Ho Ra Máu Là Dấu Hiệu Của Bệnh Gì, Nguy Hiểm Không?
Ho ra máu là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh hô hấp nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Vậy, ho ra máu là dấu hiệu thường gặp của bệnh gì, bệnh được xử trí như thế nào? Nhận biết bệnh kịp thời có thể giúp việc điều trị dứt điểm nhanh chóng, cùng tìm hiểu thêm qua bài viết sau.
Ho ra máu là dấu hiệu của bệnh gì?
Ho ra máu là tình trạng xuất hiện khi bệnh nhân bị ho ở giai đoạn nặng, cố gắng sức ho, khạc nhổ. Ban đầu, máu thường lẫn đờm (máu từ phế quản), nước bọt, có màu đỏ tươi, để lâu dần chuyển sang màu đỏ sẫm.
Ngoài ra, khạc ra máu có thể do tình trạng ho quá nhiều, quá mạnh làm vỡ các mạch máu nhỏ, xuất hiện máu trong đờm. Tuy nhiên, đôi khi đây cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh lý nghiêm trọng mà bệnh nhân cần lưu ý.
Phần lớn các trường hợp, trước khi ho ra máu, người bệnh thường có cảm giác hồi hộp, khó thở, đau tức vùng ngực lan ra sau xương ức. Ngay trước khi ho có lẫn máu, người bệnh sẽ thấy ngứa cổ, lợm giọng và có vị tanh ở miệng. Cần phân biệt với hai tình trạng sau:
- Nôn ra máu: Trong máu lẫn thức ăn, không có bọt. Trước khi nôn, bệnh nhân có biểu hiện đau bụng hoặc có bệnh lý liên quan đến tiêu hóa như loét dạ dày tá tràng, xơ gan,…
- Khạc ra máu theo đường mũi họng: Máu khạc dễ dàng kèm theo các triệu chứng như chảy máu cam,…, không đi kèm ho gắng sức
Tình trạng ho của mỗi người là khác nhau, có thể vài giờ hoặc vài ngày. Giai đoạn đầu, lượng máu ra nhiều, màu máu tươi. Khi máu có màu nâu sẫm kèm nhiều bã đậu là dấu hiệu của việc sắp kết thúc đợt ho. Do đó, ngay khi thấy xuất hiện triệu chứng thất thường cần đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Nguyên nhân gây ho ra máu
Để có phương pháp xử trí kịp thời, bệnh nhân cần đi khám để xác định nguyên nhân gây ho ra máu. Tình trạng ho ra máu có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó phải kể đến:
Lao phổi
Ho khạc ra máu là hậu quả của tình trạng lao phổi ủ bệnh trong thời gian dài. Biểu hiện của bệnh là tình trạng ho khạc ra đờm trên 2 tuần, chán ăn, mệt mỏi, sút cân không rõ lý do. Người bệnh thường bị sốt nhẹ về chiều tối, nặng hơn có thể gây khó thở, thường xuyên đau ngực. Đây là bệnh có khả năng lây lan qua đường hô hấp và để lại nhiều di chứng nếu không được điều trị kịp thời.
Giãn phế quản
Đây thường là di chứng của việc không điều trị dứt điểm các bệnh phế quản – phổi như lao phổi, áp xe phổi,… Hậu quả làm tái cấu trúc đường thở, mất đi tính đàn hồi của phế quản.
Khi đó, cơ thể không thể đưa đờm ra ngoài khiến phế quản bị viêm nhiễm nặng hơn, trở thành môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Đường thở trở nên nhạy cảm, khiến tình trạng giãn phế quản diễn tiến nghiêm trọng, gây ho ra máu. Biểu hiện khạc ra máu của bệnh lý này không nhiều (3-5ml/lần), có thể tự hết sau vài ngày, tuy nhiên thường xuyên tái phát
Ung thư phổi
Bệnh lý nguy hiểm nhất, thường diễn tiến âm thầm và hay gặp ở những bệnh nhân hút nhiều thuốc lá, cơ thể suy nhược. Bệnh này thường được phát hiện ở những giai đoạn cuối khi người bệnh có các biểu hiện như ho ra máu, đau tức ngực, sụt cân, khó thở.
Nhiễm trùng đường hô hấp
Khi bệnh nhân gặp một số bệnh lý như viêm phế quản cấp,viêm phổi hoại tử, u nấm phổi, áp xe phổi,… không được điều trị kịp thời cũng dẫn đến ho ra máu. Khi đường hô hấp bị viêm nhiễm, máu khó lưu thông, ứ tắc tại vùng viêm nhiễm và thoát ra ngoài khi ho. Một số biểu hiện đi kèm như sốt, ho có đờm mủ (kèm máu), đau tức ngực.
Ngoài một số nguyên nhân thường gặp liên quan đến đường hô hấp, ho khạc ra máu còn có thể do một số bệnh lý khác như:
- Nhiễm khuẩn huyết, cơ thể suy nhược, thiếu vitamin C (bệnh lý toàn thân)
- Suy tim, tăng huyết áp (bệnh lý tim mạch)
- Lạm dụng thuốc đông máu quá liều
- Chấn thương ngoại khoa như dập lồng ngực, gãy xương sườn
Khi có biểu hiện khạc ra máu, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Ho ra máu có nguy hiểm không? Có gây chết người?
Ho ra máu là tình trạng máu từ đường hô hấp dưới ra ngoài khi người bệnh gắng sức ho, khạc đờm theo đường mũi miệng. Máu tuôn ra có tính chất ồ ạt, nếu không cầm được có thể gây trụy tuần hoàn. Bệnh nhân có biểu hiện chóng mặt, da xanh xao, tụt huyết áp, suy hô hấp cấp. Đây thường là biểu hiện bệnh chuyển sang nguy hiểm nguy hiểm, diễn tiến nghiêm trọng, cần được xử lý kịp thời.
Bệnh nhân cần được thăm khám và có phương pháp điều trị đúng cách, trị dứt điểm nguyên nhân gây ho. Nếu lơ là trong điều trị, ho đờm có lẫn máu hoàn toàn có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh. Nếu được phát hiện sớm và điều trị theo chỉ định của bác sĩ thì có thể khỏi hoàn toàn, không có gì đáng ngại.
Cách xử lý khi bị ho ra máu
Tùy mức độ nặng nhẹ, bệnh nhân có thể lựa chọn xử trí ngay tại nhà hoặc đến gặp bác sĩ.
Ho ra máu nhẹ
Máu ho ra ở dạng vết nhỏ, lẫn trong đờm hoặc nước bọt, lượng máu không quá 50 ml máu/ngày. Khi gặp tình trạng này, bệnh nhân có thể xử lý như sau:
- Nghỉ ngơi tại nhà, nằm yên, kê gối cao đầu
- Sử dụng thuốc an thần cầm máu, thuốc giảm ho
- Hạn chế vận động mạnh
- Ăn thức ăn lỏng như súp, sữa hoặc nửa lỏng như cháo, mì, phở,…
- Uống nhiều nước mát, có thể uống nước trái cây
- Không cho bệnh nhân ăn các thức ăn khô cứng, khó tiêu hoặc sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá
Sau khi tình trạng bệnh nhân tạm ổn định, nên đưa người bệnh đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ho ra máu. Nếu tình trạng này tái diễn nhiều lần cần được điều trị tại bệnh viện.
Ho ra máu trung bình
Lượng máu ho trung bình 50 – 200 ml/ngày. Khi bệnh nhân gặp tình trạng này không được tiếp tục điều trị tại nhà, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời. Việc mất máu kéo dài có thể dẫn đến trụy tuần hoàn, nhịp thở nhanh, môi tím tái, nguy hiểm đến tính mạng.
Ho ra máu nặng
Lượng máu ho mỗi ngày lớn hơn 200ml. Đây là tình trạng rất nguy hiểm, cần được điều trị tích cực tại các bệnh viện chuyên khoa. Trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân sẽ được truyền bổ sung máu. Ho ra máu nặng ảnh hưởng rất nhiều đến huyết động của cơ thể, có thể gây suy hô hấp, trụy tim mạch, hôn mê và ảnh hưởng đến tính mạng
Để xác định chính xác nguyên nhân ho ra máu, bệnh nhân nên đến bệnh viện thăm khám khi gặp các biểu hiện sau đây:
- Khạc ra máu lần đầu, màu đỏ tươi, lẫn trong đờm hoặc nước bọt
- Cơ thể luôn mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân
- Sốt về chiều tối, ra mồ hôi nhiều khi ngủ
- Ho dai dẳng, ho lâu ngày không khỏi, tái phát nhiều lần
- Tiền sử hút thuốc lá
Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu nếu gặp các biểu hiện sau đây:
- Ho ra máu, lượng máu tuôn ra ồ ạt, số lượng lớn, không thể cầm máu
- Đau nhức lưng, ngực dữ dội
- Bệnh nhân khó thở, hụt hơi
- Toát mồ hôi, nhịp thở nhanh
- Môi và tứ chi xuất hiện biểu hiện tím tái
Trong những trường hợp khẩn cấp, bệnh nhân cần được cấp cứu ngay nếu không rất nguy hiểm. Người bệnh có thể rơi vào trạng thái hôn mê và tử vong ngay sau đó nếu không được xử lý kịp thời.
Điều trị ho ra máu như thế nào?
Ho ra máu là có thể là biểu hiện của một tình trạng bệnh nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe do đó cần chủ động khám và điều trị sớm. Theo đó, quá trình điều trị bệnh, cần lưu ý:
Nguyên tắc điều trị ho ra máu
Khi người bệnh bị ho ra máu cần được tiếp nhận điều trị kịp thời, tránh để lại hậu quả nghiêm trọng. Trước hết, cần đảm bảo các nguyên tắc điều trị cho bệnh nhân sau đây:
- Kết hợp song song cầm máu và điều trị nguyên nhân bệnh
- Thực hiện hồi sức thông khí phế nang, đảm bảo cung cấp đủ oxy cho bệnh nhân khi vào viện
- Bù đắp hoàn toàn lượng máu và dịch bị thiếu hụt. Tiến hành truyền máu, truyền điện giải cần thiết khi bệnh nhân nhập viện
- Người bệnh cần nghỉ ngơi hoàn toàn, không vận động trong quá trình truyền dịch
- Đối với bệnh nhân ho ra máu nặng: cho người bệnh nằm nghiêng về phía phổi bị tổn thương
- Dùng kháng sinh phòng ngừa bội nhiễm
- Dùng thuốc an thần nhẹ, liều thấp như Diazepam. Tuyệt đối không dùng liều cao do nguy cơ gây sặc ra máu, che lấp dấu hiệu suy hô hấp (nếu có)
Uống thuốc gì khi bị ho ra máu?
Khi bệnh nhân bị ho ra máu, bác sĩ thường chỉ định một số nhóm thuốc sau trong quá trình điều trị:
- Thuốc giảm ho, ví dụ như Terpin codein; Neocodion,…Có thể kê Morphin trong trường hợp bệnh nhân bị ra máu nặng
- Các thuốc là hợp chất muối Adrenochrome (ví dụ như: Menadione; Adona; Adreno Xem;…) được chỉ định trong các trường hợp xuất huyết nhằm tăng sức đề kháng cho thành mạch
- Truyền huyết tương nếu xuất hiện rối loạn đông máu hoặc tình trạng INR (thông số đánh giá quá trình đông máu) kéo dài
- Truyền tiểu cầu trong trường hợp bệnh nhân bị suy giảm về số lượng và chất lượng tiểu cầu
- Bổ sung vitamin K trong trường hợp người bệnh bị thiếu hụt vitamin K hoặc suy gan
- Thuốc Tranexamic acid – thuốc cầm máu và chống tiêu sợi huyết. Chỉ định trong các trường hợp bệnh nhân khạc ra máu ồ ạt, khó cầm theo cả đường mũi miệng
- Kê bổ sung một số loại thuốc vitamin, thuốc bổ cần thiết, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
Nếu trước đó, bệnh nhân đang sử dụng các loại thuốc khác, cần thông báo cho bác sĩ điều trị để điều chỉnh cho phù hợp. Không được sử dụng lẫn lộn các loại thuốc trước và sau, tránh gây tương tác, xảy ra tác dụng phụ không mong muốn. Người bệnh cần tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị mà bác sĩ đề ra, không tự ý bỏ thuốc, ngưng thuốc dù triệu chứng ho ra máu đã thuyên giảm.
Can thiệp ngoại khoa được sử dụng khi bị ho ra máu
Một số trường hợp bệnh nhân nặng, khó có thể chữa trị nếu chỉ sử dụng thuốc thông thường. Bác sĩ điều trị có thể chỉ định tiến hành các can thiệp ngoại khoa thích hợp để cầm máu cho bệnh nhân. Cụ thể là:
Soi phế quản ống mềm
Soi phế quản ống mềm được chỉ định trong một số trường hợp nghi ngờ bệnh nhân có dị vật ở đường dẫn khí, bệnh lý về phổi gây ho ra máu. Kỹ thuật này cần được tiến hành bởi những bác sĩ có trình độ chuyên môn cùng với máy móc, trang thiết bị phù hợp. Tiến hành như sau:
- Đặt ống nội khí quản riêng cho bên lành, hay chèn ống soi vào vị trí chảy máu
- Đốt điện cao tần để cầm máu
- Trong trường hợp vẫn tiếp tục chảy máu không rõ vị trí, tiến hành đặt nội khí quản Carlen hai nòng thông khí phổi lành, cô lập bên phổi bị chảy máu
- Đặt ống thông Fogarty tạm thời qua ống soi phế quản để chặn vị trí chảy máu ở phế quản.
- Nếu máu vẫn tiếp tục chảy, tiếp tục đặt nội khí quản, chụp động mạch phế quản nhằm bít tắc vị trí động mạch phế quản chảy máu, đưa ngay vào cấp cứu
Phẫu thuật cấp cứu
Chỉ định phẫu thuật cấp cứu ngay khi gặp các tình trạng sau:
- Chảy máu quá nhiều một bên phổi, không có đủ điều kiện chụp động mạch phế quản gây bít tắc vị trí chảy máu
- Tiếp tục ho ra máu nặng dù đã dùng biện pháp bít tắc động mạch phế quản chảy máu
- Bệnh nặng dẫn đến trụy tuần hoàn, toàn thân tím tái, suy hô hấp cấp, bệnh nhân có dấu hiệu hôn mê
Can thiệp phẫu thuật chỉ được chỉ định khi tình trạng toàn thân và chức năng hô hấp của bệnh nhân cho phép. Chống chỉ định phẫu thuật cấp cứu trong các trường hợp sau:
- Bệnh nhân ung thư phổi tiến triển đến giai đoạn không thể phẫu thuật
- Chức năng hô hấp của bệnh nhân quá kém, không cho phép thực hiện phẫu thuật
Thói quen sinh hoạt phòng ngừa ho ra máu
Kết hợp với việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần chủ động thay đổi một số thói quen sinh hoạt cũng như điều chỉnh chế độ ăn của mình. Một số thực phẩm nên được bổ sung khi người bệnh như sau:
- Canh ngân nhĩ: Giúp giải nhiệt, dưỡng âm, chữa các bệnh về ho, ho ra máu
- Nước mã thầy, mật ong: Hỗ trợ cải thiện tình trạng ho ra đờm lẫn máu, giảm ho, giảm kích ứng cổ họng
- Ngó sen, thịt lợn: Có tác dụng dưỡng âm nhuận táo, giảm ho, tốt trong các trường hợp khạc ra máu, đờm lẫn tươi
- Sử dụng hoàn toàn đồ ăn dạng lỏng hoặc nửa lỏng (súp, sữa, cháo, mì,…)
- Uống nhiều nước mát, bổ sung thêm nước trái cây, rau xanh
Bên cạnh đó. bệnh nhân nên kiêng:
- Đồ ăn cứng, khó nuốt, gây kích ứng, vướng mắc tại cổ họng
- Đồ ăn khó tiêu như các loại đậu, hạt, ngũ cốc, các loại đồ uống như nước ngọt có ga, cà phê
- Các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia
- Món ăn thêm nhiều gia vị như ớt, tiêu
Ho ra máu là tình trạng bệnh lý nguy hiểm, vì thế thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cần thiết. Cụ thể như sau:
- Điều trị dứt điểm các tình trạng ho đang mắc phải bằng cách thăm khám và tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ
- Giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt là vùng cổ khi trời trở lạnh
- Tăng cường miễn dịch cho cơ thể, luyện tập thể dục thể thao vừa sức hàng ngày
- Ngủ đúng giờ và đủ giấc, từ 7-8 tiếng/ngày
- Khi mắc các bệnh lý về phổi, tránh vận động quá sức để giảm gánh nặng cho phổi
- Theo dõi tình trạng bệnh và đến gặp bác sĩ ngay khi cần thiết
Ho ra máu là tình trạng báo động của một số bệnh lý đường hô hấp nguy hiểm, có thể để lại nhiều hậu quả nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh nhân cần đến thăm khám tại các cơ sở y tế, xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Kết hợp việc điều trị theo phác đồ của bác sĩ cùng với chủ động trong thay đổi lối sống lành mạnh, ăn uống dinh dưỡng, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
THÔNG TIN HỮU ÍCH:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!