể là tác nhân gây tăng dịch đờm, khó thở.
Chăm sóc phục hồi, ngăn tái phát viêm phế quản phổi
- Nên nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu giúp con có thêm sức đề kháng có thể chống lại những tác nhân gây hại.
- Giữ môi trường sạch sẽ, tránh khói bụi, lông thú, phấn hoa
- Tiêm phòng vacxin đầy đủ cho trẻ.
- Luôn giữ ấm cơ thể bé, hạn chế sử dụng điều hòa hay ngồi trong phòng sử dụng máy lạnh quá lâu.
- Cần vệ sinh sạch sẽ trước khi chăm sóc trẻ.
- Ngoài ra nên cho bé dùng riêng đồ dùng cá nhân như bàn chải, khăn mặt ngay từ khi còn nhỏ.
Viêm phế quản phổi ở trẻ không phải là bệnh lý nguy hiểm nếu cha mẹ nắm bắt được những thông tin về triệu chứng, nguyên nhân, hay cách chữa. Đồng thời chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng giúp con tránh xa được bệnh. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích trong quá trình chăm sóc và điều trị bệnh cho con.
Tin bài hữu ích:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!