Viêm Amidan Cấp: Triệu Chứng Nhận Biết Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Viêm amidan cấp là bệnh tai mũi họng thường gặp ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh thường gây ra triệu chứng đau rát họng, khó nuốt, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới tới cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, bệnh tiến triển nặng sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, viêm tai giữa, viêm xoang… Để hiểu rõ hơn về chứng bệnh này cũng như phương pháp điều trị, phòng ngừa hiệu quả, mời các bạn tham khảo thông tin dưới đây. 

Viêm amidan cấp là gì?

Theo các chuyên gia chuyên khoa cho biết, amidan là bộ phận quan trọng được hình thành bởi 2 tổ chức bạch huyết (lympho) nằm ở phí sau của hầu họng – nơi giao nhau giữa đường ăn uống và hô hấp.

Nhiệm vụ của amidan là bảo vệ đường hô hấp bằng việc ngăn không cho vi khuẩn, nấm hay virus đi vào đồng thời tiết ra các kháng thể chống lại quá trình nhiễm khuẩn gây bệnh. 

Tuy nhiên, vì một lý do nào đó khiến vi khuẩn xâm nhập ồ ạt tấn công mũi họng quá mức khiến amidan không chống cự lại làm bùng phát các đợt viêm amidan cấp. Bệnh này không khó điều trị, nhưng nếu bệnh tiến triển nặng dẫn tới mãn tính không điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. 

Viêm aminda cấp thường gặp ở cả lứa tuổi người lớn và trẻ nhỏ.

• Viêm amidan cấp ở trẻ em: Trẻ nhỏ là lứa tuổi dễ bị viêm amidan, chiếm tới 80%. Bệnh thường gặp ở giai đoạn từ trẻ nhỏ tới vị thành niên (từ 5 – 15 tuổi).
• Viêm amidan cấp ở người lớn: Viêm amidan cũng thường gặp ở người lớn, tuy nhiên chúng thường xuất hiện với hình thức trên nền của viêm amidan mãn tính. Bệnh tái phát nhiều lần gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. Tùy theo mức độ và cách xử lý mà bênh có thể thuyên giảm hoặc phát triển nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng viêm amidan cấp ở trẻ em và người lớn

Việc sớm nhận biết triệu chứng bệnh để có phương án xử lý kịp thời rất quan trọng trọng trong việc điều trị. Do vậy, ngay khi phát hiện có dấu hiệu, các bạn cần sớm tới bệnh viện để thăm khám cụ thể. 

Một số dấu hiệu viêm amidan cấp điển hình như:

• Giọng nói trở nên khàn, nặng tiếng, lạc giọng, mất giọng.
• Hơi thở có mùi hôi nồng nặc mặc dù đã vệ sinh răng miệng sạch sẽ.
• Ho khan hoặc ho kéo dài.
• Hàm và cổ đau  rát khó chịu do hạch bạch huyết sưng lên.
• Có cảm giác đau rát ở họng khi nuốt.
• Người bệnh bị rối loạn hơi thở, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ.
• Cơ thể mỏi mệt, có sốt cao hoặc không sốt.
• Dạ dày khó tiêu, chán ăn, khó ăn.
• Trẻ bị viêm amidan cấp có biểu hiện thở khò khè, dễ nôn trớ khi ăn, trẻ quấy khóc,…

Nguyên nhân viêm amidan cấp thường gặp

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng viêm amidan cấp, trong đó thường gặp nhất là: 

• Do vi khuẩn, virus tấn công: Amidan hình thành có nhiều khe và hốc. Đây là một trong những môi trường thuận lợi để vi khuẩn, virus xâm nhập vây viêm. Một số loại vi khuẩn – virus có khả năng gây bệnh  như Adenoviruses, Virus Parainfluenza, liên cầu khuẩn, virus Parainfluenzae,…
• Do tạng bạch huyết: Tạng bạch huyết chính đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Tuy nhiên vì một số lý do nào đó mà tổ chức này phát triển quá phát nó sẽ tấn công lại amidan gây ra hậu quả tắc nghẽn đường thở và làm tổn thương amidan. 
• Ảnh hưởng của thời tiết: Thời tiết thay đổi đột ngột cũng là một trong những tác nhân khiến hệ miễn dịch cơ thể suy yếu, tạo cơ hội để vi khuẩn và virus tấn công gây ra ổ viêm nhiễm. 
• Nguyên nhân khác: Một số tác nhân như vệ sinh răng miệng kém, chế độ ăn không phù hợp, môi trường bụi bẩn, tiền sử mắc các bệnh về đường hô hấp (cúm, sởi, ho gà,..), suy giảm sức đề kháng,… cũng gây tác động không nhỏ tới bệnh lý. 

Viêm amidan cấp dù xuất phát nguyên nhân gây bệnh là gì cũng đều gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, thậm chí kéo dài có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm. Do đó, ngay khi phát hiệu có triệu chứng, các bạn nên chủ động khám và điều trị kịp thời. 

TOP 6 câu hỏi thường gặp về bệnh viêm amidan

Các vấn đề xung quanh viêm amidan cấp được rất nhiều người quan tâm, dưới đây là một vài câu hỏi thường gặp:

Viêm amidan cấp có lây không?

Có rất nhiều người lo lắng viêm amidan lây nhiễm tới người khác. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa cho biết, bệnh hoàn toàn không có khả năng lây nhiễm sang những người xung quanh. Do vậy, các bạn không cần hoang mang khi tiếp xúc với người bệnh. 

Lưu ý: Viêm amidan cấp không làm lây nhiễm sang người xung quanh, những bệnh lại có tính di truyền. Theo nhiều nghiên cứu, có tới 62% người bị viêm amidan có liên quan tới gen, di truyền từ thế hệ trước. 

Viêm amidan cấp có nguy hiểm không?

Viêm amidan nếu không sớm điều trị, các triệu chứng bệnh sẽ tiến triển dần dần từ cấp tính tới mức độ nặng mạn tính. Lúc này các vi khuẩn và virus sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới các bộ phận trên cơ thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

• Biến chứng tại chỗ: Bệnh viêm amidan cấp có thể gây ra hậu quả như áp xe, khiến cho bệnh mãn tính tái phát nhiều lần gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt trong vấn đề ăn uống. 
• Biến chứng chứng kế cận: Bệnh phát triển mãn tính sẽ làm ảnh hưởng tới tai mũi họng, gây ra các biến chứng như viêm xoang, viêm tai giữa, áp xe thành bên họng,…
• Biến chứng toàn thân: Nghiêm trọng hơn viêm amidan có thể gây ra các biến chứng với những bộ phận khác trên cơ thể như viêm màng tim, viêm nội mạc tim, nhiễm khuẩn đường huyết,….

Trẻ bị viêm amidan cấp sốt mấy ngày?

Trẻ bị bệnh viêm amidan cấp tính thường có triệu chứng toàn thân là sốt cao từ 38 – 40 độ kèm theo cảm giác ớn lạnh, rét run, mệt mỏi. Còn những trẻ bị viêm amidan mãn tính trẻ thường có biểu hiện sốt nhẹ hoặc thậm chí không sốt, không rét run nhưng lại thường ốm vặt và sốt vào buổi chiều. 

Tuy nhiên để xác định chính xác được trẻ bị viêm amidan sốt trong mấy ngày, bao nhiêu lâu không đơn giản. Điều này sẽ phụ thuộc rất lớn vào mức độ và sức đề kháng cơ thể của bé cũng như là các xử lý của phụ huynh. 

Song theo như các bác sĩ chuyên khoa cho biết, khi bị viêm amidan trẻ thường sốt kéo dài từ 1 – 4 ngày. Trong đó có khoảng 70% trẻ sẽ hạ sốt sau khoảng 3 – 4 ngày để được điều trị đúng cách.

Ngược lại, nếu chậm chữa trị hoặc không đúng cách sẽ dẫn tới tình trạng trẻ bị sốt dai dẳng, thậm chí kéo dài từ 7 – 10 ngày, hết sốt rồi lại tái phát trở lại.

Viêm amidan cấp bao lâu thì khỏi?

Nhiều bác sĩ cho biết, thời gian để khỏi bệnh viêm amidan trong bao lâu sẽ phụ thuộc rất nhiều vào mức độ và quá trình chăm sóc, điều trị của người bệnh. Trường hợp viêm amidan khởi phát nếu được chăm sóc và xử lý kịp thời kết hợp với chế độ ăn dinh dưỡng, luyện tập khoa học thì có thể thuy giảm trong khoảng 6 ngày.

Khi bệnh viêm amidan cấp tính đã xuất hiện các triệu chứng ửng đỏ, sưng to, sốt, mệt mỏi,….nếu được thăm khám, xử lý kịp thời sẽ khôi phục sau khoảng 10 ngày. Tuy nhiên nếu để chứng bệnh nặng, tiến triển thành mãn tính không những không thể trị khỏi mà có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe.

Bị viêm amidan cấp có cần uống kháng sinh?

Viêm amidan là một dạng bệnh hô hấp, khi bệnh mới khởi phát điều quan trọng là cần để người bệnh nghỉ ngơi đủ, chế độ ăn phù hợp. Ngoài ra trong một số trường hợp, có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh hạ sốt tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Ngay khi phát hiện có dấu hiệu bệnh, các bạn nên chủ động tới bệnh viện thăm khám kịp thời.

Viêm amidan có nên cắt không?

Thực tế ở nhiều người khi bị chứng bệnh này thường nghĩ ngay tới việc cắt bỏ. Tuy nhiên điều này hoàn toàn sai lầm vì hoàn toàn có thể điều trị được mà chưa cần tới phẫu thuật.

Việc cắt bỏ amidan thường được bác sĩ chỉ định với trường hợp đặc biệt như kích thước amidan quá to gây ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày, bệnh tái phát liên tục từ 6-7 lần/ 1 năm hoặc nghi ngờ ác tính. 

Các cách điều trị viêm amidan cấp hiện nay

Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị viêm amidan cấp tính. Do vậy, các bạn không nên chậm trễ trong việc chữa trị bệnh. 

Trị viêm amidan cấp tại nhà

Đây là phương pháp được nhiều người áp dụng vì có ưu điểm an toàn, dễ thực hiện tại nhà lại tiết kiệm chi phí. Một số cách trị viêm amidan tại nhà bằng mẹo dân gian như: 

• Mẹo dùng rau diếp cá: Mỗi ngày, người bệnh dùng khoảng 100g lá diếp cá tươi kết hợp với 2 thìa mật ong và 1 thìa đường phèn mang hấp cách thủy rồi uống. 
• Sử dụng dấm táo: Dùng 1 thìa giấm táo pha với khoảng 200ml nước ấm. Sau đó, người bệnh chia uống 3 lần uống trong ngày.
• Trị viêm amidan cấp mủ bằng lá hẹ: Dùng một nắm lá hẹ rửa sạch, cắt nhỏ trộn với mật ong và thêm vào đó 2 – 3 lát gừng mỏng, hấp cách thủy, sau đó ăn cả nước và cái.
• Sử dụng lá húng chanh: Lấy 5 lá húng chanh rửa sạch cho vào máy xay nhuyễn cùng với 3 quả. Dùng hỗn hợp đó kết hợp với 1 thìa đường phèn hòa toàn rồi uống trong ngày.

Những mẹo trên đây rất dễ thực hiện, các bạn có thể áp dụng hàng ngày để giảm các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, đây chỉ là mẹo dân gian do vậy hiệu quả sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cơ địa từng người.

Trong trường hợp bạn sử dụng nhiều ngày không thấy có hiệu quả tốt các bạn nên chủ động lựa chọn phương pháp khác để tránh bệnh tiến triển nặng sẽ khó chữa trị hơn. 

Điều trị viêm amidan cấp bằng phác đồ thuốc Tây y

Tây y được xem là phương pháp điều trị bệnh theo khoa học. Theo tình trạng thực tế của người bệnh, các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ chữa trị bằng việc sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật. 

Viêm amidan uống thuốc gì?

Người bệnh có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại kháng sinh nhằm mục đích ứng chế vi khuẩn, virus gây bệnh.

Một số loại thuốc chữa viêm amidan thường được bác sĩ chỉ định như sau:

• Thuốc có tác dụng hạ sốt, giảm đau viêm amidan như Paracetamol, Efferalgan…
• Trường hợp viêm amidan do virus gây ra thường được bác sĩ chỉ định dùng thuốc kháng viêm không chứa Steroid
• Thuốc kháng sinh có tác dụng toàn thân như beta-lactam, penicillin, erythromycin … Thường được bác sĩ chỉ định trong trường hợp bị amidan dạng nhiễm khuẩn.
• Ngoài ra, người bệnh có thể được chỉ định dùng các loại dung dịch, thuốc sát khuẩn, nước súc miệng, họng, dung viên ngậm… để hỗ trợ điều trị bệnh

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý mua và dùng thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không tốt với sức khỏe. 

Phẫu thuật khi nào?

Phẫu thuật hay còn được gọi là cắt amidan là phương pháp được bác sĩ chỉ định đối với trường hợp bị viêm amidan nặng, mãn tính. Với liệu pháp này, người bệnh sẽ được gây mê rồi bác sĩ sẽ tiến hành cắt amidan bằng dao laser, dao siêu âm hay Coblator,  …

Trị viêm amidan cấp bằng Đông y

Theo quan niệm của Đông y, viêm amidan hình thành do phong nhiệt, hỏa nhiệt, phế vị âm hư, hư hỏa viêm gây ra các tổn thương viêm nhiễm. Do vậy, để chữa trị chứng bệnh cần phải tác động vào căn nguyên, sử dụng phép chữa sơ phong, hóa đờm, thanh nhiệt, dưỡng âm, hoạt huyết, tiêu viêm tán độc. 

Một số bài thuốc Đông y chữa viêm amidan như:

• Bài 1: Nguyên liệu cần Bạc hà, Sơn đậu căn, Xích thược, Liên kiều; Huyền sâm; Ngưu bàng tử, Kinh giới, Thiên hoa phấn,… Mang các vị thuốc rửa sạch, rồi sắc với 6 bát nước tới khi cạn còn ½. Người bệnh chia thuốc uống 4 lần trong ngày. 
• Bài 2: Sử dụng  Phòng phong, Thiên hoa phấn, Bạch chỉ, Tảo hưu, kim ngân hoa, chế nhũ hương, cam thảo,… Mang thuốc sắc với 6 bát nước trong khoảng 45 phút, rồi chia thuốc uống 2 -3 lần. 

Phương pháp này có ưu điểm an toàn, lành tính vì sử dụng nguyên liệu là thảo dược tự nhiên. Tuy nhiên, thuốc Đông y thường có tác dụng chậm, do vậy người bệnh cần kiên trì khoảng 2 – 3 tháng. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn, các bạn nên lựa chọn địa chỉ Đông y uy tín, chất lượng. 

Bị viêm amidan cấp nên ăn gì, kiêng ăn gì?

Chế độ ăn có vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Do vậy, các bạn chú ý xây dựng một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và khoa học. 

Bị viêm amidan ăn gì cho tốt

• Các loại rau xanh: Giúp tăng cường chất xơ và vitamin có lợi giúp tăng cường sức đề kháng. Ngoài ra, rau xanh còn giúp hạ nhiệt, thanh nhiệt cơ thể giảm nhanh các triệu chứng bệnh. 
• Trái cây tươi và nước ép: Các loại hoa quả như lê, nho, táo, kiwi,… có chứa lượng lớn vitamin và chất kháng viêm, chống oxy hóa,…có tác dụng giảm triệu chứng khô rát họng. 
• Thực phẩm nhiều đạm: Các loại thịt đỏ, trứng, cá,… chứa hàm lượng đạm lớn rất tốt cho người bệnh. Dưỡng chất này sẽ giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể chống lại sự tấn công của virus và vi khuẩn.

Viêm amidan cấp kiêng ăn gì?

• Thực phẩm cay nóng: Một số loại như tiêu, ớt, hành, tỏi,… có tính cay nóng mạnh có thể khiến cổ họng càng thêm sưng to, đau rát do vậy các bạn nên kiêng.
• Đồ ăn nhiều dầu mỡ: Nạp quá nhiều dầu mỡ vào cơ thể khiến người bệnh dễ sinh đờm và bị nóng trong người từ đó khiến triệu chứng viêm sưng họng trở nặng hơn. 
• Thực phẩm lạnh: Ăn nhiều đồ lạnh sẽ khiến tình trạng viêm amidan tiến triển nặng hơn. 
• Đồ uống chứa chất kích thích: Các loại rượu, bia, đồ uống có gas,… đều không tốt cho người bị viêm amidan do vậy các bạn cần tránh sử dụng để không gây hại tới sức khỏe. 

Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị viêm amidan cấp tính

Ngoài ra, theo các chuyên gia để hỗ trợ trị bệnh hiệu quả, người bệnh cần chú ý tới một số vấn đề khác trong sinh hoạt hàng ngày như:

• Thường xuyên vệ sinh răng miệng, cá nhân sạch sẽ. 
• Sử dụng các loại nước kháng khuẩn như nước muối, dung dịch súc miệng sát khuẩn,…
• Luôn giữ ấm cho cơ thể nhất là khi thời tiết chuyển lạnh.
• Nên sử dụng thức ăn chế biến dạng ninh nhừ học loãng.

Như vậy có thể thấy rằng, viêm amidan cấp không quá nguy hiểm, có thể điều trị dứt điểm nếu lựa chọn đúng cách và đúng thời điểm. Hy vọng với chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về chứng bệnh này từ đó có cách đề phòng, xử lý kịp thời, tránh để bệnh phát triển nặn gây ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày. 

Thông tin bổ ích:

• Viêm amidan mãn tính có triệu chứng gì, chữa được không?
• Viêm amidan hốc mủ có nguy hiểm không? Cắt hay điều trị