Xuất hiện đốm nâu trên da (chân, bụng, mặt,…) do đâu?

Xuất hiện đốm nâu trên da còn được gọi là chứng tăng sắc tố da, xảy ra khi một số vùng sản xuất nhiều melanin hơn bình thường. Tình trạng này thường không nghiêm trọng và có thể không cần điều trị.

Xuất hiện đốm nâu trên da do đâu?

Tình trạng xuất hiện các đốm nâu trên da, chẳng hạn như chân, bụng, mặt và các bộ phận khác,  xuất hiện khi da tiếp xúc thường với ánh nắng mặt trời. Điều này khiến cơ thể sản xuất nhiều hắc sắc tố melanin. Melanin là sắc tố mang lại màu sắc cho mắt, da và tóc.

Hầu hết các đốm nâu trên da không phải liên quan đến các nguyên nhân nghiêm trọng và không cần điều trị. Tuy nhiên người bệnh có thể chọn loại bỏ các đốm này vì lý do thẩm mỹ. Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp xử lý phù hợp.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến tình trạng xuất hiện đốm nâu trên da, chẳng hạn như:

1. Tác động do ánh nắng mặt trời

Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được cho là nguyên nhân phổ biến dẫn đến một loạt các rối loạn sắc tố da, bao gồm nám da, tàn nhang và đồi mồi.

Tình trạng tăng sắc tố da này có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường phổ biến ở những khu vực tiếp xúc trực tiếp với nắng, chẳng hạn như mặt, vai, bàn tay hoặc cánh tay.

2. Thay đổi nội tiết tố

Xuất hiện đốm nâu trên da, bao gồm chân, bụng, mặt,… có thể là dấu hiệu nám da. Tình trạng này phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là khi mang thai.

Theo các chuyên gia, thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây tăng sắc tố da và gây nám.

3. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể làm tăng sắc tố da và dẫn đến xuất hiện đốm nâu trên da, bao gồm chân, bụng hoặc mặt. Các loại thuốc phổ biến nhất có thể dẫn đến tình trạng này là thuốc chống viêm không steroid (NSAID), tetracycline và thuốc chống loạn thần.

4. Viêm và dị ứng

Các đốm nâu trên da có thể xuất hiện sau một đợt viêm da cấp tính. Tình trạng này có thể liên quan đến các bệnh lý ngoài da, chẳng hạn như bệnh chàm, vảy nến, tổn thương da (chẳng hạn như vết cắt, vết thương hở, vết bỏng) và mụn trứng cá.

Các sản phẩm mỹ phẩm dành cho da hoặc tóc có thể gây kích ứng da. Điều này có thể gây hình thành các mảng sẫm màu.

Ngoài ra, các đốm da nâu có thể xuất hiện sau vết cắn của côn trùng, vết đốt hoặc các vết xước nhỏ sau khi lành. Tuy nhiên các đốm da nâu này có thể mờ dần theo thời gian.

5. Bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường có thể khiến các vùng da,bao gồm chân, bụng, mặt và các bộ phận khác trở nên sẫm màu hơn.

Tuy nhiên tình trạng gây sẫm màu da ở bệnh tiểu đường là acanthosis nigricans. Acanthosis nigricans là tình trạng da sẫm màu, mịn, dày, mượt như nhung, thường xuất hiện ở ống chân hoặc các nếp gấp cơ thể. Tình trạng này thường bị nhầm lẫn thành các đốm đồi mồi trên da.

Các yếu tố rủi ro gây xuất hiện đốm nâu trên da

Tình trạng xuất hiện đốm nâu trên da có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai. Tuy nhiên, một số người có thể có nguy cơ cao, chẳng hạn như:

• Tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên
• Trong giai đoạn thai kỳ
• Có các tình trạng da khác, chẳng hạn như mụn trứng cá, chàm hoặc bệnh vẩy nến
• Chấn thương hoặc tổn thương da
• Sử dụng thuốc làm tăng sắc tố
• Có các bệnh về gan
• Bệnh tiểu đường

Chẩn đoán các đốm nâu trên da như thế nào?

Bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán nguyên nhân gây ra các đốm nâu trên da bằng cách kiểm tra triệu chứng và tiền sử bệnh lý của người bệnh.

Trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ có thể thực hiện kiểm tra da bằng đèn Wood. Ánh sáng chuyên dụng này có màu đen và có thể giúp bác sĩ quan sát các sắc tố da bất thường.

Trong một số trường hợp, tình trạng xuất hiện các đốm nâu trên da có thể cần được chẩn đoán chuyên sâu hơn thông qua các xét nghiệm máu hoặc sinh thiết da. Xét nghiệm này thường được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ người bệnh có dấu hiệu ung thư da.

Cách loại bỏ các đốm nâu xuất hiện trên da

Hầu hết các đốm đen xuất hiện trên da không gây ra các biến chứng nghiêm trọng và có thể không cần điều trị. Tuy nhiên mọi người có xu hướng loại bỏ các đốm da sẫm màu này vì lý do thẩm mỹ.

Tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản và các triệu chứng, bác sĩ da liễu có thể đề nghị các loại kem hoặc quy trình cải thiện các vùng da sẫm màu. Cụ thể, các biện pháp phổ biến bao gồm:

1. Điều trị bằng laser

Một số loại laser khác nhau có thể được chỉ định để cải thiện tình trạng da sẫm màu. Loại laser phổ biến nhất để điều trị các đốm đen trên da sử dụng laser ánh sáng xung cường độ cao. Ánh sáng này nhắm vào hắc tố melanin và phá vỡ các đốm đen và không gây ảnh hưởng đến vùng da lân cận.

2. Siêu mài mòn da

Trong quá trình siêu mài mòn da, bác sĩ da liễu sử dụng một thiết bị đặc biệt có bề mặt mài mòn để loại bỏ lớp ngoài sẫm màu của da. Phương pháp điều trị này có thể thúc đẩy tăng sinh collagen mới và giúp làm giảm các đốm nâu trên da.

3. Phương pháp áp lạnh

Phương pháp áp lạnh là một thủ thuật bao gồm việc áp dụng nitơ lỏng vào các mảng da tối màu. Điều này có thể làm đông lạnh vùng da bị ảnh hưởng, làm tổn thương các tế bào da và bong vùng da tối màu.

Da thường lành lại sau thủ thuật và không dẫn đến sẹo hoặc các rủi ro khác.

4. Peel da hóa học

Peel da hóa học là phương pháp thoa một dung dịch hóa học (thường là axit với nhiều nồng độ) lên da. Điều này sẽ làm tróc bề mặt da, dẫn đến sự phát triển của các tế bào da mới và làm mờ dần các vết thâm trên da.

5. Kem làm sáng da theo toa

Các loại kem làm sáng da theo toa hoạt động bằng cách tẩy trắng da. Tuy nhiên, sản phẩm thường có hiệu quả dần dần và mất vài tháng sử dụng để giảm sự xuất hiện của các đốm da sẫm màu.

Hydroquinone là thành phần phổ biến nhất trong các loại kem làm sáng da và ngăn chặn da sản xuất melanin. Các sản phẩm kê đơn điều trị da sẫm màu thường có nồng độ Hydroquinone 3 – 4%.

Khắc phục tình trạng xuất hiện đốm nâu trên da tại nhà

Bên cạnh các thủ thuật da liễu và thuốc theo toa, người xuất hiện đốm nâu trên da có thể tham khảo một số biện pháp khắc phục tại nhà để làm mờ vết thâm. Cụ thể, các biện pháp bao gồm:

1. Sử dụng kem không kê đơn

Kem dưỡng da không kê đơn để làm sáng vùng da sẫm màu. Tuy nhiên hiệu quả có thể không nhanh và tốt như các loại thuốc kê đơn.

Kem và serum làm sáng da thường có chứa các thành phần khác nhau, bao gồm retinol hoặc axit alpha hydroxy. Các hoạt chất này có thể làm tăng tốc độ tẩy da chết và thúc đẩy sự phát triển da mới.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng các sản phẩm làm sáng da, người dùng nên trao đổi với bác sĩ da liễu để được hướng dẫn cụ thể. Một số loại kem và sản phẩm làm sáng da có thể gây tổn hại cho da.

2. Các biện pháp làm sáng da tự nhiên

Một số sản phẩm có chứa các thành phần tự nhiên nhất định có thể giúp điều trị các đốm nâu trên da. Các nghiên cứu cho biết sử dụng các sản phẩm tự nhiên làm sáng vùng da tăng sắc tố. Cụ thể các biện pháp bao gồm:

• Dầu vitamin E chứa các chất chống oxy hóa, chất chống viêm và có thể giúp làm mờ các vết thâm trên da hiệu quả. Thoa vitamin E lên da trong vài giờ mỗi lần, liên tục trong một thời gian có thể cải thiện vùng da sẫm màu, nám, đồi mồi hoặc tàn nhang.
• Nước chanh tươi có khả năng tẩy trắng các đốm nâu xuất hiện trên da. Bạn có thể thoa nước chanh tươi vào vùng da tối màu vào ban đêm và rửa sạch vào sáng hôm sau.
• Hành tây là chất làm sáng da tự nhiên. Bạn có thể chà hành tây lên các đốm đồi mồi 2 – 3 lần mỗi ngày và rửa sạch sau một giờ để hỗ trợ làm sáng da.
• Nước ép dưa chuột có đặc tính tẩy trắng. Do đó, bạn có thể nghiền nát dưa chuột và thoa lên vùng da tối màu để làm sáng da và giúp da trở nên mịn màng hơn.

Một số phương pháp cải thiện tại nhà có thể không phù hợp với một số đối tượng và có thể dẫn đến các rủi ro khác. Do đó, mọi người nên trao đổi với bác sĩ chuyên môn trước khi áp dụng bất cứ biện pháp khắc phục nào.

Phòng ngừa xuất hiện đốm nâu trên da

Mặc dù không thể phòng ngừa các đốm nâu trên da phát triển, chẳng hạn như tình trạng liên quan đến thai kỳ dẫn đến nám da là không thể ngăn ngừa được.

Tuy nhiên, mọi người có thể hạn chế nguy cơ xuất hiện các đốm nâu hoặc ngăn ngừa các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn bằng cách:

• Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30 mỗi ngày, ngay cả khi ngoài trời không nắng gắt.
• Đội mũ rộng vành, mặc quần áo dài và đeo kính râm để hỗ trợ bảo vệ da
• Điều trị các tình trạng da, chẳng hạn như mụn trứng cá, bệnh chàm, vẩy nến hoặc bất cứ tình trạng nào có thể dẫn đến viêm.
• Tránh ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, đây là thời gian sánh nắng có xu hướng mạnh nhất và có khả năng gây tổn thương da cao nhất.

Các đốm nâu trên da khi nào cần đến bệnh viện?

Trong hầu hết các trường hợp, xuất hiện đốm nâu trên da không nguy hiểm và không cần điều trị. Tuy nhiên, đôi khi tình trạng này có thể khó phân biệt với những thay đổi khác trên da, chẳng hạn như u ác tính và một loại ung thư da.

Do đó, những người không rõ xác định được nguyên nhân gây đốm đên trên da hoặc nếu các đốm đen không được cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp tại nhà nên đến bệnh viện để được hướng dẫn cụ thể.

Ngoài ra, đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các triệu chứng, chẳng hạn như:

• Đốm nâu trên da xuất hiện đột ngột
• Gây ngứa da
• Có cảm giác châm chích
• Chảy máu hoặc rò rỉ máu
• Thay đổi màu sắc hoặc kích thước

Tình trạng xuất hiện đốm nâu trên da, bao gồm tay, chân, mặt hoặc bụng, thường là do tăng hắc sắc tố melanin. Tình trạng này thường không cần điều trị và không gây nguy hiểm cho người bệnh. Tuy nhiên, người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ da liễu nếu cần loại bỏ các đốm da nâu. Ngoài ra, đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng.