Viêm Dạ Dày HP Có Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Tốt Nhất

Viêm dạ dày HP có mức độ nghiêm trọng và tiến triển phức tạp hơn so với các nguyên nhân thông thường. Nếu không kịp thời điều trị, vi khuẩn có thể phát triển mạnh gây loét niêm mạc dạ dày – tá tràng, thủng dạ dày, xuất huyết tiêu hóa và tăng nguy cơ ung thư.

Viêm dạ dày HP
Viêm dạ dày HP có nguy hiểm không?

Viêm dạ dày HP là gì?

Viêm dạ dày HP (viêm dạ dày HP dương tính) là tình trạng niêm mạc dạ dày bị viêm và tổn thương do nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori). Loại vi khuẩn có khả năng tồn tại và phát triển trong dạ dày người bằng cơ chế sản sinh enzyme urease nhằm trung hòa dịch vị.

Vi khuẩn HP không có sẵn trong cơ quan tiêu hóa mà chủ yếu xâm nhập vào cơ thể thông qua hoạt động ăn uống và sinh hoạt. Khác với các nguyên nhân thông thường, viêm dạ dày HP dương tính bắt buộc phải điều trị trong thời gian sớm nhất.

Nếu chậm trễ trong việc điều trị, vi khuẩn có thể gây loét dạ dày tá tráng, xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày và làm tăng nguy cơ ung thư. Hơn nữa, vi khuẩn này có khả năng kháng thuốc cao nên cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu và hạn chế tối đa tình trạng kháng thuốc.

Tình trạng nhiễm vi khuẩn HP xảy ra nhiều ở những nước đang phát triển (>80%). Ở nước ta, tỷ lệ người trưởng thành nhiễm vi khuẩn này chiếm đến >70%.

Nguyên nhân gây viêm dạ dày HP

Nguyên nhân trực tiếp gây viêm dạ dày HP là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori. Sau khi xâm nhập vào dạ dày, vi khuẩn này sinh sống trên niêm mạc, sau đó bài tiết các chất hóa học làm tiêu hủy lớp nhầy bao phủ niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, các độc tố do vi khuẩn này bài tiết còn kích thích dạ dày tăng tiết axit và gây tổn thương niêm mạc.

viêm dạ dày hp dương tính
Cơ chế gây tổn thương niêm mạc dạ dày của xoắn khuẩn Helicobacter pylori

Vi khuẩn HP có thể xâm nhập vào dạ dày và gây tổn thương cơ quan này thông qua các đường lây sau:

  • Đường miệng – miệng: Lây qua hoạt động ăn uống chung, hôn môn, sử dụng chung đũa, chén, thìa, bát,… với người mắc bệnh.
  • Đường phân – miệng: Vi khuẩn HP được đào thải qua phân, sau đó tiếp xúc vào tay và đi qua đường miệng xuống dạ dày. Đường lây này chủ yếu gặp ở những trường hợp vệ sinh cơ thể kém, không có thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
  • Các đường lây khác: Ngoài ra, loại xoắn khuẩn này còn có khả năng lây qua các vật dụng trung gian như thiết bị nội soi đường tiêu hóa, dụng cụ nha khoa,… Bên cạnh đó, vi khuẩn HP cũng có thể xâm nhập vào dạ dày do sử dụng nguồn nước và thức ăn nhiễm khuẩn.

Mặc dù được xem là tác nhân chính gây viêm dạ dày và hàng loạt các vấn đề tiêu hóa khác, tuy nhiên thực tế có khoảng 70% trường hợp nhiễm vi khuẩn HP không phát sinh triệu chứng lâm sàng.

Vì vậy ngoài nguyên nhân trực tiếp, viêm dạ dày HP còn có thể khởi phát do các yếu tố rủi ro sau:

  • Lạm dụng thuốc chống viêm không steroid (Aspirin, Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen,…)
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh (nghiện rượu bia, dùng thức ăn chứa nhiều axit, bỏ bữa,…)
  • Căng thẳng thần kinh kéo dài
  • Lao động nặng, suy nhược cơ thể

Triệu chứng nhận biết viêm dạ dày HP

Thực tế, viêm dạ dày HP và viêm dạ dày do các nguyên nhân khác có triệu chứng lâm sàng không quá khác biệt.

viêm dạ dày hp có nguy hiểm không
Viêm dạ dày HP thường gây đau thượng vị, nóng rát dạ dày, khó chịu, đầy hơi, buồn nôn và nôn mửa

Các triệu chứng thường gặp của viêm dạ dày HP:

  • Đau, nóng rát vùng thượng vị
  • Buồn nôn và nôn mửa – đặc biệt là khi đói hoặc sau khi ăn no
  • Ợ hơi
  • Đầy bụng, khó tiêu
  • Ăn uống kém
  • Cơ thể mệt mỏi, sụt cân

Ở giai đoạn mới phát, triệu chứng của bệnh thường nhẹ và tần suất khởi phát thấp. Tuy nhiên nếu không kịp thời điều trị, tình trạng viêm có thể tiến triển nặng và gây loét sâu vào niêm mạc dạ dày.

Viêm dạ dày HP có nguy hiểm không?

So với các nguyên nhân thông thường, viêm dạ dày do vi khuẩn HP có mức độ nghiêm trọng và bắt buộc phải điều trị trong thời gian sớm nhất. Điều trị sớm không chỉ giúp tiệt trừ vi khuẩn hoàn toàn, phục hồi tổn thương ở niêm mạc dạ dày mà còn hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người khỏe mạnh.

viêm dạ dày hp có nguy hiểm không
Viêm dạ dày HP có thể gây loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, hẹp môn vị và tăng nguy cơ ung thư

Nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, viêm dạ dày HP có thể dẫn đến các biến chứng sau:

  • Loét dạ dày tá tràng: Nếu không kiểm soát, vi khuẩn HP có thể phá hủy hoàn toàn lớp nhầy bao phủ niêm mạc, kích thích ổ viêm tiến triển và chuyển sang giai đoạn loét. Thống kê cho thấy, có >90% trường hợp loét tá tràng (+) HP và 75 – 85% trường hợp loét dạ dày (+) với vi khuẩn này.
  • Ung thư dạ dày: Nghiên cứu cho thấy, sự hiện diện của vi khuẩn HP trong dạ dày làm tăng nguy cơ ung thư lên 2 – 6 lần. Vi khuẩn này có thể gây tổn thương niêm mạc sau đó khiến niêm mạc teo dần, kích thích chuyển sản ruột (tế bào dạ dày biến đổi cấu trúc tương tự tế bào ở ruột), sau đó chuyển sang giai đoạn loạn sản (phát triển bất thường) và hình thành khối u ác tính (ung thư).
  • Biến chứng khác: Ngoài ra, vi khuẩn HP còn làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản, thủng dạ dày, hẹp môn vị, viêm tụy cấp và xuất huyết đường tiêu hóa.

Ngoài những biến chứng kể trên, nhiễm vi khuẩn HP còn gây ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng, dẫn đến chứng suy nhược, sụt cân và thiếu vi chất dinh dưỡng. Hơn nữa, cơn đau do viêm dạ dày HP còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, hoạt động học tập và lao động.

Chẩn đoán viêm dạ dày HP bằng cách nào?

Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori sau:

viêm dạ dày có hp
Test hơi thở (nghiệm pháp thở) là một trong những kỹ thuật chẩn đoán nhiễm vi khuẩn HP
  • Xét nghiệm huyết thanh: Xét nghiệm máu giúp tìm kháng thể kháng HP. Tuy nhiên ở một số trường hợp có hệ miễn dịch kém, xét nghiệm này thường không tìm thấy kháng thể tương ứng.
  • Xét nghiệm phân, nước bọt: Bác sĩ có thể yêu cầu phân và nước bọt nhằm tìm kháng nguyên của xoắn khuẩn Helicobacter pylori.
  • Nghiệm pháp thở: Nghiệm pháp thở được thực hiện bằng cách uống dung dịch ure (c13 hoặc c14) và thổi hơi vào thiết bị chẩn đoán. Trong trường hợp nhiễm vi khuẩn HP, men urease trong dạ dày sẽ tách CO2 ra khỏi ure. Kỹ thuật này cho kết quả chính xác cao và thời gian thực hiện tương đối nhanh (khoảng 30 phút).
  • Nội soi dạ dày: Nội soi dạ dày là kỹ thuật chẩn đoán quan trọng giúp xác định ổ viêm và biểu hiện bất thường ở niêm mạc. Ngoài ra thông qua kỹ thuật này, bác sĩ có thể sinh thiết mô, test urease nhanh, nhuộm, nuôi cấy để xác định (+) vi khuẩn HP và xây dựng kháng sinh đồ phù hợp.

Phương pháp điều trị viêm dạ dày HP

Mục tiêu của điều trị viêm dạ dày HP là giảm nhanh cơn đau và làm lành ổ viêm, đồng thời tiệt trừ vi khuẩn HP hoàn toàn và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

1. Phác đồ tiệt trừ vi khuẩn HP

Đối với trường hợp (+) với vi khuẩn HP, cần tuân thủ phác đồ được bác sĩ chỉ định. Trong thời gian dùng thuốc, nên sử dụng theo đúng liều lượng, tần suất và thời gian được hướng dẫn. Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc và hạn chế tối đa tình trạng sử dụng thuốc không đều.

Vi khuẩn HP dương tính có nguy hiểm không
Viêm dạ dày HP dương tính được điều trị với phác đồ riêng biệt

Dưới đây là một số phác đồ điều trị viêm dạ dày dương tính với vi khuẩn Helicobacter pylori.

– Phác đồ tiệt trừ lần đầu:

Phác đồ 3 thuốc cơ bản:

  • PPI (thuốc ức chế bơm proton) + Amoxicillin 1g + Clarithromycin 500mg
  • Phác đồ này được sử dụng 2 lần/ ngày trong 10 – 14 ngày

Phác đồ nối tiếp:

  • Trong trường hợp phác đồ tiệt trừ lần đầu có đáp ứng kém, có thể sử phác đồ nối tiếp.
  • PPI + Amoxicillin trong 5 ngày tiếp theo, sau đó dùng PPI + Tinidazole + Amoxicillin trong 5 ngày kế tiếp

Phác đồ 3 thuốc dành cho người có sử dụng kháng sinh Clarithromycin gần đây:

  • PPI + Amoxicillin 1g + Metronidazole 500mg

Phác đồ 3 thuốc dành cho người không sử dụng kháng sinh Clarithromycin trong thời gian gần đây:

  • PPI + Amoxicillin 1g + Levofloxacin 250mg

Phác đồ 4 thuốc có Bismuth 14 ngày:

  • Phác đồ này được áp dụng cho người kháng phác đồ 3 thuốc hoặc dị ứng với kháng sinh penicillin
  • PPI (2 lần/ ngày) + Bismuth 240mg (2 lần/ ngày) + Tetracycline 500mg (2 – 3 lần/ ngày) + Metronidazole 500mg hoặc Tinidazole 500mg (2 lần/ ngày)

Phác đồ 4 thuốc không có Bismuth 10 ngày:

  • PPI (2 lần/ ngày) + Amoxicillin 1g (2 lần/ ngày) + Clarithromycin 500mg (2 lần/ ngày) + Tinidazole hoặc Metronidazole 1g (2 lần/ ngày)

– Phác đồ tiệt trừ lần 2:

  • Áp dụng phác đồ 4 thuốc có Bismuth nếu chưa áp dụng phác đồ này hoặc
  • PPI + Amoxicillin 1g (2 lần/ ngày) + Levofloxacine 250 – 500mg (2 lần/ ngày) trong 10 ngày nếu phác đồ trên thất bại

– Phác đồ điều trị cứu vãn:

Phác đồ này được áp dụng khi cả 2 lần điều trị đều thất bại. Đối với trường hợp này, cần tiến hành nuôi cấy vi khuẩn và xây dựng kháng sinh đồ phù hợp.

  • Phác đồ 3 thuốc chuẩn chưa từng áp dụng
  • Phác đồ 3 thuốc có Levofloxacine
  • Phác đồ 4 thuốc có Bismuth

Hầu hết các loại thuốc kháng sinh tiệt trừ vi khuẩn HP đều hoạt động kém ở môi trường axit nên khi sử dụng, bác sĩ thường chỉ định kết hợp với thuốc ức chế bài tiết axit dạ dày. Tuy nhiên sử dụng các loại thuốc giảm tiết axit có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường ruột, loãng xương, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, táo bón, rối loạn tiêu hóa,…

2. Các biện pháp hỗ trợ khác

Viêm dạ dày HP thường khó điều trị hơn so với các nguyên nhân khác. Vì vậy bên cạnh việc sử dụng thuốc, bạn cần thực hiện một số biện pháp hỗ trợ nhằm kiểm soát triệu chứng và ức chế vi khuẩn có hại.

Vi khuẩn HP dương tính có nguy hiểm không
Bổ sung sữa chua giúp cung cấp lợi khuẩn cho cơ thể và hạn chế nguy cơ bị viêm đại tràng giả mạc

Các biện pháp hỗ trợ điều trị viêm dạ dày HP, bao gồm:

  • Chế độ ăn không lành mạnh chính là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn HP phát triển mạnh. Vì vậy trong thời gian điều trị, nên ăn chín uống sôi, tăng cường rau xanh, ngũ cốc, trái cây, cá, trứng, thịt nạc,…
  • Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, gia vị, thực phẩm khó tiêu, gây đầy hơi, chứa nhiều axit, cà phê, trà đặc và rượu bia.
  • Thuốc được sử dụng trong điều trị vi khuẩn HP có thể khiến dạ dày giảm bài tiết axit, tăng nguy cơ loãng xương và bị viêm đại tràng giả mạc. Vì vậy trong thời gian sử dụng thuốc, nên uống nhiều nước và bổ sung sữa chua để cung cấp lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa.
  • Xây dựng lối sống lành mạnh, tránh hút thuốc lá, thức khuya và căng thẳng quá mức.
  • Nên dành thời gian nghỉ ngơi và luyện tập thể dục thể thao nhằm nâng cao sức khỏe, cải thiện chức năng miễn dịch và hỗ trợ quá trình điều trị.
  • Có thể sử dụng một số loại thảo dược có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và phục hồi niêm mạc như nghệ, mật ong, lá khôi tía, nha đam,… để tiêu diệt vi khuẩn và cải thiện các triệu chứng do viêm dạ dày gây ra.

Phòng ngừa viêm dạ dày HP bằng cách nào?

Viêm dạ dày HP có thể tái phát nếu không chủ động phòng ngừa. Vì vậy sau khi điều trị, bạn cần thực hiện các biện pháp ngăn ngừa tái phát như:

Vi khuẩn HP dương tính có nguy hiểm không
Tránh mớm cơm, gắp thức ăn bằng đũa riêng hoặc hôn môi trẻ nhỏ
  • Tránh ăn uống chung, sử dụng vật dụng cá nhân và hôn môi người nhiễm vi khuẩn HP.
  • Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và sinh hoạt lành mạnh để duy trì thể trạng khỏe mạnh và đảm bảo chức năng tiêu hóa của dạ dày.
  • Nên lựa chọn thực phẩm tươi sạch và phải nấu chín hoàn toàn trước khi ăn. Hạn chế các món ăn tươi sống như gỏi, tiết canh, nem, sashimi,…
  • Vệ sinh tay với xà phòng sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc sau khi tiếp xúc với các vật dụng/ bề mặt nghi ngờ nhiễm khuẩn.
  • Thận trọng khi lựa chọn bệnh viện uy tín để thăm khám và điều trị. Các phòng khám nhỏ lẻ thường không đảm bảo vô trùng dụng cụ y tế và có nguy cơ lây nhiễm chéo giữa các bệnh nhân.
  • Tránh các thói quen làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn HP như mớm cơm cho trẻ, gắp thức ăn bằng đũa riêng, dùng chung nước chấm,…
  • Hạn chế ăn uống tại các quán ăn và hàng quán lề đường. Thức ăn được chế biến ở những hàng quán này thường không đảm bảo vệ sinh, giá trị dinh dưỡng thấp và có nguy cơ nhiễm bẩn cao.

Viêm dạ dày HP là bệnh tiêu hóa khá phổ biến. Nếu thăm khám và xử lý sớm, bệnh có thể được kiểm soát hoàn toàn và hạn chế được các biến chứng nguy hiểm. Ngược lại trong trường hợp chủ quan và không can thiệp điều trị, vi khuẩn có thể phát triển mạnh gây loét niêm mạc, tăng nguy cơ xuất huyết và thủng dạ dày.

Tham khảo thêm: Vi khuẩn HP có lây không, qua đường nào? Cách phòng ngừa

5/5 - (6 bình chọn)

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *