Nằm đau bụng ngồi không đau là bị gì?
Tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau có thể liên quan đến các bệnh lý ở hệ thống tiêu hóa hoặc các cơ quan nội tạng khác. Trong một số trường hợp, tình trạng này có thể liên quan đến các nguyên nhân nghiêm trọng, bao gồm ung thư.
Nằm đau bụng ngồi không đau là bị gì?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau. Trong hầu hết các trường hợp, các nguyên nhân này thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán nếu các triệu chứng kéo dài.
Cụ thể các nguyên nhân có thể gây đau bụng nghiêm trọng khi nằm thường bao gồm:
1. Ợ nóng
Ợ nóng là tình trạng dẫn đến một cơn đau rát ở ngực, lan xuống xương ức. Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn sau khi ăn, khi người bệnh cúi xuống, nằm xuống và được cải thiện khi ngồi hoặc đứng thẳng.
Ợ nóng là tình trạng thường xuyên, phổ biến và thường không phải là các dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Hầu hết các trường hợp chứng ợ nóng có thể được cải thiện tại nhà bằng cách thay đổi lối sống và các loại thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, chứng ợ nóng nghiêm trọng hoặc gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cần được chăm sóc y tế để tránh các rủi ro không mong muốn.
Thông thường chứng ợ nóng được điều trị bằng thuốc trung hòa axit, thuốc đối kháng thụ thể H2 và thuốc ức chế bơm proton. Bên cạnh đó, duy trì chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.
2. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý xảy ra khi axit dạ dày chảy ngược vào thực quản. Axit dạ dày có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc thực quản.
Khi axit dạ dày liên tục trào ngược vào thực quản, có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng. Các triệu chứng phụ thuộc vào các cơ quan bị ảnh hưởng, do đó các triệu chứng có thể không giống nhau ở từng đối tượng bệnh. Các dấu hiệu nhận biết phổ biến bao gồm:
- Có cảm giác nóng rát ở ngực, thường là sau khi ăn
- Đau bụng hoặc ngực, cơn đau thường có xu hướng nghiêm trọng hơn khi người bệnh nằm xuống và được cải thiện khi ngồi thẳng
- Khó nuốt
- Có cảm giác xuất hiện khối u bên trong cổ họng
- Ho mãn tính
- Viêm thanh quản
- Hen suyễn hoặc khiến các triệu chứng hen suyễn trở nên nghiêm trọng hơn
- Rối loạn giấc ngủ vào ban đêm
Trong hầu hết các trường hợp người bệnh có thể tự kiểm soát các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể cần sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng.
Thông thường bác sĩ sẽ khuyên người bệnh điều chỉnh lối sống và sử dụng thuốc không kê đơn. Nếu các triệu chứng không được cải thiện trong vài tuần, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp điều trị như:
- Thuốc kháng axit có thể giúp giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên thuốc không thể chữa lành các tổn thương do trào ngược axit gây ra. Bên cạnh đó, lạm dụng thuốc kháng axit có thể dẫn đến các vấn đề về thận.
- Thuốc làm giảm sản xuất axit có hiệu quả giảm đau lâu dài và ngăn sản xuất axit đến 12 giờ.
- Thuốc chữa lành thực quản có tác dụng ức chế axit mạnh để các mô thực quản có thời gian chữa lành.
- Trong các trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng.
3. Khó tiêu
Chứng khó tiêu là thuật ngữ được sử dụng để mô tả các cơn khó chịu ở vùng bụng trên, đặc biệt là tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau.
Thông thường khó tiêu không phải là bệnh lý mà một triệu chứng phổ biến, bao gồm đau bụng và cảm giác no ngay sau khi ăn một lượng thức ăn nhỏ. Mặc dù là một tình trạng phổ biến nhưng khó tiêu có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau ở mỗi đối tượng bệnh.
Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến có thể bao gồm:
- No sớm, không có khả năng ăn nhiều hoặc không thể ăn xong một bữa ăn tiêu chuẩn
- Khó chịu sau khi ăn, đau bụng khi nằm và được cải thiện khi ngồi
- Đau ở xung quanh rốn hoặc vùng bụng trên
- Đầy hơi hoặc cảm thấy tức ở vùng bụng trên
- Buồn nôn và muốn nôn
Khó tiêu không phải là bệnh và không cần điều trị y tế. Người bệnh có thể cải thiện các triệu chứng bằng cách:
- Tránh tiêu thụ các loại thực phẩm khó tiêu
- Ăn năm hoặc sáu bữa nhỏ thay vì 3 bữa nhỏ
- Giảm hoặc loại bỏ rượu và caffeine
- Tránh sử dụng một số loại thuốc giảm đau như aspirin, naproxen natri hoặc ibuprofen
- Hạn chế căng thẳng và lo lắng
Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc không được cải thiện, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp xử lý như:
- Thuốc ức chế bơm proton có thể làm giảm lượng axit dạ dày
- Kháng sinh cho trường hợp nhiễm vi khuẩn, phổ biến là vi khuẩn Hp
- Thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu
4. Viêm túi mật
Túi mật là một cơ quan nhỏ hình quả lê ở bên phải bụng và bên dưới gan. Túi mật chứa chất lỏng (dịch mật) tiêu hóa được tiết ra từ gan và di chuyển đến ruột non. Viêm túi mật thường có liên quan đến tình trạng sỏi mật chặn ống dẫn ra khỏi túi mật, điều này dẫn đến viêm. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm các vấn đề ở ống mật, khối u, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Các dấu hiệu và triệu chứng dẫn đến viêm túi mật bao gồm:
- Đau bụng trên bên phải hoặc trung tâm bụng, cơn đau thường phổ biến khi người bệnh nằm xuống và có xu hướng được cải thiện khi ngồi dậy
- Đau lan tỏa đến vai phải và lưng
- Cơn đau trở nên nghiêm trọng khi chạm vào
- Buồn nôn
- Nôn
- Sốt nhẹ
Các dấu hiệu của bệnh viêm túi mật thường nghiêm trọng hơn sau bữa ăn, đặc biệt là bữa ăn lớn và nhiều chất béo. Đến bệnh viện nếu gặp tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau và các dấu hiệu khác. Nếu không được điều trị phù hợp, viêm túi mật có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng, chẳng hạn như vỡ túi mật.
Điều trị viêm túi mật thường bao gồm nằm viện kiểm soát các triệu chứng. Đôi khi phẫu thuật có thể được chỉ định để tránh các rủi ro không mong muốn. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp như:
- Không sử dụng thực phẩm để giảm căng thẳng cho túi mật.
- Bổ sung chất lỏng qua đường tiêm tĩnh mạch ở cánh tay để ngăn ngừa mất nước.
- Sử dụng thuốc kháng sinh để chống nhiễm trùng.
- Thuốc giảm đau có tác dụng kiểm soát các cơn đau và tình trạng viêm ở túi mật.
Các triệu chứng có thể được cải thiện sau 2 – 3 ngày. Tuy nhiên hầu hết các trường hợp người bệnh cần phẫu thuật cắt bỏ túi mật để ngăn ngừa biến chứng. Sau khi cắt bỏ túi mật, dịch mật sẽ chảy trực tiếp từ gan vào ruột non. Một người vẫn có thể sống khỏe mạnh mà không cần túi mật.
5. Viêm tuyến tụy
Tuyến tụy là một tuyến dài, phía sau dạ dày ở bụng trên. Tuyến tụy có nhiệm vụ sản xuất các enzyme tiêu hóa và hormone điều chỉnh cách cơ thể tiêu thụ đường (glucose). Trong một số trường hợp tuyến tụy có thể bị viêm và dẫn đến tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau.
Viêm tụy xảy ra khi các enzyme tiêu hóa được kích hoạt khi còn ở tuyến tụy. Điều này gây kích thích các tế bào và gây viêm. Các nguyên nhân và yếu tố rủi ro có thể dẫn đến tình trạng này thường bao gồm:
- Phẫu thuật ổ bụng
- Nghiện rượu
- Sử dụng một số loại thuốc thường xuyên
- Bệnh xơ nang
- Sỏi mật
- Nồng độ canxi trong máu cao
- Nồng độ chất béo trung tính trong máu cao
- Nhiễm trùng chấn thương vùng bụng
- Béo phì
- Ung thư tuyến tụy
Viêm tuyến tụy là tình trạng cấp tính, xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài trong nhiều ngày. Bên cạnh đó, viêm tụy cũng có thể trở nên mãn tính và kéo dài trong nhiều năm. Các trường hợp viêm tụy nhẹ có thể khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, viêm tụy nghiêm trọng có thể gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng.
Tùy thuộc vào các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp xử lý như:
- Ngừng tiêu thụ thực phẩm trong vài ngày để tạo cơ hội cho tuyến tụy phục hồi.
- Thuốc giảm đau.
- Truyền dịch thông qua tĩnh mạch để tránh tình trạng mất nước.
Khi tình trạng viêm đã được kiểm soát, bác sĩ có thể kiểm tra và điều trị nguyên nhân cụ thể. Trong một số trường hợp người bệnh có thể cần phẫu thuật để ngăn ngừa tái phát.
Bên cạnh đó, người bệnh cần tránh sử dụng rượu, bỏ thuốc lá, uống nhiều nước và áp dụng chế độ ăn uống ít chất béo.
6. Viêm loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày tá tràng có thể dẫn đến tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau. Bên cạnh đó, cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm khi người bệnh nằm ngủ hoặc sau các bữa ăn lớn.
Loét dạ dày tá tràng là tình trạng có thể gây ra các vết loét ở bất cứ vị trí nào trong cơ thể bao gồm cả dạ dày và ruột non. Các vết loét xảy ra khi chất nhầy bảo vệ dạ dày khỏi dịch tiêu hóa bị giảm. Điều này khiến axit tiêu hóa ăn mòn các mô dạ dày và gây viêm loét.
Dấu hiệu và triệu chứng viêm loét dạ dày phổ biến nhất là dẫn đến các cơn đau rát ở giữa ngực và rốn. Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn khi dạ dày rỗng hoặc khi người bệnh nằm xuống. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Giảm cân
- Buồn nôn và nôn
- Đầy hơi
- Ợ hơi hoặc trào ngược dạ dày thực quản
- Cơn đau có thể được được cải thiện khi người bệnh sử dụng thuốc kháng axit
- Phân tối hoặc có màu hắc ín
- Nôn ra máu hoặc chất nôn như bã cà phê
Trong hầu hết các trường hợp, viêm loét dạ dày tá tràng được điều trị bằng thuốc. Tuy nhiên, trong các trường hợp cần thiết bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cải thiện các triệu chứng.
7. Các mô cơ bụng bị kéo căng
Trong các trường hợp không phổ biến, tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau có thể là do căng các cơ ở bụng gây ra. Các cơ bụng trải dài từ ngực, bụng đến hông, bao gồm cả khu vực hai bên sườn.
Các chấn thương, căng quá mức hoặc rách ở cơ bụng có thể dẫn đến các cơn đau đớn nghiêm trọng và ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Tình trạng này thường liên quan đến một số nguyên nhân như:
- Tập thể dục bụng quá mức
- Không khởi động cơ bụng trước khi tập thể dục
- Áp dụng sai các tư thế thể dục và vận động
- Nâng các vật nặng quá sức hoặc nâng sai kỹ thuật
- Hắt hơi hoặc ho nghiêm trọng
Căng cơ bụng quá mức có thể khiến bụng cảm thấy đau và mềm, đặc biệt là khi di chuyển. Các dấu hiệu nhận biết khác có thể bao gồm:
- Đau nhức âm ỉ hoặc đau nhói ở cơ bụng
- Đau hoặc khó chịu khi chạm vào bụng
- Sưng tấy
- Bầm tím
- Co thắt cơ bắp
- Khó kéo dài các cơ
- Đau khi nằm hoặc khi di chuyển
Thông thường tình trạng căng cơ bụng quá mức được điều trị tại nhà bằng cách nghỉ ngơi đầy đủ. Bên cạnh đó, người bệnh có thể chườm đá lạnh trong 20 – 30 phút để cải thiện các cơn đau. Nếu không bị sưng, người bệnh có thể chườm nóng để thư giãn các cơ và hỗ trợ chữa lành.
Trong hầu hết các trường hợp, người bệnh có thể cần 1 – 2 tuần để phục hồi hoàn toàn. Bên cạnh đó, các trường hợp nghiêm trọng có thể cần 4 – 6 tuần để hồi phục.
Tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau khi nào cần đến bệnh viện?
Trong hầu hết các trường hợp tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau không nghiêm trọng và không cần điều trị y tế. Nếu triệu chứng kéo dài hơn 1 tuần hoặc khi cơn đau bụng gây ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán phù hợp.
Bên cạnh đó, các triệu chứng liên quan đến tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau cần chăm sóc y tế ngay lập tức có thể bao gồm:
- Cơn đau trở nên nghiêm trọng, dữ dội và không được cải thiện ngay cả khi sử dụng thuốc không kê đơn
- Sốt
- Khó thở
- Giảm cân không rõ lý do
- Sưng hoặc viêm ở khu vực dạ dày
- Đau khi chạm vào
- Buồn nôn hoặc nôn liên tục, đặc biệt là tình trạng nôn ra máu
- Có máu trong phân
- Nằm đau bụng ngồi không đau khi đang mang thai
- Đau khớp và cơ bắp
Mặc dù hiếm gặp, nhưng tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau xảy ra đột ngột và không có lý do rõ ràng có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Các nguyên nhân nghiêm trọng khác có thể bao gồm:
- Sỏi thận gây đau nhói ở thắt lưng và bụng. Bên cạnh đó có thể dẫn đến tình trạng có máu trong nước tiểu.
- Ngộ độc thực phẩm có thể gây đau bụng dữ dội, buồn nôn, tiêu chảy, sốt và ớn lạnh.
- Bệnh tim có thể dẫn đến đau dữ dội ở dạ dày, đổ mồ hôi, buồn nôn, nôn, khó thở hoặc ngứa ran ở cánh tay.
- Ung thư dạ dày có thể gây ra các triệu chứng bệnh tiêu hóa điển hình những có thể dẫn đến các rủi ro nghiêm trọng.
Biện pháp phòng ngừa
Có nhiều biện pháp phòng ngừa tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau. Thay đổi lối sống và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.
Thuốc như thuốc kháng sinh có thể điều trị tình trạng nhiễm vi khuẩn Hp, thuốc giảm đau có thể cải thiện các vấn đề về hệ thống tiêu hóa. Bên cạnh đó, phẫu thuật có thể được chỉ định các các trường hợp nghiêm trọng.
Ngoài ra, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp phòng ngừa như:
- Tránh nằm ngay sau khi ăn
- Nâng cao đầu khi nằm
- Tránh sử dụng các loại thực phẩm giàu chất béo
- Hạn chế tiêu thụ cà phê, chocolate
- Tránh hoặc hạn chế tiêu thụ rượu
- Tránh ăn quá nhiều, thay vào đó, người bệnh có thể ăn 5 – 6 bữa nhỏ mỗi ngày
- Sử dụng thuốc không kê đơn để cải thiện các cơn đau
Tình trạng nằm đau bụng ngồi không đau thường được cải thiện sau khi thay đổi lối sống và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Tin xem thêm
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!