Cách xoa bóp, bấm huyệt chữa đau thần kinh tọa tại nhà

Các biện pháp xoa bóp chữa đau thần kinh tọa tại nhà có thể hỗ trợ thư giãn cơ bắp, cải thiện lưu thông máu, giảm căng thẳng và giúp chữa lành các tổn thương ở các dây thần kinh. Người bệnh có thể tham khảo một số thông tin cơ bản về liệu pháp này trong bài viết bên dưới.

Đau thần kinh tọa là gì?

Đau thần kinh tọa hay đau dây thần kinh tọa, là thuật ngữ dùng để chỉ các cơn đau dọc theo dây thần kinh tọa, kéo dài từ lưng dưới, đến hông, mông và hai chân. Hầu hết các trường hợp, đau thần kinh tọa thường đi kèm các triệu chứng như tê, ngứa ran hoặc yếu ở chân và bàn chân bị ảnh hưởng.

Cơn đau thần kinh tọa thường chỉ ảnh hưởng đến một bên cơ thể và có thể gây ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của người bệnh bao gồm khiến việc đi, đứng hoặc thậm chí là ngồi trở nên khó khăn. Cơn đau có thể ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc nghiêm trọng.

Điều trị thường nhằm mục đích giảm đau và cải thiện các triệu chứng liên quan. Các biện pháp phổ biến bao gồm nghỉ ngơi, chườm nóng – lạnh, sử dụng thuốc giảm đau và luyện tập căng cơ phù hợp. Tuy nhiên, đối với các trường hợp người bệnh có thể tham khảo biện pháp massage, xoa bóp hoặc bấm huyệt để cải thiện các triệu chứng.

Biện pháp xoa bóp chữa đau thần kinh tọa không thể điều trị các nguyên nhân cơ bản gây đau nhưng có thể cải thiện các cơn đau tạm thời.

Tùy thuộc vào phương pháp xoa bóp và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, liệu pháp này có thể mang lại hiệu quả giảm đau phù hợp với từng đối tượng bệnh. Tuy nhiên, trao đổi với bác sĩ chuyên môn trước khi thực hiện liệu pháp để đảm bảo an toàn khi điều trị.

Xoa bóp chữa đau thần kinh tọa có hiệu quả không?

Tùy thuộc vào loại xoa bóp, massage, các động tác có thể tác động lên các cơ, khớp, dây thần kinh và các mô liên kết sâu bên dưới da của người bệnh. Một vài kỹ thuật massage, xoa bóp có thể tác động lên các mô sâu, huyệt vị và dây thần kinh cơ.

Xoa bóp có thể dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể người bệnh và làm giảm các cơn đau thần kinh tọa. Cụ thể, xoa bóp chữa đau thần kinh tọa mang lại một số hiệu quả như:

• Thư giãn các cơ bắp: Khi các mô và cơ ở lưng dưới thắt chặt có thể dẫn đến áp lực lên các rễ thần kinh tọa ở lưng dưới. Các cơ bắp thắt chặt cũng có thể tạo thành các điểm đau nhỏ trên các dây thần kinh. Liệu pháp xoa bóp, massage có thể hỗ trợ kéo giãn, nới lỏng, giúp các cơ thư giãn và cải thiện tình trạng đau dây thần kinh ở lưng, hông và chân.
• Hỗ trợ lưu thông các chất dinh dưỡng: Các động tác xoa bóp có thể tác động lên các mô mềm, mạch máu trên da và các mô sâu dưới da. Sự kích thích này có thể tăng cường lưu thông máu, oxy và các chất dinh dưỡng khác đến các khu vực bị đau, thúc đẩy quá trình chữa lành các dây thần.
• Giải phóng endorphin: Xoa bóp, massage có thể kích thích các thụ thể áp lực trong não, đây là dây thần kinh đặc biệt. Kích thích các thụ thể áp lực hỗ trợ giảm đau bằng cách giải phóng endorphin, hormone tự nhiên của cơ thể.
• Giảm căng thẳng: Kích thích các thụ thể áp lực cũng có thể làm giảm nồng độ cortisol trong cơ thể, là hormone gây căng thẳng. Giảm hormone căng thẳng có thể giúp người bệnh thư giãn và cảm nhận được ít cơn đau hơn thông thường.

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể sử dụng tinh dầu hoặc hương thơm tự nhiên để chà xát vào da ở khu vực đau. Một số loại tinh dầu có tác dụng chữa lành các tổn thương mô và giảm đau. Bên cạnh đó, mùi hương tự các loại tinh dầu này cũng mang lại cảm giác thư giãn tổng thể và hỗ trợ cải thiện các cơn đau.

Xoa bóp chữa đau thần kinh tọa được xem là liệu pháp an toàn. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc nhà vật lý trị liệu trước khi thực hiện liệu pháp. Ngoài ra, người bệnh cứng khớp, tổn thương mạch máu hoặc dây thần kinh nên đến đến bệnh viện hoặc thực hiện massage bởi một chuyên gia xoa bóp, massage.

Các phương pháp xoa bóp chữa đau thần kinh tọa

Mặc dù xoa bóp không thể điều trị các nguyên nhân cơ bản gây đau thần kinh tọa nhưng có thể cải thiện các cơn đau tạm thời. Một số phương pháp trị liệu xoa bóp phổ biến bao gồm:

1. Massage ngón tay cái

Massage mô sâu là hình thức massage tích cực, sử dụng các động tác chậm rãi và áp lực từ ngón tay để giải phóng căng thẳng từ cơ bắp và các mô liên kết của người bệnh.

Theo các nghiên cứu, một buổi massage mô sâu 30 phút mỗi lần, 5 lần mỗi tuần trong 2 – 3 tuần liên tục có thể cải thiện các cơn đau ở thắt lưng, hông, bao gồm đau dây thần kinh tọa.

Để thực hiện phương pháp massage mô sâu, người bệnh thực hiện như sau:

• Đặt lòng bàn tay lên lưng dưới, xoa vùng xương chậu về phía cột sống và đi xuống mông.
• Sau đó, đặt hai bàn tay lên thắt lưng, độ cao ngang eo, ngón tay cái hướng về phía xương chậu để xoa bóp các cơ ở khu vực cột sống.
• Sử dụng hai ngón tay cái ấn một áp lực vững chắc và ổn định ở cột sống. Giữ hai ngón tay cái cách nhau khoảng 5 cm.

2. Massage bằng đốt ngón tay

Massage bằng đốt ngón tay là một phương pháp xoa bóp chữa đau thần kinh tọa mang lại hiệu quả cao. Người bệnh có thể thực hiện các thao tác như sau:

• Người bệnh nằm ngửa, uốn cong đầu gối, bàn chân đặt trên sàn nhà.
• Nắm tay thành nắm đấm và đặt ở hai bên lưng dưới. Khi đặt tay, lòng bàn tay hướng xuống và các đốt ngón tay ấn vào lưng tại khu vực đau.
• Giữ yên tư thế trong vòng một phút.
• Khi kết thúc tư thế massage, người bệnh từ từ lăn sang một bên, vào tư thế bào thai, dùng tay đặt bên dưới đầu để làm gối, nghỉ ngơi trong 5 phút.

3. Massage bằng bóng tennis

Bằng cách sử dụng bóng tennis, người bệnh có thể tạo ra một áp lực vừa phải tác động lên các dây thần kinh tọa và cải thiện các cơn đau. Các thực hiện các động tác massage như sau:

• Đặt hai quả bóng tennis gần nhau trong một chiếc khăn hoặc tất chân. Đặt bóng trên sàn nhà, có thể cố định bóng bằng băng dính.
• Người bệnh ngồi xuống sàn nhà, đầu gối cong, bàn chân phẳng, đặt trên sàn nhà, lúc này những quả bóng ở ngay phía sau mông.
• Người bệnh dần dần ngả người xuống để khi khu vực hông chạm vào bóng tennis, cơ thể nằm trên sàn nhà. Giữ tư thế này trong vòng một phút.
• Khi các cơn đau được cải thiện, người bệnh có thể di chuyển cơ thể để bóng tennis tiếp tục massage khu vực khác trên lưng.
• Khi kết thúc massage, người bệnh từ từ lăn người sang một bên, ở tư thế bào thai, dùng tay đặt dưới đầu để làm gối, nghỉ ngơi trong 5 phút trước khi kết thúc quá trình xoa bóp chữa đau thần kinh tọa.

Khi thực hiện động tác massage, người bệnh có thể thoa gel hoặc kem giảm đau vào vùng xương chậu để hỗ trợ điều trị.

Bấm huyệt chữa đau thần kinh tọa

Bấm huyệt là một phương pháp sử dụng lực từ tay tác động lên các huyệt vị nhằm mục đích cải thiện các cơn đau. Phương pháp này có thể hỗ trợ lưu thông máu, giải phóng áp lực tác động lên các rễ thần kinh và giảm đau thần kinh tọa.

Theo Y học cổ truyền, đau thần kinh tọa được chia thành các thể như huyết ứ, phong hàn và phong hàn thấp phối hợp can thận hư. Tùy thuộc vào mỗi thể bệnh, các phương pháp bấm huyệt bao gồm:

• Thể phong hàn: Các triệu chứng bao gồm đau lan tỏa ở mặt sau của đùi lan tỏa đến chân, nước tiểu trong, đi ngoài phân lỏng, lưỡi nhợt nhạt, có đóng rêu trắng mỏng. Cơn đau thường có xu hướng nghiêm trọng hơn khi thời tiết lạnh. Trường hợp đau ở rễ thần kinh S1, ấn vào các huyệt đại trường du, thận du, a thị, trật biên, thượng liêu, dương quan, giáp tích, ủy trung, ân môn. Đối với cơn đau liên quan đến rễ thần kinh S5, ấn vào các huyệt giáp tích, thượng liêu, đại trường du, hoàn khiêu, phong thị giải khê, dương lăng tuyền, huyền chung, thị tuyệt.
• Thể phong hàn phối hợp can thận hư: Thể này thường phổ biến ở người thoái hóa cột sống thắt lưng, gai cột sống gây chèn ép lên các dây thần kinh. Cơn đau thường lan từ hông, đến mông, đùi và chân. Người bệnh thường ăn ngủ kém, lưỡi nhợt nhạt và có đóng mảng rêu trắng nhạt. Bấm các huyệt tương tự như thế phong hàn kết hợp huyệt tam âm giao và huyệt thái khê để cải thiện các triệu chứng.
• Thể huyết ứ: Các triệu chứng bao gồm đau nhức dữ dội ở khu vực lưng dưới lan tỏa xuống chân, chán ăn, mất ngủ, lưỡi có màu tím do huyết ứ. Bấm vào các huyệt cách du và huyệt huyết hải để điều trị các triệu chứng.

Bấm huyệt là liệu pháp điều trị theo Y học cổ truyền và đòi hỏi sự chính xác cao để đảm bảo an toàn và giảm thiểu các rủi ro. Do đó, người bệnh nên đến các cơ sở y học cổ truyền uy tín và thực hiện bấm huyệt bởi thầy thuốc có chuyên môn.

Phương pháp hỗ trợ điều trị đau thần kinh tọa tại nhà

Bên cạnh cách xoa bóp chữa đau thần kinh tọa, người bệnh có thể tham khảo cách điều trị phổ biến khác như:

• Xoa bóp nhẹ nhàng dọc theo cột sống và đường đi của dây thần kinh tọa.
• Chườm lạnh có thể giảm viêm, gây tê tự nhiên và hạn chế sự nhạy cảm của các dây thần kinh. Bọc một viên đá lạnh trong khăn mỏng và đặt ở khu vực đau để cải thiện các triệu chứng. Không chườm đá trực tiếp lên da để tránh gây bỏng lạnh và tổn thương các mô da.
• Chườm nóng dọc theo các cột sống và dây thần kinh tọa có thể hỗ trợ thư giãn các cơ, tăng lượng máu lưu thông và cải thiện các cơn đau.
• Vận động nhẹ nhàng có thể hỗ trợ thư giãn các dây thần kinh tọa, kéo giãn khớp hông và ngăn ngừa các bệnh lý ở lưng dưới, bao gồm đau thần kinh tọa.

Liệu pháp xoa bóp chữa đau thần kinh tọa có thể giảm đau tạm thời, kích thích cơ thể sản xuất hormone giảm đau tự nhiên và tăng cường khả năng chữa lành các dây thần kinh. Xoa bóp, massage cũng có thể giúp người bệnh thư giãn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và tránh các rủi ro, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ chuyên môn trước khi thực hiện liệu pháp xoa bóp, bấm huyệt.