Viêm Đại Tràng Co Thắt Nên Ăn Gì, Kiêng Gì Nhanh Hết?
Viêm đại tràng co thắt nên ăn gì, kiêng gì là vấn đề được khá nhiều bệnh nhân quan tâm. Theo các chuyên gia, thói quen ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến triệu chứng và tiến triển của bệnh lý này. Do đó, cần xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học nhằm điều hòa nhu động ruột và cải thiện một số triệu chứng như tiêu chảy, táo bón, đau bụng, đầy hơi,…
Mối liên hệ giữa chế độ ăn và bệnh viêm đại tràng co thắt
Viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích) là tình trạng ruột già bị rối loạn cơ năng mãn tính, thường tái phát nhiều lần nhưng không có tổn thương thực thể.
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này vẫn chưa được xác định. Mặc dù có căn nguyên không rõ ràng nhưng viêm đại tràng co thắt được đánh giá là bệnh lành tính và có thể kiểm soát thông qua lối sống và sử dụng thuốc.
Đại tràng là bộ phận của cơ quan tiêu hóa, vì vậy chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của cơ quan này. Thực tế, cân chỉnh chế độ dinh dưỡng có thể làm giảm các triệu chứng do viêm đại tràng co thắt gây ra như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, chướng bụng,… Bên cạnh đó, ăn uống điều độ còn giúp duy trì thể trạng khỏe mạnh, cải thiện hệ miễn dịch và hỗ trợ kiểm soát tiến triển của bệnh.
Ngược lại, chế độ ăn bừa bãi có thể kích thích đại tràng co thắt quá mức gây đau quặn bụng, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy và táo bón kéo dài. Mặc dù có mức độ lành tính nhưng các triệu chứng của bệnh lý này kéo dài ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng khiến cơ thể sụt cân, gầy yếu.
Người bị viêm đại tràng co thắt nên ăn gì?
Như đã đề cập, ngoài khả năng bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể, một số loại thực phẩm còn giúp điều hòa nhu động ruột, giảm táo bón, cầm tiêu chảy và cải thiện một số triệu chứng do viêm đại tràng co thắt gây ra.
Dưới đây là một số loại thực phẩm được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn của người bị viêm đại tràng co thắt:
1. Sữa chua và thực phẩm chứa probiotic (lợi khuẩn)
Sữa chua và thực phẩm chứa probiotic cung cấp cho đường ruột một lượng lớn lợi khuẩn. Các lợi khuẩn có trong nhóm thực phẩm này như Lactobacilus bugaricus, Streptococcus thermophilus, Bifido bacterium,… có khả năng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ức chế hại khuẩn và điều hòa hoạt động co bóp của cơ quan này.
Ngoài ra, thực phẩm chứa probiotic còn chứa hàm lượng dinh dưỡng dồi dào (đạm, vitamin, canxi, axit amin, axit lactic,…) giúp duy trì thể trạng khỏe mạnh, cải thiện tình trạng sụt cân và suy nhược ở người bị viêm đại tràng co thắt kéo dài. Bên cạnh đó, sữa chua còn có tác dụng kích thích vị giác, giảm đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng và cải thiện tình trạng táo bón, tiêu chảy,…
Tuy nhiên đối với người bị viêm đại tràng, chỉ nên bổ sung khoảng 100g sữa chua/ ngày. Đồng thời nên sử dụng sau khi ăn khoảng 30 – 60 phút để cơ thể hấp thu tối đa hàm lượng dinh dưỡng và lợi khuẩn có trong nhóm thực phẩm này.
2. Bị viêm đại tràng nên bổ sung thực phẩm giàu chất xơ
Thực phẩm giàu chất xơ được khuyến khích bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của người bị viêm đại tràng co thắt. Ngoài khả năng làm mềm phân và giảm táo bón, chất xơ còn giúp làm sạch đường ruột, hỗ trợ đào thải ký sinh trùng và các hại khuẩn.
Bên cạnh đó một số nghiên cứu cũng cho thấy, bổ sung chất xơ thường xuyên giúp điều hòa hoạt động co thắt của đại tràng và hỗ trợ làm giảm các triệu chứng do hội chứng ruột kích thích gây ra như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, khó tiêu, đau quặn bụng,…
Tuy nhiên đối với các trường hợp bị tiêu chảy, nên bổ sung thực phẩm chứa một lượng chất xơ vừa phải như yến mạch, quả bơ, khoai lang, khoai tây,… nhằm cải thiện độ đặc của phân và điều hòa nhu động ruột. Còn trong trường hợp bị táo bón kéo dài, nên ưu tiên sử dụng các loại rau chứa hàm lượng chất xơ cao như rau lang, rau dền, rau mồng tơi, rau ngót,…
Mặc dù đem lại nhiều lợi ích đối với đường ruột nhưng bổ sung chất xơ quá mức có thể gây đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu. Vì vậy, bạn chỉ nên bổ sung một lượng chất xơ nhất định kết hợp với một số loại thực phẩm khác để điều hòa nhu động ruột và cải thiện các triệu chứng do viêm đại tràng co thắt gây ra.
3. Thực phẩm chứa hàm lượng đạm vừa phải
Viêm đại tràng co thắt kéo dài có thể làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng khiến thể trạng suy yếu, mệt mỏi và sụt cân nhanh chóng. Do đó, cần bổ sung đạm vào chế độ ăn hàng ngày nhằm duy trì sức khỏe tổng thể, hạn chế tình trạng suy nhược và sụt cân do các bệnh lý đường ruột gây ra.
Tuy nhiên dung nạp thực phẩm chứa hàm lượng đạm quá cao như thịt cừu, thịt bò, thịt dê,… có thể làm tăng áp lực lên cơ quan tiêu hóa và gây đầy bụng, khó tiêu. Vì vậy khi bị viêm đại tràng co thắt, bạn chỉ nên bổ sung các loại thực phẩm chứa hàm lượng đạm vừa phải như cá hồi, thịt gà, thịt lợn nạc, đậu phụ, cá thu, nấm,…
4. Thực phẩm giàu Omega 3
Omega 3 là loại axit béo lành mạnh cần thiết cho cơ thể. Thành phần này giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, hỗ trợ ức chế tích tụ mỡ trong gan, duy trì thị lực và hoạt động của não bộ.
Ngoài ra, Omega 3 còn đem lại lợi ích đối với các bệnh lý tiêu hóa. Nghiên cứu cho thấy, bổ sung thực phẩm giàu axit béo lành mạnh giúp trung hòa dịch vị dạ dày, phục hồi ổ viêm loét và điều hòa nhu động đường ruột.
Dung nạp thực phẩm chứa Omega 3 thường xuyên giúp giảm cảm giác đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, đau quặn bụng,… Bên cạnh đó, loại axit béo này còn có tác dụng chống viêm và bảo vệ đường ruột khỏi sự xâm nhập của các vi khuẩn có hại.
Một số loại thực phẩm giàu Omega 3 bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn, bao gồm cá hồi, quả bơ, dầu ô liu, dầu dừa, cá thu, hạnh nhân, hạt bí ngô,…
5. Ngũ cốc nguyên hạt
So với ngũ cốc đã qua tinh chế, ngũ cốc nguyên hạt chứa hàm lượng dinh dưỡng và chất xơ cao. Bổ sung các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, diêm mạch,… vào chế độ ăn có thể làm giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa, làm mềm phân và ngừa táo bón.
Bên cạnh đó, ngũ cốc nguyên hạt còn chứa một lượng lớn prebiotic. Prebiotic là nguồn thức ăn của lợi khuẩn giúp kích thích lợi khuẩn sinh sôi, phát triển và ức chế các hại khuẩn bên trong đại tràng. Ngoài ra, prebiotic còn giúp điều hòa nhu động ruột, cải thiện tình trạng khó tiêu, đầy hơi và tăng khả năng hấp thu canxi.
Viêm đại tràng co thắt nên kiêng gì?
Ngoài các loại thực phẩm có lợi, một số nhóm thực phẩm và đồ uống có thể làm nghiêm trọng triệu chứng và kích thích viêm đại tràng co thắt tái phát nhiều lần.
Vì vậy bên cạnh việc tăng cường bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh, bạn cần kiêng cử và hạn chế một số loại thức uống và đồ uống sau:
1. Tránh sử dụng một số loại rau
Thực tế, một số loại rau chứa hàm lượng chất xơ cao như cải brussel, bông cải xanh và bắp cải có thể gây đầy hơi, khó tiêu và làm nghiêm trọng triệu chứng tiêu chảy do viêm đại tràng co thắt.
Do đó bạn cần tránh sử dụng các loại rau này trong chế độ ăn. Nếu sử dụng, nên nấu chín hoàn toàn và chỉ dung nạp một lượng nhỏ để tránh kích thích triệu chứng của bệnh bùng phát mạnh.
2. Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ và gia vị cay nóng
Các loại thức ăn chứa nhiều gia vị và dầu mỡ có thể làm tăng áp lực lên đường ruột, gây táo bón, đầy hơi và khó tiêu. Ngoài ra, gia vị cay nóng và dầu mỡ còn kích thích đại tràng co thắt quá mức và làm nghiêm trọng các triệu chứng của bệnh.
Không chỉ ảnh hưởng xấu đến đường ruột, nhóm thực phẩm này còn kích thích dạ dày tăng tiết axit, co bóp quá mức, tăng nguy cơ viêm loét và trào ngược dạ dày thực quản.
3. Cà phê, nước ngọt có gas và rượu bia
Cồn và caffeine có thể khiến cơ thể mất nước, làm chậm nhu động ruột và gây táo bón. Ngoài ra các chất kích thích này còn gây rối loạn hệ thần kinh não – ruột khiến đại tràng co thắt chậm hoặc nhanh một cách bất thường.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần hạn chế sử dụng nước ngọt có gas, soda,… Các loại thức uống này chứa một lượng lớn carbonate có thể gây đầy hơi, chướng bụng, kích thích dạ dày tiết axit dẫn đến ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn.
4. Thức ăn khó tiêu hóa
Cần tránh sử dụng các loại thức ăn khó tiêu hóa như thức ăn chứa quá nhiều gia vị, đạm, chất béo hoặc thực phẩm có kết cấu khô, cứng (bánh quy, bánh mì sấy, ngũ cốc sấy khô,…).
Bổ sung các loại thực phẩm này vào chế độ ăn có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, đường ruột và kích thích đại tràng co thắt quá mức. Đối với người bị táo bón, thức ăn khó tiêu còn khiến triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến tình trạng đau rát, ngứa ngáy và khó chịu khi đại tiện.
5. Tránh dùng thực phẩm sống
Thực tế, thực phẩm sống (shasimi, sushi) chứa hàm lượng dinh dưỡng cao và hương vị tươi mát hơn so với thực phẩm đã qua chế biến. Tuy nhiên người bị viêm đại tràng không nên sử dụng thực phẩm sống trong thời gian điều trị.
Các loại ký sinh trùng và hại khuẩn ở trong thực phẩm sống có thể gây viêm nhiễm đường ruột, kích thích đại tràng co thắt quá mức dẫn đến đau quặn bụng, tiêu chảy, đầy hơi, buồn nôn, ói mửa,… Hơn nữa, dùng thực phẩm sống còn làm nghiêm trọng triệu chứng tiêu chảy do viêm đại tràng co thắt gây ra.
Nguyên tắc ăn uống cho người bị viêm đại tràng co thắt
Trên thực tế, chế độ ăn cho người bị viêm đại tràng co thắt thường không giống nhau. Bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng cụ thể của từng trường hợp và đề xuất chế độ ăn phù hợp.
Để hỗ trợ phục hồi thể trạng và tác động tích cực đến quá trình điều trị, bạn nên chú ý một số nguyên tắc ăn uống sau:
- Cung cấp đủ calo cho cơ thể: Viêm đại tràng co thắt có thể gây sụt cân, suy nhược và mệt mỏi. Vì vậy cần đảm bảo cung cấp cho cơ thể từ 2000 – 2500 calo/ ngày. Hạn chế tình trạng bỏ ăn, ăn uống không điều độ và thiếu dinh dưỡng.
- Đa dạng thành phần dinh dưỡng: Việc kiêng khem trong chế độ ăn có thể khiến cơ thể bị thiếu hụt các thành phần dinh dưỡng cần thiết. Do đó, bạn cần đa dạng các nhóm thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày nhằm cung cấp đủ năng lượng và các thành phần thiết yếu cho cơ thể.
- Ăn chín uống sôi: Ký sinh trùng và vi khuẩn có trong thức ăn có thể gây viêm nhiễm đường ruột và kích thích đại tràng co thắt quá mức. Vì vậy khi ăn uống, cần đảm bảo ăn chín uống sôi và hạn chế dùng thực phẩm tươi sống.
- Chia nhỏ khẩu phần ăn: Chia nhỏ 3 bữa chính là 4 – 5 bữa nhỏ giúp làm giảm áp lực lên dạ dày và hỗ trợ điều hòa nhu động ruột. Thực tế, chia nhỏ khẩu phần ăn có thể làm giảm một số triệu chứng do viêm đại tràng co thắt gây ra như ợ hơi, đau bụng, chướng bụng, khó tiêu, táo bón,…
Song song với chế độ dinh dưỡng, bạn nên nghỉ ngơi hợp lý, kiểm soát căng thẳng và tập thể dục thường xuyên để thúc đẩy hoạt động tiêu hóa, điều hòa nhu động ruột và hỗ trợ kiểm soát triệu chứng của viêm đại tràng co thắt.
Trên đây là những thông tin giải đáp “Viêm đại tràng co thắt nên ăn gì, kiêng gì?”. Hy vọng qua bài viết, bạn có thể dễ dàng thiết lập chế độ dinh20 dưỡng phù hợp nhằm cải thiện sức khỏe, thúc đẩy hoạt động tiêu hóa và hỗ trợ quá trình điều trị. Trong trường hợp mắc các bệnh lý đi kèm (không dung nạp lactose, bệnh Celiac, tiểu đường,…), bạn nên tìm gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể.
Tham khảo thêm:
GỢI Ý XEM THÊM
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!