Viêm Da Tiếp Xúc Bội Nhiễm Là Gì, Có Nguy Hiểm?
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm xuất hiện khi khu vực có da bị tổn thương nhiễm trùng do nấm, vi khuẩn hoặc virus. Tình trạng này không chỉ khiến tổn thương da lan rộng mà còn phát sinh thêm nhiều triệu chứng toàn thân. Trong trường hợp không sớm phát hiện và có biện pháp xử lý phù hợp, bội nhiễm da có thể phát triển nhanh theo chiều hướng xấu, dẫn đến viêm mô tế bào và nhiễm trùng huyết.
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm là gì?
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm là một trong những biến chứng xảy ra phổ biến của bệnh viêm da tiếp xúc. Biến chứng này xuất hiện khi vùng da bị tổn thương bị xâm nhập bởi các loại nấm, vi khuẩn, virus và gây viêm nhiễm.
So với các dạng viêm da tiếp xúc khác, viêm da xuất hiện đồng thời với tình trạng bội nhiễm thường có mức độ nghiêm trọng hơn, khó điều trị do có tiến triển phức tạp. Ngoài ra bệnh có thể gây ra một số biến chứng nặng nề, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể nếu không kịp thời điều trị.
Nguyên nhân dẫn đến viêm da tiếp xúc bội nhiễm
Viêm da tiếp xúc và các triệu chứng thường khởi phát khi bạn tiếp xúc trực tiếp với dung môi, hóa chất công nghiệp, xà phòng, chất tẩy rửa, nhựa thực vật, thuốc bôi ngoài da, mủ côn trùng, phấn hoa, kim loại…
Đa số các trường hợp mắc bệnh viêm da tiếp xúc đều có đáp ứng tốt với các loại thuốc và nhiều phương pháp điều trị khác, bệnh có thể dần thuyên giảm sau khoảng vài tuần.
Tuy nhiên tình trạng bội nhiễm da có thể hình thành và phát triển bởi sự tác động của một số yếu tố thuận lợi và nguyên nhân sau:
- Vệ sinh da kém
Sau khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng, da thường có biểu hiện phát ban, nổi mụn nước có kích thước lớn nhỏ khác nhau, dễ vỡ, chảy dịch kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Trong trường hợp không sớm áp dụng các biện pháp chăm sóc và vệ sinh đa đúng cách, nấm, vi khuẩn hoặc virus có thể nhanh chóng xâm nhập vào vết thương hở, sau đó gây viêm nhiễm.
- Lạm dụng thuốc bôi corticoid
Corticoid là thuốc bôi thường được sử dụng để điều trị các bệnh về da. Tác dụng chính của loại thuốc này là giảm dị ứng, chống viêm và cải thiện cơn ngứa.
Tiy nhiên thuốc corticoid hoạt động bằng cách tác động và gây ức chế miễn dịch của da. Do đó nếu lạm dụng nhóm thuốc này, da có thể giảm sức đề kháng và dễ bị viêm nhiễm.
- Sức đề kháng suy giảm
Những người có thể trạng và hệ miễn dịch suy yếu thường có tốc độ hồi phục da tương đối chậm. Đây chính là một trong những điều kiện thuận lợi để virus, nấm và vi khuẩn xâm nhập sâu vào trong da và gây bội nhiễm.
- Không cách ly với các tác nhân gây dị ứng
Viêm da tiếp xúc thể hiện cho tình trạng viêm da do tiếp xúc với những tác nhân gây dị ứng / kích ứng. Do đó, nếu không tránh xa các tác nhân gây hại này, tổn thương da sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, đồng thời lan tỏa rộng, viêm kéo dài và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da.
- Sử dụng thuốc tùy tiện
Viêm da tiếp xúc là một bệnh ngoài da có mức độ nhẹ và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu người bệnh tùy tiện sử dụng thuốc, những khu vực có da tổn thương có thể bị lở loét, nổi mụn nước dễ vỡ gây chảy dịch kéo dài. Từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng.
- Cào, gãi hoặc chà xát lên vùng da bệnh
Cảm giác khó chịu, nóng rát và ngứa ngáy là các triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh viêm da tiếp xúc. Đôi khi những triệu chứng này xảy ra với mức độ nghiêm trọng khiến bệnh nhân không thể kiểm soát hoạt động cào, gãi hoặc chà xát lên da.
Hoạt động cào, gãi, chà xát có thể khiến vùng da bệnh trầy xước, tổn thương lan rộng, vỡ mụn nước, chảy dịch, lở loét. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các loại virus, nấm và vi khuẩn xâm nhập vào bên trong.
Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm
Không giống như các dạng viêm da tiếp xúc khác, bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm không chỉ gây ra nhiều triệu chứng tại chỗ mà còn tạo điều kiện thuận lợi để bùng phát một số triệu chứng toàn thân.
Triệu chứng tại chỗ của tình trạng viêm da tiếp xúc bội nhiễm
- Khu vực có da bị tổn thương sưng đỏ, đồng thời viêm nặng nề hơn so với bình thường
- Ngay tại vùng da bị tổn thương hoặc vùng da xung quanh xuất hiện nhiều nốt mụn mủ kèm theo cảm giác nóng rát và sưng đau hơn
- Tổn thương da có thể xuất hiện kèm theo cảm giác ngứa ngáy nghiêm trọng, đau nhức và rát như bỏng (mức đau đau nhức, rát bỏng tăng lên nhiều so với tình trạng viêm da tiếp xúc mới khởi phát)
- Trong trường hợp không có biện pháp chăm sóc và điều trị, toàn bộ vùng da xung quanh tổn thương có thể bị sưng nề kèm theo cảm giác đau nhức, khả năng vận động bị hạn chế (trong trường hợp xảy ra ở bàn chân, khớp gối, bàn tay, khuỷu tay).
Các triệu chứng toàn thân đi kèm
- Cơ thể mệt mỏi
- Sốt nhẹ hoặc giảm thân nhiệt
- Chán ăn
- Khát nước.
Các triệu chứng toàn thân chỉ xảy ra khi tình trạng nhiễm trùng tiến triển nặng nề và thường xảy ra ở nhóm đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu, thể trạng kém như người cao tuổi, trẻ nhỏ, người bị nhiễm HIV, bệnh nhân bị tiểu đường…
Bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm có nguy hiểm không?
Bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm là biến chứng thường gặp của viêm da tiếp xúc. Chính vì thế, bệnh lý này được đánh giá là có mức độ nặng nề, khó điều trị do diễn biến phức tạp hơn so với viêm da ở giai đoạn mới khởi phát.
Tuy nhiên nếu bệnh nhân kịp thời thăm khám, phát hiện bệnh, tình trạng bội nhiễm da có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng các loại thuốc và biện pháp chăm sóc da phù hợp.
Ngược lại, nếu bệnh nhân chậm trễ trong việc thăm khám và điều trị, bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm có thể nhanh chóng lan rộng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm sau:
- Viêm mô tế bào
Viêm mô tế bào thể hiện cho tình trạng nhiễm trùng xuất hiện ở tổ chức liên kết của da, thường do tụ cầu vàng hoặc liên cầu nhóm A gây ra. So với các dạng bội nhiễm thông thường thì viêm mô tế bào có mức độ nguy hiểm và nặng nề hơn. Biến chứng này nếu không sớm được kiểm soát có thể dẫn đến hoại tử, áp xe dưới da, nhiễm khuẩn huyết và viêm gân.
- Sẹo vĩnh viễn
Bội nhiễm thường khiến tổn thương da lan rộng, lấn sâu vào bên trong nên dễ để lại thâm sẹo. Đối với những người có sức đề kháng của da suy yếu hoặc có làn da nhạy cảm, thâm sẹo có thể tồn tại vĩnh viễn. Đồng thời không thể khắc phục hoàn toàn.
- Nhiễm khuẩn huyết
Trong trường hợp không có biện pháp chăm sóc và điều trị kịp thời, tình trạng viêm nhiễm da sẽ nhanh chóng lan rộng, đi vào tuần hoàn máu dẫn đến bệnh nhiễm trùng huyết.
Nhiễm trùng huyết được xác định là biến chứng nặng nề, có thể gây trụy tim mạch, suy hô hấp, số và tử vong.
Ngoài những biến chứng nêu trên, các triệu chứng toàn thân và tại chỗ của bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm còn khiến cho sức khỏe tổng thể, hiệu suất làm việc, thể trạng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, các triệu chứng còn khiến người bệnh thiếu tự tin, tạo tâm lý căng thẳng.
Bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm được điều trị như thế nào?
Các phương pháp được sử dụng trong quá trình điều trị viêm da tiếp xúc bội nhiễm gồm sử dụng thuốc, chăm sóc và điều trị tại nhà. Các phương pháp này cần được thực hiện trong thời gian sớm nhất để làm giảm tổn thương da, kiểm soát nhiễm trùng và phòng ngừa biến chứng.
1. Nguyên tắc điều trị
Bệnh viêm da tiếp xúc xuất hiện đồng thời với tình trạng bội nhiễm thường được được điều trị theo những nguyên tắc sau:
- Đầu tiên phải tiến hành kiểm soát bội nhiễm
- Làm giảm triệu chứng tại chỗ và toàn thân
- Xác định và tránh tiếp xúc với những tác nhân gây kích ứng / dị ứng
- Sau đó tiến hành chữa trị bệnh viêm da tiếp xúc.
2. Điều trị y tế
Phương pháp điều trị chính đối với trường hợp bị viêm da tiếp xúc bội nhiễm là sử dụng thuốc. Dưới đây là một số loại thuốc thường được bác sĩ chuyên khoa chỉ định:
- Thuốc kháng sinh
Kháng sinh là loại thuốc được ưu tiên sử dụng trong điều trị viêm da tiếp xúc có kèm theo bội nhiễm. Tác dụng chính của nhóm thuốc này là giảm viêm, ức chế hoạt động của vi khuẩn và phòng ngừa bội nhiễm tiến triển theo chiều hướng xấu.
Để điều trị bội nhiễm da, một số loại thuốc kháng sinh như Amoxicillin, Ceftriaxon sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, nhóm thuốc này thường được sử dụng với thời gian từ 7 – 15 ngày.
- Thuốc kháng sinh dạng bôi
Đối với giai đoạn mãn tính (tổn thương da khô, vùng da bệnh có vảy tiết và bong tróc), người bệnh có thể sử dụng thuốc kháng sinh dạng bôi ngoài để giảm viêm và ức chế hoạt động của vi khuẩn. Hiện nay nhóm thuốc này thường được bổ sung thêm hoạt chất corticoid vào thành phần để cải thiện tốt tình trạng sưng đau và giảm viêm.
- Dung dịch sát khuẩn
Đối với giai đoạn cấp (tổn thương da xuất hiện kèm theo mụn nước, vỡ, lở loét và chảy dịch), bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn sử dụng một số dung dịch sát khuẩn như hồ nước, dung dịch Jarish. Tác dụng chính của dung dịch sát khuẩn là giảm viêm, sát trùng nhẹ và làm dịu da.
- Thuốc giảm đau và chống viêm
Thuốc chống viêm (NSAID) và thuốc giảm đau (Paracetamol) có thể được đưa vào quá trị bội nhiễm da để giảm thân nhiệt, giảm đau, chống viêm và cải thiện cảm giác ngứa do bội nhiễm gây ra. Tuy nhiên nhóm thuốc giảm đau và chống viêm cần được sử dụng thận trọng cho những người có bệnh lý hoặc vấn đề liên quan đến gan, dạ dày, thận và tim mạch.
- Thuốc chống nấm và kháng virus
Ở một số trường hợp, tình trạng bội nhiễm da có thể hình thành và phát triển do sự tác động của nấm hoặc virus. Trong trường hợp này, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc kháng virus và thuốc chống nấm dạng uống hoặc dạng bôi tương ứng với từng trường hợp cụ thể.
Ngay sau khi tình trạng bội nhiễm da được kiểm soát, bác sĩ chuyên khoa có thể thêm vào đơn thuốc một số loại thuốc điều trị viêm da tiếp xúc như thuốc bôi chứa Tacrolimus, thuốc corticoid dạng viên uống, thuốc kháng histamine…
3. Biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà
Diễn biến của bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm thường phức tạp, dễ phát triển và dễ phát sinh các biến chứng nặng nề. Chính vì thế, bên cạnh việc sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh cần áp dụng thêm các biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà, bao gồm:
- Dành thời gian nghỉ ngơi và áp dụng biện pháp điều trị tại nhà ít nhất từ 3 – 5 ngày.
- Xác định nguyên nhân gây bệnh, sau đó loại trừ các tác nhân gây dị ứng / kích ứng. Bên cạnh đó bạn nên tránh xa những yếu tố có nguy cơ cao.
- Uống nhiều nước mỗi ngày. Ngoài nước lọc bạn nên uống thêm nước ép rau củ quả. Ngoài ra, bạn nên bổ sung vào khẩu phần ăn trái cây, rau xanh và thức ăn giàu dinh dưỡng để cải thiện hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng và thúc đẩy quá trình làm lành tổn thương trên da.
- Giữ gìn vệ sinh cho da, luôn đảm bảo những khu vực có da bị tổn thương khô thoáng và ở trạng thái thông thoáng. Hạn chế ma sát, cào gãi lên vùng da bệnh và mặc quần áo quá chật. Bởi đây đều là những thói quen có thể khiến tổn thương da lan rộng, bội nhiễm nặng và dễ phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm.
- Không tự ý sử dụng các mẹo hay các bài thuốc dân gian chữa bệnh tại nhà trong thời gian mắc chứng viêm da có bội nhiễm.
- Trong suốt quá trình điều trị, người bệnh nên hạn chế tập thể dục với cường độ cao hoặc vận động mạnh. Bởi những hoạt động này có thể làm tăng tiết mồ hôi trên da dẫn đến khó chịu, ngứa ngáy và khiến tổn thương da chậm lành.
Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm da tiếp xúc bội nhiễm
Bệnh viêm da tiếp xúc thường tái phát nhiều lần, đặc biệt là ở những người có công việc buộc phải tiếp xúc nhiều với hóa chất hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm. Ngoài ra, nếu bạn tiếp tục thực hiện những thói quen thiếu khoa học hay thậm chí là mắc sai lầm trong quá trình chữa trị, những tổn thương trên da có thể nhanh chóng viêm nhiễm trở lại.
Chính vì thế, bạn nên chủ động áp dụng một số biện pháp đơn giản dưới đây để phòng ngừa viêm nhiễm tái phát:
- Nâng cao sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch cho cơ thể bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh. Tránh căng thẳng thần kinh, tránh làm việc quá sức và không thức khuya.
- Mang ủng và sử dụng bao tay khi tiếp xúc với xà phòng, hóa chất, dung dịch tẩy rửa… Bên cạnh đó bạn nên thường xuyên lau dọn, vệ sinh không gian sống để tiêu diệt nấm mốc, côn trùng và bò sát.
- Bạn nên rửa sạch da với xà phòng diệt khuẩn hoặc nước mát sau khi tiếp xúc với mủ côn trùng hoặc nhựa thực vật. Sau đó bạn nên thoa lên da một lớp kem dưỡng ẩm để làm dịu da, tránh da bị kích ứng.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, giữ gìn vệ sinh cơ thể, mang giày đúng kích cỡ để tránh da bị tổn tương và làm giảm nguy cơ kích ứng.
- Ngay khi những triệu chứng đầu tiên của bệnh viêm da tiếp xúc xuất hiện, bạn nên thăm khám và áp dụng các phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc, không tự ý sử dụng thuốc hoặc điều trị tại nhà.
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm có mức độ nguy hiểm và nặng nề hơn so với bệnh viêm da tiếp xúc giai đoạn mới khởi phát. Tuy nhiên nếu bệnh nhân kịp thời phát hiện và điều trị, tổn thương và tình trạng viêm nhiễm da có thể thuyên giảm sau 2 – 4 tuần. Chính vì thế, ngay khi nhận thấy trên da xuất hiện các biểu hiện bất thường, bạn nên trao đổi thông tin cùng với bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và chữa trị trong thời gian sớm nhất.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!