Rối Loạn Kinh Nguyệt Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Điều Trị

Kinh nguyệt của mỗi người phụ nữ thường có chu kỳ, đặc điểm cũng như số lượng nhất định. Hiện tượng rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra ở người trẻ, bạn gái tuổi dậy thì hoặc phụ nữ rối loạn tiền mãn kinh do vấn đề về rối loạn nội tiết. Tuy nhiên ở một số trường hợp khác, hiện tượng này có thể là triệu chứng báo hiệu nhiều bệnh lý nguy hiểm. Cụ thể như ung thư niêm mạc tử cung, chửa ngoài tử cung…

Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Kinh nguyệt thể hiện cho tình trạng lớp niêm mạc tử cung bị bong tróc có chu kỳ, phát sinh do sự thay đổi nội tiết dẫn đến chảy máu từ buồng tử cung và ra ngoài thông qua âm đạo. Kinh nguyệt xảy ra lần đầu tiên ở những bé gái có độ tuổi từ 12 – 16 tuổi, 28 ngày là chu kỳ trung bình.

Tuy nhiên ở một số người phụ nữ, chu kỳ có thể dài hơn 30 – 35 ngày hoặc ngắn hơn khoảng 25 ngày. Tùy thuộc vào yếu tố cơ địa và sự thay đổi nội tiết tố của mỗi người, thời gian hành kinh thường kéo dài từ 3 – 5 ngày. Có khoảng 50 – 150ml máu mất đi sau thời gian hành kinh (mỗi một chu kỳ)

Rối loạn kinh nguyệt là tổng hợp những biểu hiện bất thường, vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt, số lượng máu kinh và số ngày có kinh khi so sánh với những chu kỳ bình thường trước đó.

Tình trạng rối loạn kinh nguyệt có thể phát sinh do sự thay đổi nội tiết tố, là triệu chứng cảnh báo của một vấn đề, bệnh lý nào đó, có thể do cơ quan sinh dục nữ bị tổn thương thực thể, hay thậm chí chỉ đơn giản là do sự tác động, thay đổi điều kiện của môi trường sống.

Rối loạn kinh nguyệt có thể xuất hiện ở phụ nữ trong nhiều độ tuổi khác nhau. Vì thế các biểu hiện và mức độ nghiêm trọng cũng khác nhau ở từng trường hợp cụ thể như ở lứa tuổi dậy thì, mãn kinh, sinh con… tác động và làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể, chức năng sinh sản và khả năng sinh lý của người phụ nữ nếu không chẩn đoán và chữa trị kịp thời.

Triệu chứng của rối loạn kinh nguyệt

Không phải tất cả trường hợp có những biểu hiện, triệu chứng bất thường về sự rối loạn hay chu kỳ kinh nguyệt đều là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý, vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên các chị em phụ nữ vẫn nên chú ý và cần thận trọng khi mắc phải một số biểu hiện bất thường được liệt kê dưới đây có liên quan đến bệnh rối loạn kinh nguyệt.

1. Bất thường về chu kỳ kinh

Bất thường về chu kỳ kinh xảy ra là khi vòng kinh của một người phụ nữ ngắn dưới 22 ngày (kinh mau) hoặc kéo dài trên 35 ngày (kinh thưa), thậm chí chu kỳ kinh nguyệt không xảy ra trên 6 tháng (vô kinh).

2. Bất thường về máu kinh

Bất thường về máu kinh thể hiện cho những bất thường  liên quan đến số lượng và thời điểm có kinh.

• Cường kinh: Cường kinh còn có tên gọi khác là băng kinh, người phụ nữ có lượng máu kinh > 20ml/kỳ.
• Thiểu kinh: Người phụ nữ có lượng máu kinh < 20ml/kỳ, số ngày có kinh < 2 ngày.
• Rong kinh: Số ngày có kinh kéo dài > 7 ngày.

3. Màu kinh

Màu kinh thường là màu đỏ thẫm, không đông, có mùi hơi tanh. Bất thường khi máu kinh có màu hồng nhạt, máu màu đỏ tươi hay máu kinh có lẫn máu cục.

4. Bất thường về những triệu chứng khác xuất hiện đồng thời khi đến chu kỳ kinh nguyệt

Những bất thường, vấn đề về kinh nguyệt, thống kinh là tình trạng phổ biến nhất, thường phát sinh triệu chứng đau âm ỉ, đau nhói bụng dưới khi hành kinh. Ngày đầu tiên hành kinh, cơn đau ở bụng dưới có thể xuyên ra cột sống, lan rộng ra toàn bụng và  lan xuống đùi.

Ngoài ra một số chị em phụ nữ còn có thể nhận thấy cơn đau xuất hiện ở lưng kèm theo dấu hiệu  căng vú, tức ngực, dễ xúc động, buồn nôn, ảnh hưởng đến khả năng lao động và sinh hoạt.

Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt

Tình trạng rối loạn, kinh nguyệt thất thường xuất hiện ở nhiều người. Tuy nhiên không  phải trường hợp nào cũng xác định được nguyên nhân hay không phải bất kỳ lúc nào, trường hợp nào cũng do một nguyên nhân duy nhất.

Rối loạn kinh nguyệt có thể phát sinh do một số nguyên nhân thường gặp sau:

1. Ảnh hưởng của nội tiết tố

• Mỗi giai đoạn của các chị em phụ nữ đều tác động và làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân bằng. Cụ thể như mãn kinh, mang thai, tuổi dậy thì, sinh con, cho con bú… đầu phát sinh ra những ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
• Cơ thể trải qua rất nhiều thay đổi lớn trong tuổi dậy thì. Người phụ nữ có thể mất vài năm để nồng độ progesterone và estrogen đạt được sự cân bằng. Vào thời điểm này thường phát sinh những bất thường về thời gian đối với chu kỳ kinh nguyệt.
• Giai đoạn tiền mãn kinh, các nội tiết tố nữ thay đổi, buồng trứng suy giảm làm lượng máu kinh và chu kỳ kinh nguyệt thay đổi.
• Thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ được tính từ 12 tháng kể từ chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng cuối cùng  xảy ra. Sau thời kỳ mãn kinh, người phụ nữ sẽ không còn nhìn thấy những chu kỳ kinh nguyệt.
• Kinh nguyệt chấm dứt trong thời gian mang thai.
• Hầu hết những người phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú không có kinh nguyệt.

2. Nguyên nhân thực thể

• Thai nghén bình thường: Dọa sảy thai, mang thai ngoài tử cung…
• Tổn thương thực thể của cổ tử cung – Polyp buồng tử cung – Polyp cổ tử cung – u xơ tử cung, ung thư niêm mạc tử cung, quá sản nội mạc tử cung, buồng trứng đa nang, ung thư cổ tử cung…
• Tiểu đường, bệnh lý tuyến giáp, u tuyến yên.
• Nhiễm khuẩn: Viêm niêm mạc tử cung, viêm nhiễm đường sinh dục.

3. Thay đổi thói quen sinh hoạt, điều kiện sống

Cơ chế nội tiết – thần kinh tác động và điều chỉnh kinh nguyệt. Chính vì thế, khi thay đổi môi trường sống, điển hình như thay đổi công việc, chuyển vùng, bị áp lực bởi việc học, công việc hoặc gia đình khiến người phụ nữ căng thẳng, buồn rầu hay chán nản dài ngày cũng dẫn đến hiện tượng rối loạn kinh nguyệt.

4. Nguyên nhân khác

• Chế độ dinh dưỡng: Tăng cân, thay đổi chế độ ăn uống hoặc giảm cân quá mức sẽ phát sinh ra nhiều vấn đề, trong đó có tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
• Vận động quá mức: Vận động quá mức kéo dài ngày thấy kinh và làm tăng lượng kinh.
• Một số loại thuốc có khả năng gây rối loạn kinh nguyệt: Một số loại thuốc điều trị có khả năng tác động và gây rối loạn kinh nguyệt. Đặc biệt là các thuốc dùng trong điều trị bệnh tiểu đường, thuốc tránh thai, thuốc trị cao huyết áp.

Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?

Về vấn đề “Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?”, các chuyên gia cho rằng bệnh lý này có khả năng phát sinh ra nhiều rủi ro và biến chứng nguy hiểm. Điển hình như:

• Thiếu máu: Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài, lượng kinh ra nhiều dẫn đến thiếu máu, da xanh xao, mệt mỏi, chóng mặt, tim loạn nhịp, thở gấp… sức khỏe tổng thể bị ảnh hưởng, tính mạng của người bệnh có thể bị đe dọa ở trường hợp nặng.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa: Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài gây ra nhiều bất tiện trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra tình trạng này còn tạo môi trường thuận lợi giúp vi khuẩn dễ dàng sinh sôi, phát triển. Đồng thời làm tăng nguy cơ phát sinh các bệnh viêm nhiễm “vùng kín” như u màng trong tử cung, viêm âm đạo, viêm buồng trứng…)
• Tăng nguy cơ vô sinh: Nếu có chu kỳ bất thường, bạn sẽ khó mang thai hơn so với những người bình thường. Điều này xảy ra là do thời điểm rụng trứng không thường xuyên hoặc phát sinh do viêm nhiễm dẫn đến tắc vòi tử cung.
• Ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt tình dục: Kết quả từ các cuộc nghiên cứu khoa học cho thấy rằng việc tham gia vào các hoạt động tình dục vào ngày “đèn đỏ” có thể tác động và làm tăng nguy cơ phát sinh các bệnh phụ khoa. Vì thế những cuộc “yêu” sẽ trở nên bất thường hơn do rối loạn kinh nguyệt phần nào đó.
• Làm ảnh hưởng đến nhan sắc của phụ nữ: Hai hormone đóng vai trò quan trọng, là cội nguồn sắc đẹp của người phụ nữ là Estrogen và Progesteron. Vì thế nếu hai hormone này bị rối loạn, sự tươi trẻ và nhan sắc của phái nữ sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp, làm khí huyết lưu thông kém khiến chị em phụ nữ nóng tính, dễ cáu gắt, da kém mịn màng… Ngoài ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt còn khiến nhiều người phụ nữ căng thẳng, lo lắng, mất tự tin, làm suy giảm chất lượng cuộc sống.
• Bệnh lý nguy hiểm: Đối với một số trường hợp, rối loạn kinh nguyệt là triệu chứng cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm, có khả năng đe dọa đến tính mạng nếu khám muộn. Cụ thể như ung thư niêm mạc tử cung, chửa ngoài tử cung…

Phương pháp điều trị và phòng tránh rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt là bệnh phụ khoa thường gặp. Thông thường những rối loạn phát sinh do yếu tố tâm lý, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống, điều kiện sống và ảnh hưởng của nội tiết tố. Tuy nhiên chị em phụ nữ cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa khi bị rối loạn để được kiểm tra, có chẩn đoán xác định, hướng điều trị, loại trừ các bệnh lý thực thể, vấn đề phải điều trị tại bệnh viện.

Đối với những trường hợp bị rối loạn kinh nguyệt cơ năng, bác sĩ chuyên khoa sẽ tư vấn, hướng dẫn bạn chữa bệnh và theo dõi tại nhà.

Một số biện pháp đơn giản được liệt kê dưới đây có thể giúp các chị em phụ nữ cải thiện tốt những triệu chứng rối loạn kinh nguyệt cơ năng, bao gồm:

1. Giữ tâm lý thật thoải mái, tránh lo âu, căng thẳng

Người bệnh cần cố gắng sinh hoạt và làm việc trong môi trường trong lành, sạch sẽ, ít áp lực và ít căng thẳng nhất có thể. Để cải thiện tốt tâm trạng và giữ tâm lý thật thoải mái, bạn cần tập nghĩ đến những điều tích cực, vui vẻ, có thể trò chuyện với bạn bè, người thân trong gia đình nhiều hơn, nghe nhạc để thư giãn đầu óc.

2. Cải thiện chế độ ăn uống, sinh hoạt, dành thời gian ngủ nghỉ và làm việc phù hợp

Bạn cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp với giờ giấc. Tích cực tham gia vào các hoạt động, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Việc luyện tập dù là vài động tác nhỏ, vận động đơn giản từ 15 – 30 phút mỗi sáng cũng góp phần đẩy lùi nhanh tình trạng rối loạn kinh nguyệt.

Người bệnh không nên lạm dụng các loại rượu bia, không hút thuốc lá hoặc dùng những chất kích thích khác. Bởi những sản phẩm này không chỉ làm ảnh hưởng đến làn da của bạn mà còn gây rối loạn kinh nguyệt và làm ảnh hưởng đến nội tiết. Do đó để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, bạn cần tránh uống rượu bia, hút thuốc lá đến mức thấp nhất.

3. Sử dụng thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai thường được chỉ định trong điều trị rối loạn kinh nguyệt. Tuy nhiên các chị em phụ nữ không nên lạm dụng loại thuốc này quá nhiều ngay cả khi sử dụng chỉ với mục đích tránh thai.

Việc lạm dụng thuốc tránh thai có thể làm tăng nguy cơ phát sinh nhiều tác dụng phụ, rủi ro không mong muốn. Nếu muốn sử dụng thuốc tránh thai, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Nếu muốn tránh thai bạn có thể lựa chọn nhiều phương pháp an toàn khác.

4. Điều trị những bệnh lý khác nếu có

Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa nếu các triệu chứng không có dấu hiệu thuyên giảm. Trong trường hợp bị rối loạn kinh nguyệt do tiểu đường, bệnh về tuyến giáp, ung thư niêm mạc tử cung, chửa ngoài tử cung hay nhiều bệnh lý khác, bạn cần trao đổi thông tin cùng với bác sĩ chuyên khoa và tiến hành điều trị các bệnh lý nguyên nhân.

Rối loạn kinh nguyệt là bệnh phụ khoa thường gặp. Bệnh thường phát sinh do yếu tố tâm lý, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống, điều kiện sống và ảnh hưởng của nội tiết tố. Tuy nhiên ở một số trường hợp khác, hiện tượng rối loạn có thể là dấu hiệu cảnh báo của một hoặc nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Vì thế, nếu bị rối loạn kinh nguyệt, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán xác định và đề ra các phương pháp điều trị thích hợp, tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.