Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu: Nguyên nhân và cách điều trị

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu là một tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở những người có tuổi. Triệu chứng này không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi các đốt sống cổ thoái hóa, chúng có thể chèn ép vào các dây thần kinh, gây ra những cơn đau đầu nghiêm trọng. Điều quan trọng là cần nhận diện sớm và tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả để giảm thiểu ảnh hưởng của tình trạng này. Cùng tìm hiểu sâu hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu trong bài viết dưới đây​.

Định nghĩa thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu là một tình trạng bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở những người cao tuổi. Khi các đốt sống cổ bắt đầu thoái hóa, các cấu trúc như đĩa đệm, dây chằng và các khớp có thể bị tổn thương, dẫn đến chèn ép vào các dây thần kinh cổ. Điều này gây ra các cơn đau đầu do sự ảnh hưởng từ vùng cổ lan lên vùng đầu. Triệu chứng này có thể kéo dài và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Cơ chế bệnh lý gây ra triệu chứng

• Thoái hóa đốt sống cổ: Khi các đốt sống cổ bị thoái hóa, đĩa đệm giữa các đốt sống có thể bị suy giảm hoặc hư hỏng. Điều này dẫn đến sự giảm đàn hồi của các khớp, khiến cho các đốt sống và dây thần kinh bị chèn ép. Khi đó, các cơn đau đầu có thể xuất phát từ sự chèn ép này, lan rộng ra phía trên và gây cảm giác đau đầu.

• Chèn ép dây thần kinh: Thoái hóa đốt sống cổ có thể gây áp lực lên các dây thần kinh ở cổ, gây ra triệu chứng đau đầu. Cơn đau có thể kèm theo cảm giác đau nhức, tê bì, hoặc mất cảm giác ở vùng đầu, đặc biệt là phía sau và hai bên đầu.

• Viêm khớp cổ: Viêm khớp ở vùng cổ có thể làm tăng mức độ thoái hóa, dẫn đến sự đau nhức và khó chịu. Khi viêm phát triển, nó có thể ảnh hưởng đến sự vận động của đốt sống cổ, làm cơn đau lan rộng lên đầu.

Nguyên nhân khác

• Chấn thương vùng cổ: Những chấn thương tại vùng cổ, chẳng hạn như tai nạn giao thông, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa và gây đau đầu.

• Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên làm cho các đốt sống cổ bị suy yếu và dễ bị thoái hóa, dẫn đến các triệu chứng như đau đầu.

• Căng thẳng và stress: Căng thẳng kéo dài có thể làm gia tăng độ nhạy cảm của các cơ vùng cổ và vùng đầu, từ đó làm tăng cường cơn đau do thoái hóa đốt sống cổ gây ra.

• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Ngồi sai tư thế hoặc thiếu vận động cũng là yếu tố góp phần vào việc tăng trưởng thoái hóa đốt sống cổ, từ đó làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau đầu​​.

Biểu hiện thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu có những biểu hiện rõ ràng, tuy nhiên mức độ và tần suất có thể khác nhau ở mỗi người. Các triệu chứng chính của tình trạng này bao gồm:

• Đau đầu liên tục: Đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ thường kéo dài, đau nhức ở vùng đầu, đặc biệt là phía sau và hai bên đầu. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc kéo dài suốt cả ngày.

• Đau cổ: Đau đầu kèm theo đau ở cổ, cảm giác căng cứng hoặc tê bì vùng cổ, đặc biệt khi thay đổi tư thế.

• Mất cảm giác hoặc tê bì: Các cơn đau có thể lan từ cổ lên đầu, đôi khi gây cảm giác tê bì ở tay, vai hoặc vùng đầu.

• Cứng cổ: Người bệnh thường gặp khó khăn trong việc quay đầu hoặc cúi xuống, cảm giác cổ cứng đơ và đau.

• Đau tăng lên khi cúi người: Đau đầu có xu hướng nặng hơn khi người bệnh cúi đầu hoặc khi thực hiện các động tác kéo căng cơ cổ​.

Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Thoái hóa đốt sống cổ không chỉ gây đau đầu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Chèn ép dây thần kinh: Khi các đốt sống cổ bị thoái hóa, các dây thần kinh có thể bị chèn ép, dẫn đến đau nhức kéo dài hoặc mất cảm giác ở vùng đầu và cổ.

• Hạn chế vận động: Cổ bị cứng, người bệnh khó quay đầu hoặc thực hiện các động tác cơ thể bình thường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

• Vấn đề về cột sống: Thoái hóa kéo dài có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm hoặc các vấn đề về cấu trúc xương khớp, gây biến chứng nghiêm trọng nếu không điều trị​​.

Đối tượng có nguy cơ cao

Những người bị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu có thể gặp phải tình trạng này do một số yếu tố nguy cơ. Các yếu tố này có thể tăng cường khả năng mắc phải bệnh lý này, bao gồm:

• Tuổi tác: Những người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ cao bị thoái hóa đốt sống cổ. Lão hóa tự nhiên khiến các đốt sống, đĩa đệm trở nên yếu và dễ bị thoái hóa.

• Lối sống ít vận động: Những người ít vận động, ngồi lâu hoặc không vận động đủ mức sẽ dễ bị thoái hóa đốt sống cổ, đặc biệt là do tư thế ngồi không đúng.

• Chấn thương cổ: Những người đã từng bị tai nạn hoặc chấn thương ở vùng cổ có thể dễ dàng mắc phải các vấn đề về thoái hóa đốt sống cổ, vì các tổn thương này có thể gây ra sự thay đổi cấu trúc ở đốt sống.

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.

• Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng và stress có thể làm tăng độ căng của cơ vùng cổ, góp phần vào sự phát triển của thoái hóa đốt sống cổ.

• Thừa cân hoặc béo phì: Trọng lượng cơ thể thừa gây áp lực lên đốt sống cổ, làm tăng tốc độ thoái hóa của chúng​.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Dù đau đầu và cứng cổ có thể xảy ra với nhiều người, nhưng khi tình trạng này kéo dài hoặc có những dấu hiệu bất thường, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo cần gặp bác sĩ:

• Đau đầu kéo dài hoặc nặng dần: Nếu cơn đau đầu trở nên liên tục và ngày càng trầm trọng, không thể kiểm soát bằng thuốc giảm đau thông thường, bạn nên đi khám.

• Tê bì, mất cảm giác: Nếu bạn cảm thấy tê bì hoặc mất cảm giác ở tay, vai, hoặc vùng đầu kèm theo đau cổ, đây là dấu hiệu của việc các dây thần kinh có thể đang bị chèn ép.

• Khó khăn trong vận động cổ: Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc quay hoặc cúi cổ, hoặc cổ có cảm giác cứng ngắc, đây có thể là dấu hiệu cho thấy tình trạng thoái hóa đang tiến triển.

• Đau kèm theo các triệu chứng thần kinh khác: Nếu có triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn hoặc các vấn đề về thị lực cùng với đau cổ, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn, cần thăm khám ngay.

• Đau cổ sau tai nạn: Nếu bạn gặp chấn thương ở vùng cổ, và cơn đau kéo dài, cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra các tổn thương có thể có​​.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu, bác sĩ sẽ tiến hành các bước thăm khám lâm sàng kết hợp với một số xét nghiệm cận lâm sàng để xác định nguyên nhân chính xác của các triệu chứng. Các phương pháp chẩn đoán có thể bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn, đồng thời thực hiện các kiểm tra cơ bản như đánh giá sự cứng cổ, khả năng vận động của cổ và các dấu hiệu thần kinh liên quan.

• Chụp X-quang: Đây là phương pháp cơ bản giúp phát hiện các vấn đề về cấu trúc xương như sự thay đổi hình dạng của các đốt sống cổ hoặc thoái hóa khớp.

• Cộng hưởng từ (MRI): MRI giúp bác sĩ nhìn rõ hơn về các vấn đề của đĩa đệm, dây thần kinh và các mô mềm ở vùng cổ.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Được sử dụng để cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương cổ và các đốt sống. CT có thể phát hiện các vấn đề như thoát vị đĩa đệm hoặc các tổn thương khác.

• Đo điện cơ (EMG): Nếu nghi ngờ có sự chèn ép dây thần kinh, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện đo điện cơ để kiểm tra hoạt động của các dây thần kinh ở vùng cổ.

• Xét nghiệm máu: Đôi khi, xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng trong cơ thể, điều này có thể hỗ trợ chẩn đoán tình trạng đau đầu và đau cổ​​.

Cách phòng ngừa

Dù thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu là tình trạng khó tránh khỏi khi tuổi tác tăng lên, nhưng vẫn có thể giảm thiểu nguy cơ và kiểm soát triệu chứng thông qua một số biện pháp phòng ngừa đơn giản như:

• Tăng cường vận động: Duy trì thói quen tập thể dục hàng ngày giúp tăng cường sự linh hoạt của cổ và các cơ xung quanh, giảm thiểu các cơn đau do căng cơ.

• Chỉnh sửa tư thế: Đảm bảo rằng bạn duy trì tư thế ngồi đúng khi làm việc, đặc biệt là khi ngồi trước màn hình máy tính trong thời gian dài. Hãy chắc chắn rằng màn hình ở mức độ phù hợp với mắt, và tránh cúi người hoặc gập cổ quá lâu.

• Giảm căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau cổ và đau đầu. Hãy thử các biện pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc các bài tập thở sâu để giảm căng thẳng.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Việc duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý sẽ giảm bớt áp lực lên cột sống và vùng cổ, từ đó giảm nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng giúp duy trì sức khỏe xương khớp. Các thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3 có thể giúp giảm thiểu thoái hóa xương khớp.

• Tránh chấn thương cổ: Cẩn trọng trong các hoạt động có nguy cơ gây chấn thương cổ như lái xe hoặc chơi thể thao. Nếu bị chấn thương cổ, cần đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời​​.

Phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân của triệu chứng. Các phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm sử dụng thuốc, phương pháp điều trị không dùng thuốc, và điều trị bằng y học cổ truyền.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là phương pháp phổ biến nhất khi đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ trở nên nghiêm trọng. Các loại thuốc Tây y giúp giảm đau, chống viêm và làm giảm áp lực lên các dây thần kinh.

• Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs): Các thuốc như ibuprofen (Advil), naproxen (Aleve) giúp giảm viêm và giảm đau hiệu quả. NSAIDs làm giảm tình trạng viêm ở các khớp cổ, từ đó giảm cơn đau đầu và đau cổ.

• Thuốc giãn cơ: Những loại thuốc như cyclobenzaprine (Flexeril) có thể giúp thư giãn cơ cổ và giảm căng thẳng cơ bắp, từ đó giúp giảm đau đầu và cứng cổ do thoái hóa đốt sống cổ.

• Thuốc giảm đau gây tê tại chỗ: Lidocaine hoặc các thuốc giảm đau tại chỗ khác có thể được sử dụng để giảm đau tạm thời ở khu vực cổ và vùng đầu.

• Thuốc corticosteroid: Trong trường hợp đau đầu nặng do viêm, bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid như prednisone để giảm viêm và kiểm soát triệu chứng. Thuốc này thường được sử dụng trong thời gian ngắn để tránh tác dụng phụ lâu dài .

Cơ chế tác động của thuốc

Các thuốc này tác động trực tiếp vào cơ chế giảm đau và viêm. NSAIDs giúp ức chế các enzyme COX, làm giảm sự sản sinh của prostaglandin, một chất gây viêm và đau. Thuốc giãn cơ giúp thư giãn các cơ bị căng thẳng, giảm thiểu sự chèn ép lên các dây thần kinh cổ. Corticosteroid làm giảm viêm hiệu quả, giúp giảm áp lực lên các dây thần kinh và khớp cổ .

Lưu ý khi sử dụng thuốc

Việc sử dụng thuốc cần được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý tăng giảm liều lượng hoặc sử dụng thuốc kéo dài mà không tham khảo ý kiến chuyên gia. Các tác dụng phụ như buồn nôn, đau dạ dày hay phản ứng dị ứng có thể xảy ra, do đó cần theo dõi và báo cáo bất kỳ triệu chứng bất thường nào cho bác sĩ .

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài thuốc, điều trị không dùng thuốc là một phần quan trọng trong quá trình điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu. Các phương pháp này giúp giảm đau, cải thiện sự linh hoạt của cổ và giảm thiểu tình trạng thoái hóa.

• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường cơ bắp vùng cổ, giảm căng cơ và cải thiện sự linh hoạt. Thực hiện bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh cơ bắp có thể giúp làm giảm đau cổ và đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ.

• Liệu pháp nhiệt và lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh là phương pháp hiệu quả để giảm đau tạm thời. Liệu pháp nhiệt giúp thư giãn cơ bắp, trong khi chườm lạnh giúp giảm viêm và sưng. Việc áp dụng nhiệt hoặc lạnh lên vùng cổ có thể giảm cơn đau đầu liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ .

• Điều trị bằng thiết bị điện (TENS): Thiết bị TENS sử dụng dòng điện thấp để kích thích các dây thần kinh tại vùng cổ, giúp giảm đau và cải thiện tình trạng của bệnh nhân. Đây là một phương pháp không xâm lấn và có thể áp dụng tại nhà .

• Châm cứu hoặc xoa bóp: Các liệu pháp như châm cứu và xoa bóp giúp giãn cơ và giảm căng thẳng, từ đó giảm đau vùng cổ và đầu .

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền mang đến những phương pháp chữa trị tự nhiên để điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu. Các phương pháp này chủ yếu giúp cải thiện lưu thông máu, giảm đau và phục hồi chức năng cổ.

• Châm cứu: Đây là phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh về cổ và đau đầu. Châm cứu tác động vào các huyệt đạo nhất định trên cơ thể, giúp cải thiện lưu thông khí huyết, giảm viêm và giảm đau. Các huyệt vị như huyệt phong trì, huyệt thập bát thượng, và huyệt dũng tuyền thường được sử dụng trong điều trị bệnh lý này.

• Bấm huyệt: Tương tự như châm cứu, bấm huyệt cũng giúp kích thích các huyệt đạo để giảm đau và tăng cường tuần hoàn máu, từ đó làm giảm các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu.

• Thuốc thảo dược: Một số loại thảo dược trong y học cổ truyền có thể giúp cải thiện tình trạng thoái hóa đốt sống cổ, bao gồm các loại thảo dược như nhân sâm, ngải cứu, đinh lăng, hay đảng sâm. Những dược liệu này giúp bổ sung khí huyết, tăng cường sức khỏe xương khớp, và giảm đau .

Trong quá trình điều trị, việc kết hợp các phương pháp Tây y và y học cổ truyền có thể mang lại hiệu quả cao hơn trong việc giảm đau và cải thiện tình trạng của người bệnh.

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu là một tình trạng phổ biến ở người cao tuổi và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị hiện nay không chỉ giúp giảm đau mà còn góp phần làm chậm quá trình thoái hóa. Việc kết hợp các phương pháp điều trị khoa học và tự nhiên sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất trong việc kiểm soát triệu chứng và cải thiện sức khỏe.