Trào ngược dạ dày gây sốt: Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng phổ biến liên quan đến việc axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Một trong những biểu hiện ít được nhắc đến nhưng có thể xảy ra trong tình trạng này là sốt. Mặc dù không phải là triệu chứng điển hình của bệnh lý này, nhưng sốt có thể là dấu hiệu của các biến chứng hoặc một phản ứng phụ khi viêm nhiễm xảy ra trong cơ thể. Triệu chứng này cần được lưu ý để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.

Định nghĩa Trào ngược dạ dày gây sốt

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng trong đó dịch dạ dày, bao gồm axit, trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và tổn thương niêm mạc thực quản. Điều này dẫn đến một loạt các triệu chứng, trong đó có thể có cả sốt. Mặc dù sốt không phải là triệu chứng phổ biến, nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng, khi có nhiễm trùng hoặc viêm loét dạ dày, người bệnh có thể gặp phải hiện tượng sốt nhẹ kèm theo các triệu chứng khác như ợ nóng, đau ngực và khó nuốt​.

Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây sốt

Cơ chế bệnh lý gây ra triệu chứng

Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây sốt trong trường hợp có viêm nhiễm hoặc biến chứng nhiễm trùng do axit trong dịch dạ dày trào ngược lên thực quản và gây viêm loét. Khi niêm mạc thực quản bị tổn thương nghiêm trọng hoặc xuất hiện ổ nhiễm trùng, cơ thể phản ứng với tình trạng này bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể để chiến đấu với vi khuẩn hoặc viêm​.

• Viêm thực quản: Khi axit dạ dày trào ngược quá nhiều, có thể dẫn đến viêm nhiễm thực quản, khiến cơ thể sản sinh ra các phản ứng viêm, từ đó gây sốt.

• Biến chứng viêm phúc mạc: Trong những trường hợp nặng, trào ngược có thể gây viêm lan rộng đến các cơ quan khác như phúc mạc, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và dẫn đến sốt​.

Nguyên nhân khác

Ngoài cơ chế viêm, một số yếu tố khác cũng có thể khiến trào ngược dạ dày dẫn đến sốt:

• Dị ứng thức ăn: Một số thực phẩm gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản, làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược. Điều này có thể dẫn đến viêm và sốt nhẹ​.

• Nhiễm khuẩn: Khi dạ dày hoặc thực quản bị nhiễm khuẩn do vi khuẩn hoặc virus, triệu chứng sốt có thể xuất hiện như một phần của phản ứng miễn dịch​.

• Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Khi các vấn đề tiêu hóa khác như khó tiêu hoặc viêm dạ dày xảy ra song song với trào ngược, chúng có thể dẫn đến sốt như một triệu chứng đi kèm​.

Sự kết hợp giữa các yếu tố bệnh lý khác nhau có thể làm tăng khả năng sốt ở những người mắc trào ngược dạ dày.

Biểu hiện của trào ngược dạ dày gây sốt

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) thường xuyên gây ra các triệu chứng tiêu hóa không thoải mái, và khi bệnh tiến triển nặng có thể xuất hiện sốt. Đây là triệu chứng phản ánh sự kích thích niêm mạc thực quản hoặc các biến chứng liên quan. Dưới đây là một số biểu hiện điển hình:

• Ợ nóng: Cảm giác nóng rát ở vùng ngực, nhất là sau khi ăn hoặc khi nằm xuống.

• Khó nuốt: Do viêm thực quản khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn.

• Đau ngực: Đau âm ỉ hoặc dữ dội, thường bị nhầm lẫn với cơn đau tim.

• Sốt nhẹ: Khi viêm nhiễm xảy ra trong cơ thể do axit dạ dày trào ngược gây kích ứng​.

Biến chứng của trào ngược dạ dày gây sốt

Nếu không được điều trị đúng cách, trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Những biến chứng này có thể bao gồm:

Cơ chế bệnh lý gây biến chứng

• Viêm thực quản: Khi axit dạ dày thường xuyên trào ngược, niêm mạc thực quản sẽ bị tổn thương, gây viêm và đôi khi là loét, dẫn đến nhiễm trùng.

• Nhiễm khuẩn: Khi các vết loét bị nhiễm khuẩn, cơ thể sẽ phản ứng với sốt và các triệu chứng nhiễm trùng khác​​.

• Loét dạ dày tá tràng: Axit dạ dày có thể gây loét nếu không được kiểm soát, và viêm loét dạ dày tá tràng có thể dẫn đến nhiễm trùng và sốt​.

Nguyên nhân khác dẫn đến biến chứng

• Hẹp thực quản: Các tổn thương do trào ngược dạ dày có thể gây hẹp thực quản, làm giảm khả năng nuốt và tăng nguy cơ nhiễm trùng​.

• Suy dinh dưỡng: Các triệu chứng như đau và khó nuốt có thể khiến người bệnh ăn uống không đủ, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và suy dinh dưỡng​.

Đối tượng có nguy cơ cao

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng như sốt. Những nhóm người này cần lưu ý và có biện pháp phòng ngừa sớm:

• Người béo phì: Trọng lượng cơ thể thừa tạo áp lực lên dạ dày, dễ khiến axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

• Phụ nữ mang thai: Thay đổi nội tiết tố và áp lực từ thai nhi có thể làm tăng khả năng trào ngược axit dạ dày.

• Người có thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá no, ăn thức ăn cay nóng, uống đồ uống có cồn hoặc caffeine có thể làm tăng nguy cơ mắc GERD.

• Người lớn tuổi: Khi tuổi tác tăng lên, chức năng cơ vòng thực quản suy giảm, làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.

• Người có bệnh lý về thực quản: Các vấn đề như hẹp thực quản hoặc rối loạn chức năng cơ vòng thực quản làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày​.

Những đối tượng này nên chú ý đến các dấu hiệu của bệnh để có biện pháp can thiệp sớm và phòng ngừa biến chứng.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản, khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc không được cải thiện, bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Triệu chứng kéo dài: Nếu các triệu chứng như ợ nóng, đau ngực, khó nuốt kéo dài hơn một tuần mà không cải thiện, bạn nên đến gặp bác sĩ.

• Khó thở hoặc đau ngực dữ dội: Triệu chứng này có thể là dấu hiệu của biến chứng nghiêm trọng hoặc bệnh lý khác như bệnh tim, cần phải đến ngay bệnh viện để kiểm tra.

• Sốt kèm theo trào ngược: Nếu sốt xuất hiện đồng thời với các triệu chứng trào ngược dạ dày, có thể là dấu hiệu của viêm hoặc nhiễm trùng, cần điều trị ngay​​.

• Rối loạn nuốt hoặc sụt cân: Nếu bạn gặp khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc giảm cân không rõ lý do, đó có thể là dấu hiệu của bệnh GERD nặng hoặc biến chứng viêm thực quản​.

Khi gặp các triệu chứng này, việc thăm khám bác sĩ kịp thời sẽ giúp xác định đúng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Chẩn đoán

Chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản thường dựa trên việc khai thác triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về triệu chứng, tiền sử bệnh và thói quen ăn uống của bệnh nhân.

• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày để xác định có tổn thương nào không​.

• Xét nghiệm pH thực quản: Đo độ pH trong thực quản để xác định mức độ axit trào ngược. Đây là xét nghiệm quan trọng giúp xác định bệnh GERD.

• Siêu âm dạ dày: Được sử dụng để loại trừ các bệnh lý khác như viêm loét dạ dày hoặc u dạ dày​.

Việc chẩn đoán kịp thời giúp đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Cách phòng ngừa

Để phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản và các triệu chứng liên quan, bệnh nhân có thể thực hiện một số biện pháp như:

• Thay đổi thói quen ăn uống: Tránh ăn quá no, thức ăn cay nóng, chua hoặc chứa nhiều dầu mỡ. Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày và tránh ăn khuya​.

• Giảm cân: Nếu bạn thừa cân, giảm cân là một trong những biện pháp hiệu quả giúp giảm áp lực lên dạ dày và giảm trào ngược​.

• Không nằm ngay sau khi ăn: Hãy để cơ thể nghỉ ngơi sau khi ăn ít nhất 2-3 giờ để tránh axit dạ dày trào ngược lên thực quản​.

• Tránh các yếu tố kích thích: Hạn chế sử dụng các đồ uống có cồn, caffein và thuốc lá, vì chúng có thể làm tăng trào ngược dạ dày​.

• Sử dụng thuốc: Nếu bác sĩ kê đơn thuốc, hãy tuân thủ đúng hướng dẫn. Các loại thuốc như thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng histamin H2 có thể giúp giảm axit dạ dày​.

Việc duy trì thói quen sống lành mạnh và có chế độ ăn uống hợp lý là rất quan trọng để phòng ngừa trào ngược dạ dày và các biến chứng liên quan.

Phương pháp điều trị

Để điều trị tình trạng trào ngược dạ dày gây sốt, có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau. Mỗi phương pháp điều trị sẽ phù hợp với mức độ bệnh và nguyên nhân cụ thể của từng trường hợp. Dưới đây là các phương pháp chính trong việc điều trị trào ngược dạ dày thực quản (GERD).

Điều trị bằng thuốc

Việc sử dụng thuốc Tây y là một phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày thực quản và các triệu chứng đi kèm như sốt.

• Thuốc kháng axit: Thuốc như Maalox, Tums giúp trung hòa axit dạ dày, giảm cơn ợ nóng và khó chịu. Đây là thuốc không kê đơn, thích hợp cho những trường hợp nhẹ.

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các thuốc như Omeprazole, Esomeprazole giúp giảm sản xuất axit dạ dày, làm giảm trào ngược và tổn thương thực quản. Những thuốc này được dùng cho các trường hợp trào ngược nặng hoặc kéo dài.

• Thuốc kháng histamin H2: Thuốc như Ranitidine, Famotidine giúp giảm lượng axit tiết ra trong dạ dày, giảm các triệu chứng ợ nóng và khó nuốt.

• Thuốc chống viêm: Khi trào ngược dẫn đến viêm loét thực quản, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) hoặc thuốc chữa loét dạ dày​ .

Sử dụng thuốc cần có sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn như đau bụng, tiêu chảy, hoặc táo bón.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, các phương pháp điều trị không dùng thuốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày và triệu chứng đi kèm.

• Thay đổi chế độ ăn uống: Người bệnh cần tránh ăn các thức ăn có thể kích thích dạ dày như đồ ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ. Nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn một bữa lớn. Tránh ăn khuya để giảm nguy cơ trào ngược vào ban đêm​ .

• Thực hiện lối sống lành mạnh: Giảm cân nếu thừa cân là một biện pháp hiệu quả, vì thừa cân có thể làm tăng áp lực lên dạ dày. Nên ngủ với đầu giường nâng cao để ngăn ngừa axit trào ngược​.

• Can thiệp phẫu thuật: Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, phẫu thuật có thể được xem xét. Phẫu thuật Nissen Fundoplication là phương pháp điều trị phẫu thuật phổ biến giúp khôi phục chức năng cơ vòng thực quản và ngăn ngừa axit dạ dày trào ngược​.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, trào ngược dạ dày thực quản có thể được điều trị bằng các phương pháp tự nhiên và thảo dược.

• Châm cứu: Phương pháp châm cứu có thể giúp giảm căng thẳng, cải thiện tuần hoàn máu và điều chỉnh sự mất cân bằng trong cơ thể. Việc châm cứu có thể giúp thư giãn cơ vòng thực quản, giảm triệu chứng trào ngược .

• Sử dụng thảo dược: Một số thảo dược như gừng, bạc hà, và quế có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Gừng đặc biệt có tính ấm, giúp làm giảm cơn co thắt dạ dày, hạn chế trào ngược .

Với y học cổ truyền, bệnh nhân có thể kết hợp các phương pháp này với chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.

Điều trị trào ngược dạ dày gây sốt là một quá trình cần kiên trì và theo dõi. Việc kết hợp các phương pháp điều trị khác nhau như thuốc Tây, thay đổi lối sống và phương pháp y học cổ truyền sẽ giúp giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, vì vậy việc tham khảo ý kiến bác sĩ là rất quan trọng.