Bệnh Chàm Có Chữa Khỏi Tận Gốc Được Không?
Bệnh chàm có chữa khỏi được không là vấn đề được khá nhiều người quan tâm. Do căn nguyên và cơ chế khởi phát phức tạp nên bệnh lý chưa rõ ràng nên việc bệnh có chữa khỏi tận gốc hay không vẫn là câu hỏi của hầu hết người bệnh. Hãy lắng nghe chia sẻ của bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam về vấn đề này cũng như giải pháp hoàn hảo cho người bị chàm – eczema.
Bệnh chàm có chữa khỏi được không?
Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần cho biết, Bệnh chàm (eczema) là một dạng tổn thương da mãn tính, điển hình bởi tình trạng da khô sần, bong tróc, nứt nẻ, ngứa ngáy và viêm đỏ. Bệnh lý này hầu như chỉ gây thương tổn ở lớp thượng bì và không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Mặc dù chỉ biểu hiện lâm sàng ngoài da nhưng chàm có cơ chế khá phức tạp. Dù đã được nghiên cứu trong nhiều năm nhưng đến nay căn nguyên và cơ chế bệnh sinh vẫn có nhiều điểm chưa sáng tỏ.
Chính vì vậy hiện nay, điều trị bệnh chàm còn gặp nhiều khó khăn. Vậy, bệnh chàm có chữa khỏi được không? Theo bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần, các biện pháp được áp dụng như (thuốc, liệu pháp ánh sáng,…) hầu như chỉ hỗ trợ làm giảm về mặt lâm sàng và hầu như không tác động đến nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp kiểm soát triệu chứng bệnh lâu dài, ngăn ngừa tái phát.
Thực tế, bệnh chàm có xu hướng phát triển mãn tính, dai dẳng và tái phát nhiều lần. Thống kê cho thấy, bệnh có thể thuyên giảm sau khi trưởng thành ở 50% trường hợp mắc bệnh. Tuy nhiên ở một số người, bệnh cũng có thể phát triển trong suốt cả cuộc đời.
Mặc dù chưa thể điều trị và phòng ngừa hoàn toàn nhưng chàm – eczema là bệnh lý tương đối lành tính, chỉ gây thương tổn ngoài da và hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Nếu tích cực điều trị, chăm sóc đúng cách và chủ động trong việc phòng ngừa, bạn có thể kiểm soát triệu chứng và tiến triển của bệnh lý này.
Biện pháp kiểm soát bệnh chàm – eczema phổ biến hiện nay
Do có căn nguyên và cơ chế khởi phát phức tạp nên hiện nay chưa có biện pháp chữa trị dứt điểm bệnh chàm. Tuy nhiên tích cực điều trị và chăm sóc có thể kiểm soát tổn thương da và cải thiện các triệu chứng cơ năng như nóng rát, ngứa ngáy, khó chịu,… Bên cạnh đó, điều trị đúng cách còn giúp phòng ngừa sẹo thâm, lichen hóa và bội nhiễm da.
Dưới đây là một số biện pháp giúp kiểm soát triệu chứng và giảm tần suất bệnh tái phát, bao gồm:
Cách ly với các yếu tố thuận lợi
Chàm là bệnh da liễu mãn tính có liên hệ mật thiết với cơ địa dị ứng. Tổn thương da do bệnh lý này thường khởi phát sau khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như phấn hoa, hóa mỹ phẩm, lông động vật, ánh nắng, mủ thực vật, tác động cơ học,…
Ngoài ra, bệnh cũng có thể bùng phát khi có các yếu tố nội sinh như hệ miễn dịch suy giảm, thể trạng suy nhược, căng thẳng thần kinh kéo dài, nhiễm trùng, dị ứng thức ăn và dị ứng thuốc.
Do đó để kiểm soát tổn thương và phòng ngừa bệnh chàm tái phát, bạn nên cách ly với các yếu tố thuận lợi sau:
- Không sử dụng thực phẩm có tiền sử dị ứng hoặc có nguy cơ dị ứng cao như đậu phộng, đậu nành, hải sản, mè…
- Tránh tiếp xúc với vải len dạ, côn trùng, mủ thực vật, ánh nắng có cường độ mạnh, xà phòng, dung môi công nghiệp, hóa chất, mỹ phẩm,…
- Hạn chế các tác động cơ học lên da như ma sát, đè nén, cào và gãi quá mức.
- Kiểm soát các yếu tố nội sinh như căng thẳng thần kinh, thể trạng suy nhược, rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch và nhiễm trùng.
- Thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng và tình trạng sức khỏe để hạn chế nguy cơ dị ứng thuốc.
- Nên sử dụng máy lọc không khí và vệ sinh không gian sống thường xuyên để loại bỏ bụi bẩn và các chất dị ứng có trong không khí.
Các yếu tố này được xem là tác nhân khởi động và làm nghiêm trọng triệu chứng của bệnh chàm – eczema. Do đó, cách ly với yếu tố thuận lợi có thể làm giảm tần suất bệnh tái phát và hỗ trợ kiểm soát tổn thương da.
Có chế độ chăm sóc khoa học
Cơ địa dị ứng, hệ miễn dịch suy giảm và da khô ráp là điều kiện thuận lợi để các tác nhân xâm nhập và kích thích triệu chứng của bệnh chàm – eczema bùng phát. Vì vậy bên cạnh việc cách ly với yếu tố thuận lợi, bạn nên xây dựng chế độ chăm sóc khoa học để nuôi dưỡng làn da và duy trì thể trạng khỏe mạnh.
Chế độ chăm sóc đối với người bị chàm – eczema, bao gồm:
- Lựa chọn các sản phẩm làm sạch và chăm sóc có nguồn gốc từ thiên nhiên, độ pH cân bằng, không chứa xà phòng và các thành phần dễ gây kích ứng.
- Hầu hết các trường hợp bị chàm đều thiếu hụt filaggrin ở lớp thượng bì khiến da không giữ được độ ẩm và luôn trong trạng thái khô ráp, bong tróc,… Vì vậy nên dưỡng ẩm cho da đều đặn từ 2 – 4 lần/ ngày.
- Luôn sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với ánh nắng có cường độ mạnh. Không chỉ làm tăng sắc tố melanin, tia UV từ ánh nắng còn gây thoái hóa tế bào và khiến da dễ bị tổn thương khi có yếu tố tác động.
- Hạn chế trang điểm nếu không thực sự cần thiết.
- Nên uống nhiều nước và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học nhằm tăng cường sức khỏe, cải thiện hệ miễn dịch và nuôi dưỡng làn da từ bên trong.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để duy trì làn da ẩm mịn, hạn chế tình trạng khô ráp và bong tróc.
- Tập thể dục thường xuyên và sinh hoạt điều độ có thể kiểm soát căng thẳng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Thể trạng tốt không chỉ giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng mà còn ức chế triệu chứng và ngăn ngừa bệnh chàm tái phát.
Giảm triệu chứng bệnh chàm bằng phương pháp dân gian
Khi bệnh ở giai đoạn nhẹ bạn có thể dùng các phương pháp dân gian có nguồn gốc từ thảo dược thiên nhiên xung quanh vườn nhà để khắc phục triệu chứng. Những mẹo dân gian này được bác sĩ Nhuần đánh giá là an toàn và lành tính, dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí cho người bệnh.
Một số mẹo dân gian mà bạn có thể áp dụng như:
- Lá trầu không: Trầu không có tính kháng khuẩn, kháng nấm, giảm đau, sưng tấy… Để trị bệnh chàm bạn có thể dùng một nắm lá trầu tươi, rửa sạch, vò nát để lấy tinh dầu. Sau đó bôi tinh dầu lá trầu không lên vùng da bị chàm, để nguyên trong 15-20 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.
- Nghệ: Trong nghệ có chứa chất curcumin có khả năng chống viêm, diệt khuẩn. Bạn lấy 1 củ nghệ tươi đem rửa sạch và giã nát để lấy nước cốt. Bôi nước cốt nghệ tươi lên da bị chàm. Áp dụng 2-3 lần/ ngày.
- Rau sam: Lấy 50g rau sam tươi, rửa sạch, xay nhuyễn với 100ml nước nóng. Bôi rau sam vừa được xay nhuyễn liên da, để nguyên trong 15 phút rồi rửa sạch với nước. Áp dụng 1-2 lần/ ngày.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các nguyên liệu khác để khắc phục triệu chứng mà chàm gây ra như dưa leo, cây đàn hương, lá chè xanh…
Tuy là những phương pháp đơn giản, nguyên liệu nhưng bác sĩ Nhuần đánh giá mẹo chữa dân gian chỉ áp dụng cho những trường hợp nhẹ. Hơn nữa, hiệu quả chỉ mang tính chất giảm triệu chứng chứ không thể giải quyết được căn nguyên gây bệnh.
Sử dụng thuốc Tây y khắc phục bệnh chàm
Bên cạnh mẹo chữa dân gian thì sử dụng thuốc Tây là phương pháp phổ biến để khắc phục chàm – eczema. Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh thường là thuốc bôi, thuốc uống, cụ thể:
- Thuốc bôi: Dung dịch hồ nước, dung dịch Jarish, thuốc bôi chống viêm corticoid, thuốc bạt sừng acid salicylic, thuốc ức chế calcineurin,…
- Thuốc uống: Thuốc kháng histamine H1, thuốc kháng sinh và một số viên uống bổ sung vitamin.
- Liệu pháp ánh sáng: Liệu pháp ánh sáng sử dụng tia UVA và UVB nhân tạo nhằm biệt hóa tế bào, ức chế các tế bào tiền viêm, giảm sản xuất các chất hóa học trung gian và làm giảm tổn thương da. Liệu pháp này được áp dụng cho các trường hợp bệnh tái phát nhiều lần và kéo dài dai dẳng.
Ngoài ra, nếu bệnh tái phát nhiều lần, kéo dài dai dẳng, việc áp dụng thuốc uống, thuốc bôi không mang lại hiệu quả bác sĩ có thể cân nhắc bạn sử dụng liệu pháp ánh sáng. Đây là phương pháp điều trị sử dụng tia UVA và UVB nhân tạo nhằm biệt hóa tế bào, ức chế các tế bào tiền viêm, giảm sản xuất các chất hóa học trung gian và làm giảm tổn thương da.