Lang ben đỏ – trắng giống hay khác nhau? Cách trị?

Lang ben đỏ – trắng là một trong những bệnh lý ngoài da phổ biến ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Đây là một bệnh nhiễm nấm, xuất hiện khi nấm men phát triển quá mức và gây thay đổi sắc tố bình thường của da.

Lang ben đỏ – trắng là gì? Có giống nhau không?

Lang ben là bệnh nhiễm nấm men ngoài da, thường là nấm Malassezia furfur. Trên thực tế, nhiều loại vi khuẩn, vi sinh vật bao gồm cả nấm men Malassezia furfur sống trên bề mặt da và có nhiệm vụ hỗ trợ chống lại nhiễm trùng và các mầm bệnh khác.

Các loại vi sinh vật và nấm trên da sống cộng sinh với các tế bào của cơ thể và mang lại lợi ích cho nhau. Tuy nhiên, đôi khi nấm men Malassezia furfur có thể phát triển quá mức, vượt tầm kiểm soát. Điều này có thể dẫn đến thay đổi màu sắc bình thường của da.

Về cơ bản, lang ben là bệnh gây thay đổi sắc tố da. Các chuyên gia cho biết, lang ben đỏ – trắng phụ thuộc vào nền da của người bệnh. Điều này có nghĩa là bệnh gây xuất hiện những mảng da màu tối hoặc màu đỏ trên nền da sáng, hay còn được gọi là bệnh lang ben đỏ. Khi nấm Malassezia furfur gây ra các mảng da trắng trên nền da tối màu, hay còn gọi là bệnh lang ben trắng.

Ngoài ra, trên cùng một người bệnh, lang ben có thể đỏ hoặc trắng, phụ thuộc vào màu sắc da trên từng vị trí cơ thể. Bên cạnh đó, các mảng da lang ben có thể thay đổi sắc tố phụ thuộc vào sự thay đổi của nền da. Ví dụ vào mùa hè người bệnh có là da rám nắng, do đó có thể phát triển các mảng da lang ben trắng, và mùa đông khi da trở nên trắng hơn, lang ben có thể chuyển thành màu đỏ hoặc màu tối.

Bệnh lang ben thường phổ biến ở thanh thiếu niên và thanh niên. Phơi nắng hoặc thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng có thể khiến bệnh lang ben trở nên rõ ràng hơn. Mặc dù là bệnh nhiễm trùng nấm nhưng lang ben không nghiêm trọng và có thể được cải thiện bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Tuy nhiên ngày cả khi điều trị thành công, da người bệnh cũng có thể không đồng đều màu trong vài tuần hoặc vài tháng. Ngoài ra, bệnh lang ben có thể tái phát trong tương lai, đặc biệt là khi thời tiết ẩm ướt và ấm áp.

Nguyên nhân và yếu tố rủi ro dẫn đến lang ben đỏ – trắng

Loại nấm men gây lang ben có thể được tìm thấy trên làn da khỏe mạnh và là một phần của hệ sinh thái da. Nấm chỉ bắt đầu gây bệnh lang ben khi phát triển quá mức, vượt tầm kiểm soát bình thường.

Sự phát triển quá mức của nấm Malassezia furfur thường được kích hoạt bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố môi trường và sinh học. Các yếu tố này có thể bao gồm:

• Sống trong khí hậu nóng ẩm
• Có hệ thống miễn dịch yếu
• Da dầu
• Thay đổi nội tiết tố
• Đổ quá nhiều mồ hôi

Thanh thiếu niên thường là đối tượng dễ dao động nội tiết tố, do đó rất dễ phát triển bệnh lang ben. Tuy nhiên, bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, dân tộc và giới tính.

Cách điều trị bệnh lang ben đỏ – trắng

Bệnh lang ben không nguy hiểm. Tuy nhiên bệnh có xu hướng phát triển dai dẳng và tái phát thường xuyên, do đó người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra các tình trạng liên quan để có cách khắc phục phù hợp.

Để chẩn đoán bệnh lang ben bác sĩ có thể nhìn vào biểu hiện da. Nếu người bệnh có các vết trầy xước da, bác sĩ có thể lấy mẫu tế bào ở khu vực nhiễm bệnh để kiểm tra dưới kính hiển vi.

Có nhiều biện pháp điều trị bệnh lang ben. Các phương pháp thường phụ thuộc vào các yếu tố như khí hậu, khu vực nhiễm bệnh, mức độ nghiêm trọng của vùng da bệnh. Các lựa chọn điều trị phổ biến bao gồm:

1. Các biện pháp cải thiện tại nhà

Đối với các trường hợp nhẹ, lang ben đỏ – trắng có thể được cải thiện bằng các loại kem chống nấm không kê đơn, thuốc mỡ, kem hoặc dầu gội đầu. Hầu hết các bệnh nhiễm nấm ngoài da đáp ứng tốt với các loại thuốc, bao gồm:

• Kem dưỡng da Clotrimazole
• Kem hoặc gel Terbinafine
• Kem thoa ngoài da miconazole
• Kem dưỡng da Selenium sulfide 1%
• Xà phòng pyrithione chứa kẽm

Khi sử dụng kem và thuốc mỡ thoa ngoài da, người bệnh cần vệ sinh và để khu vực da bệnh khô tự nhiên. Sau đó, thoa một lớp mỏng sản phẩm điều trị trong ít nhất là 2 tuần. Nếu sử dụng dầu gội điều trị lang ben ở da đầu, người bệnh cần chờ 5 – 10 phút để trước khi xả lại với nước. Trong hầu hết các trường hợp, lang ben có thể được cải thiện sau 4 tuần. Do đó, nếu sau thời gian này bệnh không được cải thiện, người bệnh nên thông báo cho bác sĩ để có biện pháp xử lý phù hợp.

Ngoài ra, để tăng hiệu quả cải thiện các triệu chứng, người bệnh cần giữ da sạch, không có dầu và tránh tiếp xúc với tia cực tím.

2. Sử dụng thuốc theo toa

Nếu bệnh lang ben nghiêm trọng hoặc không đáp ứng các loại thuốc chống nấm không kê đơn, người bệnh có thể cần dùng thuốc theo toa để cải thiện các triệu chứng.

Bên cạnh các biện pháp điều trị lang ben tại nhà, người bệnh có thể tham khảo các loại thuốc theo toa phổ biến như:

• Kem, gel hoặc dầu gội Ketoconazole, Nizoral và các loại thuốc khác thuộc nhóm này
• Kem, gel hoặc dầu gội Ciclopirox
• Thuốc dạng viên nén hoặc dung dịch uống Fluconazole cho trường hợp lang ben trên diện rộng
• Thuốc dạng viên nén, viên nang và dung dịch uống Itraconazole trong các trường hợp lang ben nghiêm trọng
• Kem dưỡng da hoặc dầu gội Selenium sulfide 2.5%

Điều quan trọng là người bệnh cần điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Không được tự ý thay đổi liều thuốc ngay cả khi các triệu chứng đã được cải thiện. Việc sử dụng thuốc không đúng liều lượng hoặc sự nhất quán có thể khiến nhiễm trùng nấm tái phát nhanh chóng hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, kể cả khi đã điều trị thành công, màu da của người bệnh vẫn có thể không đều màu kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng. Bên cạnh đó, một số trường hợp bệnh dai dẳng, tái phát thường xuyên hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể sử dụng thuốc 1 – 2 lần trong tháng để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.

3. Biện pháp tự nhiên điều trị lang ben đỏ – trắng

Bên cạnh các loại thuốc chống nấm, người bệnh có thể điều trị lang ben đỏ và trắng bằng các cách không dùng thuốc. Cụ thể các biện pháp phổ biến bao gồm:

Tinh dầu trà xanh:

• Trộn lẫn 7 giọt tinh dầu trà xanh và 1 muỗng canh dầu dừa
• Thoa hỗn hợp này lên khu vực bị ảnh hưởng
• Để yên trong 30 – 60 phút trước khi rửa sạch với nước
• Thực hiện 2 – 3 lần mỗi ngày cho đến khi các triệu chứng lang ben được cải thiện.

Tinh dầu bạch đàn:

• Sử dụng 6 – 7 giọt tinh dầu bạch đàn hòa trộn cùng 1 muỗng cà phê dầu dừa (hoặc dầu jojoba)
• Thoa hỗn hợp lên vùng da bệnh kết hợp massage các khu vực bị ảnh hưởng
• Để yên trong 30 – 40 phút và rửa sạch với nước
• Thực hiện phương pháp 1 – 2 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả chống viêm và kháng khuẩn tốt nhất.

Tỏi:

• Băm nhỏ và ép một lượng nước cốt tỏi phù hợp
• Thoa nước ép tỏi lên vùng da bệnh lang ben, để yên trong 20 – 30 phút
• Rửa sạch lại với nước
• Thực hiện biện pháp 2 lần mỗi ngày.

Ngoài ra người bệnh có thể ăn hai tép tỏi mỗi ngày khi bụng đói để hỗ trợ điều trị lang ben. Tỏi là một nguồn phong phú các hợp chất allicin và organosulfur có thể chống viêm, kháng khuẩn và làm đều màu da.

Nha đam:

• Sử dụng một muỗng canh gel lô hội, thoa nhẹ nhàng lên vùng da bệnh lang ben
• Để yên trong 30 phút và rửa sạch với nước
• Thực hiện phương pháp nhiều lần mỗi ngày cho đến khi nhận thấy hiệu quả cải thiện các triệu chứng lang ben.

Chế độ ăn uống cho bệnh lang ben đỏ – trắng

Nếu người bệnh có bệnh lang ben đỏ – trắng, bên cạnh việc điều trị nhiễm trùng nấm, giữ gìn vệ sinh da, người cần chú ý đến vấn đề bệnh lang ben nên ăn gì, kiêng gì để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.

Một số thực phẩm tốt cho bệnh lang ben:

• Tỏi
• Sữa chua giàu Probiotic
• Thực phẩm giàu protein như cá, thịt, trứng và thịt gia cầm
• Thực phẩm ít carb như bông cải xanh, đậu xanh, bơ,…

Thực phẩm cần tránh khi bị lang ben:

• Rượu
• Giấm
• Đường
• Một số loại trái cây
• Một số loại quả hạch

Phòng ngừa bệnh lang ben

Bên cạnh việc điều trị, người bệnh có thể cần thay đổi phong cách sống để hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa lang ben tái phát. Cụ thể các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Tránh khí hậu nóng ẩm
• Không nên phơi nắng hoặc phơi nắng quá nhiều
• Hạn chế các hoạt động đổ nhiều mồ hôi
• Tránh các môn thể thao hoặc các bài tập cường độ cao
• Tắm hai lần mỗi ngày
• Không dùng tay để lau mồ hôi trên cơ thể, thay vào đó người bệnh nên sử dụng khăn tay

Ngay cả khi điều trị và phòng ngừa phù hợp bệnh lang ben đỏ và trắng vấn có thể tái phát trong tương lai. Do đó, người bệnh cần thực hiện biện pháp phòng ngừa liên tục và tránh tất cả các yếu tố có thể kích hoạt bệnh lang ben.

Hầu hết các trường hợp bệnh lang ben đỏ – trắng không nghiêm trọng và có thể điều trị bằng nhiều biện pháp khác nhau. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh nên đến bệnh viện để thực hiện xét nghiệm và điều trị phù hợp.