Huyết trắng (khí hư) là gì? Các thông tin cần biết

Huyết trắng hay khí hư là chất dịch bình thường tiết ra ở âm đạo một cách thường xuyên. Chất dịch này có thể đại diện cho sức khỏe sinh sản cũng như các rối loạn trong cơ thể phụ nữ.

Huyết trắng (khí hư) là gì?

Huyết trắng là dịch tiết âm đạo xuất hiện liên tục ở phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt. Chất dịch này có thể xuất hiện lần đầu tiên ở độ tuổi thiếu niên, cụ thể là trước chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên khoảng 6 tháng. Bên cạnh đó khí hư cũng giảm dần khi quá trình lão hóa bắt đầu và kết thúc khi đã mãn kinh.

Dịch tiết âm đạo tiết ra từ các tuyến nhỏ ở âm đạo và cổ tử cung. Chất lỏng này chịu trách nhiệm loại bỏ các tế bào cũ, mạnh vụn âm đạo để giữ cho đường sinh dục nữ sạch sẽ, khỏe mạnh.

Nói chung, huyết trắng được xem là bình thường và khỏe mạnh bao gồm các đặc biệt như:

• Dịch tiết rõ ràng, trong suốt hoặc có màu trắng, mùi nhẹ hoặc không mùi
• Có thể để lại một vệt màu vàng trên đồ lót
• Tính chất thay đổi phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt

Việc sản xuất dịch âm đạo có thể khác nhau ở mỗi phụ nữ và có thể thay đổi về tính nhất quán, đặc điểm, hình dáng phù thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Một số yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến huyết trắng ở phụ nữ bao gồm:

• Chu kỳ kinh nguyệt
• Nồng độ hormone trong cơ thể
• Thai kỳ
• Nhiễm trùng

Bên cạnh đó, lượng dịch âm đạo tiết ra thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, tùy thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt của từng phụ nữ. Cụ thể như sau:

• Ngày 1 – 5 (khi đang hành kinh): Vào đầu chu kỳ, cơ thể làm bong lớp niêm mạc tử cung, do đó dịch tiết ra thường có màu đỏ, chứa máu.
• Ngày 6 – 14: Sau những ngày hành kinh, âm đạo tiết ra lượng dịch ít hơn bình thường. Khi trứng bắt đầu phát triển và hình thành, chất nhầy cổ tử cung sẽ trở nên đực, có màu trắng hoặc vàng. Bên cạnh đó, chất dịch có thể dính như keo.
• Ngày 14 – 25: Trước ngày rụng trứng, khí hư sẽ mỏng và trơn hơn thông thường, tương tự như lòng trắng trứng. Sau khi trứng rụng, chất nhầy sẽ trở lại màu trắng đục hoặc vàng và có thể hơi dính.
• Ngày 25 – 28: Khí hư thường trở nên trong suốt và ít được nhìn thấy hơn.

Các dạng huyết trắng phổ biến

Chất dịch âm đạo có nhiều dạng khác nhau, được phân loại dựa trên màu sắc và tính nhất quán. Đôi khi huyết trắng có thể là dấu hiệu nhận biết một số bệnh lý và điều kiện y tế cần điều trị.

1. Huyết trắng màu trắng

Thông thường một lượng dịch nhỏ màu trắng vào đầu và cuối chu kỳ kinh nguyệt là điều bình thường. Tuy nhiên nếu tiết dịch âm đạo kèm các dấu hiệu như ngứa, có độ đặc bên ngoài như phô mai có thể là dấu hiệu bệnh lý cần điều trị y tế. Đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng nấm men ở âm đạo.

2. Huyết trắng trong và nhiều nước

Chất dịch âm đạo rõ ràng và nhiều nước là hoàn toàn bình thường. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong tháng. Bên cạnh đó, chất dịch âm đạo này cũng có thể xuất hiện sau khi bạn tập thể dục.

3. Huyết trắng trong và co giãn

Chất dịch âm đạo tiết ra rõ ràng, co giãn giống chất nhầy có thể là dấu hiệu cơ thể đang rụng trứng. Đây là một dạng huyết trắng bình thường và không phải là dấu hiệu bệnh lý.

4. Huyết trắng màu đỏ

Dịch màu nâu hoặc màu đỏ như máu thường là bình thường, đặc biệt là khi xuất hiện trong hoặc ngay sau chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Bên cạnh đó, những người có chu kỳ kinh nguyệt không đều thường tiết chất dịch màu nâu thay vì màu đỏ trong những ngày hành kinh.

Trong một số trường hợp bạn cũng có thể tiết chất dịch màu nâu hoặc đỏ giữa các chu kỳ kinh nguyệt. Nếu bạn gặp tình trạng ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt và bạn đã có quan hệ tình dục không an toàn, đây có thể là dấu hiệu mang thai. Bên cạnh đó, nếu đã mang thai và tiết đốm máu, điều này có thể là dấu hiệu sảy thai, do đó bạn nên đến bệnh viện để được chẩn đoán.

Trong một số ít trường hợp, dịch tiết âm đạo màu nâu hoặc đỏ có thể là dấu hiệu của ung thư nội mạc tử cung, cổ tử cung hoặc các vấn đề khác như u xơ và các tăng trưởng bất thường khác. Nếu nghi ngờ các dấu hiệu khác thường, bạn nên đến bệnh viện thực hiện xét nghiệm Pap smear để xác định tình trạng.

5. Huyết trắng màu vàng hoặc xanh

Chất dịch âm đạo có màu vàng rất nhạt thường không phải là dấu hiệu bệnh lý, đặc biệt là khi bạn có chế độ ăn uống nhiều loại thực phẩm có màu vàng.

Nếu chất dịch âm đạo có màu vàng sẫm hoặc xanh lục có thể là dấu hiệu nhiễm trùng do vi khuẩn lây lan qua đường tình dục. Do đó, nếu xuất hiện tình trạng này, bạn nên đến bệnh viện, đặc biệt là khi dịch tiết âm đạo vón cục hoặc có mùi hôi.

6. Huyết trắng màu hồng

Dịch tiết âm đạo có thể có màu hồng nhạt hoặc hồng sẫm và có thể chứa một ít máu. Tình trạng này thường phổ biến trước chu kỳ kinh nguyệt vài ngày, tuy nhiên đôi khi điều này có thể là dấu hiệu chảy máu khi mang thai.

Một số người có thể chảy máu khi rụng trứng, điều này cũng có thể dẫn đến huyết trắng màu hồng. Ngoài ra, dịch tiết âm đạo màu hồng sau khi quan hệ tình dục có thể là dấu hiệu kích thích ở âm đạo hoặc cổ tử cung.

7. Huyết trắng màu xám

Dịch tiết âm đạo màu xám thường không bình thường và có thể là triệu chứng của một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, dẫn đến viêm âm đạo. Các dấu hiệu khác thường bao gồm:

• Ngứa âm đạo
• Ngứa hoặc kích thích
• Âm đạo có mùi hôi
• Âm đạo hoặc xung quanh âm đạo đỏ

Chất dịch âm đạo màu xám là tình trạng cần được điều trị y tế cần đến bệnh viện để kiểm tra. Sau khi chẩn đoán, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị.

Nguyên nhân gây huyết trắng bất thường

Dịch tiết âm đạo bình thường còn được gọi là huyết trắng sinh lý, là một chức năng của cơ thể khỏe mạnh. Đây là cách cơ thể làm sạch và bảo vệ âm đạo. Tuy nhiên trong một số trường hợp huyết trắng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý cần điều trị y tế như:

1. Viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn là một bệnh nhiễm trùng âm đạo khá phổ biến. Tình trạng này dẫn đến dịch tiết âm đạo tăng lên có mùi mạnh, hôi và đôi khi tanh, mặc dù đôi khi một số phụ nữ có thể không có bất cứ dấu hiệu nhận biết nào.

Phụ nữ thường quan hệ tình dục bằng miệng hoặc có nhiều bạn tình thường dễ bị viêm âm đạo hơn phụ nữ khác.

2. Nhiễm trùng Trichomonas

Trichomonas là một bệnh lý nhiễm trùng âm đạo được gây ra bởi một động vật nguyên sinh hoặc đơn bào. Nhiễm trùng thường lây lan khi quan hệ tình dục, tuy nhiên bệnh cũng có thể lây lan thông qua việc chia sẻ khăn hoặc quần áo tắm.

Nhiễm trùng Trichomonas có thể gây ra huyết trắng có màu vàng hoặc xanh lá cây và có mùi hôi. Một số dấu hiệu khác bao gồm ngứa, viêm, đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên một số phụ nữ có thể không có bất cứ dấu hiệu nhận biết nào.

3. Nhiễm trùng nấm men

Nhiễm trùng nấm men là một bệnh nhiễm nấm tạo ra chất dịch âm đạo màu trắng giống như phô mai. Bên cạnh đó, người bệnh có thể cảm thấy nóng rát và ngứa.

4. Bệnh lậu và Chlamydia

Bệnh lậu và Chlamydia là các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục dẫn đến tình trạng dịch tiết âm đạo bất thường ở phụ nữ. Tình trạng này có thể gây huyết trắng màu vàng hoặc xanh lục.

5. HPV ở người hoặc ung thư cổ tử cung

Papillomavirus (HPV) ở người là tình trạng nhiễm trùng lây lan qua đường tình dục và có thể tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung. Tình trạng này có thể dẫn đến dịch tiết âm đạo chứa máu, màu nâu và có mùi khó chịu. Bên cạnh đó, một số người bệnh có thể không có bất cứ dấu hiệu nhận biết nào.

Ung thư cổ tử cung có thể dễ dàng được kiểm tra bằng cách phết tế bào Pap định kỳ và xét nghiệm HPV. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên có kế hoạch khám phụ khoa định kỳ.

6. Bệnh viêm vùng chậu

Bệnh viêm vùng chậu (PID) là một bệnh nhiễm trùng thường lây lan khi quan hệ tình dục. Bệnh xảy ra khi vi khuẩn lây lan vào âm đạo và vào các cơ quan sinh sản khác. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm dẫn đến tình trạng tiết nhiều chất dịch âm đạo và có mùi hôi.

Huyết trắng khi nào nên đến bệnh viện?

Trong hầu hết các trường hợp, huyết trắng là dấu hiệu bình thường của cơ thể và không biểu thị cho các bệnh lý. Tuy nhiên bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn nhận thấy dịch tiết âm đạo thay đổi về tính nhất quán, màu sắc và mùi đặc trưng. Bên cạnh đó, đến bệnh viện nếu dịch tiết âm đạo có các dấu hiệu bệnh lý như:

• Huyết trắng có màu vàng, xanh lá cây hoặc xám
• Huyết trắng đặc như phô mai, nổi bọt và có mùi hôi
• Mùi hôi như cá chết, mùi lên men hoặc các mùi vị khác
• Có màu nâu đen hoặc vệt máu
• Đi kèm các dấu hiệu khác như ngứa âm đạo, sưng, nóng rát hoặc đau đớn

Ngoài ra, dịch tiết âm đạo bất thường cũng có thể liên quan đến các thao tác vệ sinh, thụt rửa. Việc thụt rửa sâu bên trong âm đạo bằng nước hoặc các sản phẩm vệ sinh khác có thể gây tổn thương, tăng nguy cơ viêm nhiễm và làm thay đổi dịch tiết âm đạo.

Bên cạnh đó, các bác sĩ phụ khoa cho biết việc thụt rửa sâu là điều không cần thiết, bởi vì âm đạo có cơ chế tự làm sạch. Việc tác động thường xuyên bằng các dung dịch vệ sinh phụ nữ có thể làm mất cân bằng hệ thống vi khuẩn và tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc mắc các bệnh lây lan qua đường tình dục.

Xử lý tình trạng huyết trắng bất thường

Huyết trắng là một tình trạng bình thường của cơ thể, tuy nhiên huyết trắng bất thường có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các bệnh lý liên quan khác. Để xác định tình trạng bạn cần đến bệnh viện để chẩn đoán phù hợp.

Bác sĩ có thể cần xem xét các triệu chứng và có thể tiến hành các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây ra dịch âm đạo bất thường. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Khám sức khỏe tổng quát
• Kiểm tra tế bào âm đạo hoặc cổ tử cung
• Kiểm tra mẫu mô được dưới kính hiển vi
• Kiểm tra nồng độ pH

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp xử lý bao gồm:

1. Xử lý tại nhà

Để ngăn ngừa nhiễm trùng, bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện một số cách trị huyết trắng tại nhà như:

• Thực hành vệ sinh âm đạo và mặc đồ lót cotton thoáng khí
• Không nên thụt rửa sâu bên trong âm đạo để tránh gây mất cân bằng hệ thống vi sinh vật
• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để phòng ngừa các bệnh lý lây qua đường tình dục
• Sử dụng các loại thực phẩm chứa vi sinh vật sống để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng nấm men khi sử dụng kháng sinh liên tục
• Điều trị các bệnh lý liên quan

2. Điều trị y tế

Nếu bạn bị nhiễm trùng nấm men, bác sĩ sẽ kê toa thuốc chống nấm dưới dạng thuốc viên hoặc kem bôi ngoài da. Các điều kiện y tế khác, như nhiễm trichomonas hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn, có thể cần điều trị bằng kháng sinh kết hợp với các phương pháp điều trị khác.

Các bệnh lý lây lan qua đường tình dục có thể được điều trị bằng kháng sinh. Đôi khi người bệnh có thể cần sử dụng nhiều loại kháng sinh cùng một lúc để cải thiện các triệu chứng.

Một số lời khuyên cho sức khỏe âm đạo

Để giữ cho âm đạo khỏe mạnh, bạn có thể tham khảo một số lưu ý như:

• Chỉ làm sạch bên ngoài âm đạo của bạn bằng xà phòng và nước khi tắm.
• Tránh sử dụng các sản phẩm có mùi thơm, chẳng hạn như tampon hoặc các sản phẩm thụt rửa, dung dịch vệ sinh âm đạo
• Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, đặc biệt là tránh độ ẩm cao để hạn chế tình trạng kích ứng âm đạo
• Không mặc quần áo ướt hoặc thay đồ tắm sau khi bơi
• Khám phụ khoa định kỳ, đặc biệt là khi bạn thường xuyên tham gia vào các hoạt động tình dục
• Điều trị các bệnh lý liên quan
• Trao đổi với bác sĩ về tình trạng dịch tiết âm đạo bất thường

Trong hầu hết các trường hợp, bạn nên đến bệnh viện nếu huyết trắng thay đổi bất thường, đột ngột về màu sắc và tính nhất quán. Bên cạnh đó, trao đổi với các bác sĩ về các dấu hiệu liên quan như ngứa, rát hoặc đau khi quan hệ tình dục.