Rét Run Đau Đầu Là Dấu Hiệu Bệnh Gì? Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý

Bạn có bao giờ rơi vào trạng thái toàn thân bỗng nhiên rét run, kèm theo cảm giác đau đầu âm ỉ không dứt? Đây không đơn giản chỉ là dấu hiệu của cảm lạnh thông thường, mà có thể là lời cảnh báo từ cơ thể về một rối loạn hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Người rét run đau đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng, rối loạn miễn dịch, thậm chí là phản ứng phụ từ thuốc. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của triệu chứng này, nhận diện nguyên nhân tiềm ẩn, đồng thời hướng dẫn cách xử trí phù hợp để bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân trong gia đình.

Hiểu đúng về hiện tượng rét run kèm đau đầu

Triệu chứng rét run kèm đau đầu là tình trạng phổ biến nhưng lại thường bị xem nhẹ. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với yếu tố bất thường nào đó, có thể do sự thay đổi nhiệt độ, nhiễm trùng hoặc rối loạn trong cơ thể. Hiểu đúng bản chất của hiện tượng này giúp người bệnh chủ động xử trí và tìm ra hướng điều trị hiệu quả hơn.

• Rét run: Là cảm giác lạnh trong người, đi kèm run rẩy không kiểm soát được, dù nhiệt độ môi trường có thể không lạnh.

• Đau đầu: Là tình trạng đau hoặc cảm giác căng tức ở vùng đầu, có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường đi kèm cùng với các biểu hiện như mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn.

• Kết hợp triệu chứng: Khi hai biểu hiện này xuất hiện đồng thời, thường phản ánh sự phản ứng của hệ miễn dịch với tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus hoặc các tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.

• Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ kéo dài, tùy thuộc vào nguyên nhân nền và cơ địa mỗi người.

Vì sao cơ thể rét run và đau đầu? Những nguyên nhân phổ biến

Rét run kèm đau đầu có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân do bệnh lý và nguyên nhân không liên quan đến bệnh lý. Việc nhận diện đúng nhóm nguyên nhân là cơ sở quan trọng để xác định hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân do bệnh lý

Các nguyên nhân bệnh lý thường cần can thiệp y tế, điều trị bằng thuốc hoặc theo dõi sát tình trạng sức khỏe. Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất khiến người bệnh gặp triệu chứng này.

• Cảm lạnh, cúm, sốt virus: Nhiễm trùng do virus khiến cơ thể tăng thân nhiệt, dẫn đến rét run, trong khi virus tấn công gây viêm khiến đầu đau nhức.

• Sốt xuất huyết, sốt rét: Là các bệnh truyền nhiễm có biểu hiện đặc trưng là sốt cao kèm rét run và đau đầu dữ dội.

• Viêm màng não: Là bệnh lý nguy hiểm, gây đau đầu dữ dội, cứng gáy, kèm theo tình trạng rét run, lú lẫn, nôn ói.

• Nhiễm khuẩn tiết niệu, nhiễm trùng đường hô hấp: Là những bệnh lý thường gặp, đặc biệt ở người già và phụ nữ, có thể gây sốt và rét run, đau đầu do phản ứng toàn thân.

• Áp xe răng, viêm tai giữa: Là những ổ viêm khu trú nhưng có thể lan rộng gây nhiễm trùng toàn thân, khiến người bệnh có biểu hiện rét run, đau đầu, thậm chí sốt cao.

• Các bệnh tự miễn: Như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp cũng có thể gây sốt nhẹ, rét run và đau đầu khi đang trong đợt bùng phát bệnh.

Nguyên nhân không do bệnh lý

Ngoài các vấn đề y tế, một số yếu tố sinh hoạt, môi trường hoặc tâm lý cũng có thể gây ra tình trạng này.

• Thay đổi thời tiết, nhiễm lạnh đột ngột: Cơ thể chưa kịp thích nghi với môi trường lạnh hoặc luồng gió mạnh khiến thần kinh giao cảm bị kích thích, gây co mạch, rét run và đau đầu.

• Căng thẳng, lo âu kéo dài: Áp lực tâm lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, làm tăng phản ứng giao cảm, dẫn đến run người và đau đầu âm ỉ kéo dài.

• Thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ: Gây mất cân bằng nội tiết và dẫn truyền thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh thân nhiệt và gây ra cảm giác rét, kèm đau đầu.

• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị tăng huyết áp, trầm cảm, hóa trị,… có thể gây cảm giác lạnh người, đau đầu do thay đổi chuyển hóa trong cơ thể.

• Tác động của rượu bia, chất kích thích: Sau khi sử dụng các chất này, mạch máu co giãn bất thường, thần kinh bị kích thích gây ra triệu chứng toàn thân như run rẩy và đau đầu.

Việc phân biệt rõ nguyên nhân giúp người bệnh tránh tự ý điều trị sai cách và chủ động tìm đến cơ sở y tế khi cần thiết. Nếu tình trạng này kéo dài, lặp lại nhiều lần hoặc kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, co giật, mờ mắt,… người bệnh cần đi khám sớm để xác định nguyên nhân cụ thể.

Những biểu hiện điển hình khi cơ thể rét run kèm đau đầu

Triệu chứng rét run đau đầu không phải lúc nào cũng xuất hiện rõ ràng ngay từ đầu mà thường tiến triển dần với nhiều biểu hiện khác nhau. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu giúp người bệnh chủ động trong xử trí và thăm khám.

• Cảm giác lạnh toàn thân: Người bệnh thường thấy lạnh bất thường, mặc dù nhiệt độ môi trường không thấp.

• Run rẩy không kiểm soát: Cơ thể có thể run từ nhẹ đến mạnh, thường kèm cảm giác gai người, nổi da gà.

• Đau đầu âm ỉ hoặc nhói từng cơn: Vị trí đau có thể ở trán, thái dương hoặc sau gáy, tăng lên khi vận động hoặc thay đổi tư thế.

• Mệt mỏi, choáng váng: Cảm giác kiệt sức, muốn nằm nghỉ liên tục, không tập trung được vào công việc.

• Mồ hôi lạnh: Xuất hiện nhiều vào ban đêm hoặc khi đang rét run, cơ thể có thể đổ mồ hôi dù cảm thấy lạnh.

• Kèm theo các triệu chứng khác: Như buồn nôn, chóng mặt, đau cơ, cứng cổ hoặc rối loạn tiêu hóa nhẹ.

Những biểu hiện này có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân nền và thể trạng từng người, do đó việc theo dõi kỹ càng các thay đổi của cơ thể là rất quan trọng.

Hệ lụy có thể gặp nếu không xử lý kịp thời

Triệu chứng rét run kèm đau đầu nếu diễn ra kéo dài mà không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là với người già, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh nền.

• Suy giảm sức đề kháng: Cơ thể phải hoạt động quá mức để chống lại tác nhân gây bệnh, khiến hệ miễn dịch suy yếu theo thời gian.

• Tổn thương hệ thần kinh trung ương: Đau đầu kéo dài, đặc biệt do viêm màng não hoặc các nhiễm trùng não, có thể để lại di chứng thần kinh nếu không can thiệp sớm.

• Rối loạn giấc ngủ kéo dài: Những cơn rét run và đau đầu về đêm làm gián đoạn giấc ngủ, gây mệt mỏi và ảnh hưởng tâm lý.

• Sốc nhiễm trùng: Với các nguyên nhân do nhiễm khuẩn nặng như sốt xuất huyết, viêm phổi, viêm màng não,… nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng sốc, tụt huyết áp, nguy hiểm đến tính mạng.

• Biến chứng toàn thân: Bao gồm viêm cơ tim, suy hô hấp, suy thận cấp… đặc biệt nếu sốt cao kèm theo rét run và đau đầu liên tục nhiều ngày.

• Tăng nguy cơ tái phát: Nếu không điều trị dứt điểm nguyên nhân nền, tình trạng này rất dễ tái phát và kéo dài, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống.

Hiểu rõ những nguy cơ tiềm ẩn giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và sớm đến cơ sở y tế để được thăm khám chuyên sâu khi có dấu hiệu bất thường.

Những ai dễ gặp tình trạng rét run kèm đau đầu?

Không phải ai cũng có nguy cơ gặp phải tình trạng rét run kèm đau đầu, nhưng một số đối tượng dưới đây cần chú ý hơn vì dễ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của cơ thể hoặc môi trường xung quanh. Việc nhận biết nhóm người có nguy cơ cao giúp chủ động theo dõi sức khỏe và phòng tránh hiệu quả.

• Người cao tuổi: Hệ miễn dịch yếu, phản xạ thân nhiệt suy giảm khiến nhóm người này dễ bị lạnh run và đau đầu khi nhiễm khuẩn hoặc thay đổi thời tiết.

• Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới năm tuổi: Hệ thần kinh và miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị sốt cao kèm run rẩy, đau đầu mà không biểu lộ rõ triệu chứng.

• Phụ nữ mang thai: Do thay đổi nội tiết tố và áp lực lên các cơ quan nội tạng, phụ nữ mang thai dễ gặp rối loạn tuần hoàn và thần kinh gây rét run, mệt mỏi và đau đầu.

• Người có bệnh nền mãn tính: Những người mắc tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy thận hay suy tim thường nhạy cảm với các biến đổi sức khỏe và dễ xuất hiện triệu chứng toàn thân.

• Người có tiền sử sốt rét, viêm xoang, viêm màng não: Là những người đã từng bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý gây ra tình trạng này, nên có nguy cơ tái phát cao nếu không kiểm soát tốt.

• Người làm việc trong môi trường lạnh, điều hòa lâu dài: Những người thường xuyên tiếp xúc với khí lạnh như nhân viên văn phòng, lái xe, người làm việc trong kho lạnh dễ bị co mạch ngoại biên, từ đó dẫn đến run lạnh, đau đầu và suy giảm sức đề kháng.

• Người bị stress, mất ngủ kéo dài: Tình trạng căng thẳng thần kinh kéo dài làm hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá mức, gây ra rối loạn thân nhiệt và đau đầu kéo dài.

Việc xác định đúng nhóm nguy cơ giúp chủ động theo dõi triệu chứng và xử lý kịp thời, tránh để diễn tiến nghiêm trọng hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ để kiểm tra?

Không phải lúc nào cảm giác rét run và đau đầu cũng cần đến bệnh viện ngay, tuy nhiên có những dấu hiệu cảnh báo mà người bệnh tuyệt đối không được bỏ qua. Những biểu hiện dưới đây cần được theo dõi sát và đưa đến cơ sở y tế để được kiểm tra và can thiệp sớm.

• Sốt cao liên tục không hạ: Khi cơ thể rét run và sốt kéo dài không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.

• Đau đầu dữ dội, không đáp ứng thuốc giảm đau thông thường: Là dấu hiệu cảnh báo tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh trung ương.

• Cứng gáy, buồn nôn, ói mửa kèm sốt: Đây là biểu hiện nguy hiểm gợi ý viêm màng não hoặc các bệnh lý nhiễm trùng nặng cần cấp cứu.

• Run rẩy kéo dài, cơ thể mệt mỏi, không thể kiểm soát được các hoạt động: Có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang rơi vào trạng thái nhiễm trùng nặng, mất nước hoặc mất cân bằng điện giải.

• Mờ mắt, nói ngọng, lú lẫn, mất phương hướng: Cho thấy não bộ có thể đang bị ảnh hưởng bởi nhiễm trùng hoặc tổn thương nội sọ.

• Xuất hiện triệu chứng kèm theo như đau ngực, khó thở, đánh trống ngực: Gợi ý bệnh lý tim mạch hoặc hô hấp nghiêm trọng kèm theo.

• Tình trạng lặp lại nhiều lần không rõ nguyên nhân: Nếu rét run và đau đầu xuất hiện từng cơn, không theo chu kỳ cụ thể, cần được làm rõ nguyên nhân từ các chuyên khoa khác nhau.

Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể và đừng bỏ qua những tín hiệu nhỏ. Nếu có dấu hiệu bất thường đi kèm, nên tìm đến cơ sở y tế có chuyên khoa nội thần kinh hoặc truyền nhiễm để được chẩn đoán chuyên sâu.

Làm sao để xác định chính xác nguyên nhân gây triệu chứng?

Việc chẩn đoán chính xác tình trạng rét run đau đầu không thể dựa vào quan sát bên ngoài mà cần kết hợp giữa hỏi bệnh, khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết. Dưới đây là các bước thường gặp trong quy trình chẩn đoán.

• Khai thác triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về thời điểm bắt đầu xuất hiện triệu chứng, diễn tiến theo thời gian, các yếu tố làm tăng nặng hoặc thuyên giảm.

• Tiền sử bệnh lý liên quan: Bao gồm các bệnh lý đã mắc trước đó như cảm cúm, viêm xoang, bệnh tim mạch, các bệnh tự miễn, sốt xuất huyết hoặc bệnh lý hệ thần kinh.

• Khám thực thể: Kiểm tra dấu hiệu sinh tồn như thân nhiệt, huyết áp, nhịp tim, độ bão hòa oxy, kết hợp khám vùng đầu cổ, hạch, cơ quan hô hấp và thần kinh trung ương.

• Xét nghiệm máu tổng quát: Bao gồm công thức máu, CRP, xét nghiệm chức năng gan thận, ion đồ để phát hiện tình trạng nhiễm trùng, viêm nhiễm hay rối loạn chuyển hóa.

• Chụp X-quang ngực hoặc CT não: Trong trường hợp nghi ngờ tổn thương hô hấp hoặc thần kinh, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm hình ảnh để kiểm tra cấu trúc và phát hiện bất thường.

• Xét nghiệm nước tiểu, test nhanh virus: Giúp loại trừ các bệnh truyền nhiễm như cúm, sốt xuất huyết, viêm phổi, viêm đường tiết niệu.

• Chọc dịch não tủy: Áp dụng với trường hợp nghi ngờ viêm màng não, viêm não để xác định tác nhân gây bệnh và mức độ tổn thương.

Mỗi bệnh nhân sẽ có quy trình chẩn đoán riêng dựa trên biểu hiện lâm sàng, từ đó bác sĩ sẽ chỉ định các bước phù hợp để đưa ra hướng điều trị hiệu quả nhất.

Chủ động phòng ngừa triệu chứng rét run đau đầu

Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh, đặc biệt với các triệu chứng dễ bị tái phát hoặc liên quan đến nhiều bệnh lý nền như tình trạng rét run đau đầu. Dưới đây là những cách đơn giản giúp giảm nguy cơ xuất hiện triệu chứng này.

• Giữ ấm cơ thể, nhất là khi thời tiết thay đổi: Sử dụng khăn choàng, áo khoác, tất chân khi ra ngoài hoặc ở trong phòng máy lạnh lâu.

• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Tăng cường rau xanh, trái cây, bổ sung vitamin C, kẽm, sắt để hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.

• Uống đủ nước mỗi ngày: Duy trì lượng nước cần thiết giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể và hỗ trợ chức năng đào thải độc tố.

• Rèn luyện thể chất đều đặn: Tập thể dục giúp cơ thể tăng sức đề kháng, cải thiện tuần hoàn và giảm stress.

• Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái tạo năng lượng và ổn định thần kinh trung ương.

• Tránh sử dụng chất kích thích: Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất có hại cho hệ thần kinh và tuần hoàn.

• Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin: Đặc biệt là vắc xin phòng cúm, viêm phổi, sốt xuất huyết theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với người có tiền sử bệnh lý mãn tính hoặc hay bị nhiễm trùng tái đi tái lại, nên đi khám định kỳ để kiểm soát tình trạng tổng quát.

Chăm sóc sức khỏe không chỉ là xử lý triệu chứng mà còn là sự chủ động từ những điều nhỏ nhất trong sinh hoạt hàng ngày. Phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bạn và gia đình luôn khỏe mạnh, tránh xa những bất tiện và nguy cơ từ các triệu chứng toàn thân như rét run kèm đau đầu.

Phương pháp điều trị dành cho tình trạng rét run và đau đầu

Tùy theo nguyên nhân gây ra mà việc điều trị có thể khác nhau, bao gồm cả dùng thuốc và không dùng thuốc. Sự kết hợp hợp lý giữa các phương pháp sẽ giúp cải thiện nhanh chóng triệu chứng và phòng tránh tái phát.

Điều trị bằng thuốc

Đây là lựa chọn phổ biến và mang lại hiệu quả nhanh chóng, đặc biệt trong các trường hợp triệu chứng do bệnh lý nhiễm trùng hoặc viêm nặng.

• Paracetamol: Là thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến, được sử dụng khi người bệnh có sốt kèm theo đau đầu. Thuốc có tác dụng làm hạ thân nhiệt và giảm tình trạng nhức đầu.

• Ibuprofen: Là thuốc chống viêm không steroid (NSAID), được chỉ định khi triệu chứng kèm theo viêm hoặc đau đầu có tính chất co thắt. Thuốc này cũng hỗ trợ hạ sốt nếu người bệnh không đáp ứng với Paracetamol.

• Amoxicillin hoặc Azithromycin: Được kê đơn khi xác định nguyên nhân gây rét run là do nhiễm khuẩn như viêm họng, viêm phổi hoặc viêm xoang. Kháng sinh cần được sử dụng theo đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng.

• Thuốc chống nôn như Metoclopramide: Áp dụng khi người bệnh có kèm cảm giác buồn nôn, nôn khan hoặc chóng mặt liên quan đến đau đầu.

• Thuốc an thần nhẹ như Diazepam hoặc các thuốc điều hòa thần kinh khác: Trong một số trường hợp có yếu tố tâm lý như lo âu, mất ngủ, bác sĩ có thể chỉ định dùng liều thấp để ổn định hệ thần kinh.

Việc sử dụng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của chuyên gia y tế, không tự ý dùng lại đơn cũ hoặc chia sẻ thuốc giữa các thành viên trong gia đình vì có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.

Điều trị không dùng thuốc

Đây là phương pháp hỗ trợ quan trọng giúp giảm nhẹ triệu chứng và nâng cao thể trạng người bệnh, đặc biệt phù hợp với những trường hợp không cần dùng kháng sinh hoặc chống chỉ định với thuốc.

• Chườm ấm: Dùng khăn ấm đắp ở trán hoặc cổ gáy để giúp giảm cảm giác đau đầu và thư giãn cơ vùng cổ vai gáy, hỗ trợ tuần hoàn máu não.

• Uống nước ấm đều đặn: Nước giúp điều hòa thân nhiệt, làm dịu cảm giác rét run và hỗ trợ quá trình thải độc.

• Tắm nước ấm hoặc xông hơi bằng tinh dầu: Sử dụng các loại tinh dầu như sả, bạc hà, tràm giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm co mạch ngoại biên và mang lại cảm giác thư giãn.

• Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý: Cơ thể cần thời gian để hồi phục và chống lại yếu tố gây bệnh. Việc nghỉ ngơi đầy đủ giúp giảm nhanh triệu chứng đau đầu và cải thiện cảm giác lạnh run.

• Tránh môi trường lạnh, mặc đủ ấm: Không để cơ thể tiếp xúc đột ngột với gió lạnh hoặc điều hòa có nhiệt độ thấp. Mặc nhiều lớp, nhất là giữ ấm vùng cổ, lòng bàn chân và bụng dưới.

Các biện pháp không dùng thuốc tuy đơn giản nhưng nếu thực hiện đúng cách, đều đặn, có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng bệnh mà không cần dùng đến dược phẩm.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền mang đến giải pháp điều trị toàn diện, tập trung vào điều hòa âm dương và phục hồi nguyên khí, phù hợp với các trường hợp mạn tính hoặc sau giai đoạn cấp tính.

• Châm cứu: Các huyệt đạo như Hợp Cốc, Thái Xung, Phong Trì, Phong Phủ thường được kích thích để giúp khai khiếu, hành khí hoạt huyết, giảm đau đầu và làm dịu cảm giác rét.

• Cạo gió, giác hơi: Phương pháp dân gian nhưng được chứng minh giúp giải cảm, tán hàn hiệu quả, làm thông kinh lạc, cải thiện tuần hoàn và giảm cảm giác ớn lạnh toàn thân.

• Dùng các bài thuốc cổ phương: Bài thuốc Quế chi thang, Ma hoàng thang hoặc bài thuốc từ tía tô, gừng tươi, kinh giới giúp giải biểu, phát hãn và làm ấm cơ thể. Những bài thuốc này cần được kê đơn và gia giảm bởi lương y có chuyên môn.

• Xoa bóp bấm huyệt: Tập trung vào vùng trán, cổ gáy, hai bên thái dương và bàn chân giúp lưu thông khí huyết, hỗ trợ thư giãn thần kinh và giảm cảm giác đau nhức đầu.

• Dinh dưỡng theo Đông y: Khuyên dùng các món ăn có tính ấm như cháo hành, cháo gừng, canh gà thuốc bắc để bổ khí, dưỡng huyết và phòng chống cảm mạo tái phát.

Sự kết hợp giữa Đông và Tây y, giữa điều trị nội khoa và các biện pháp tự nhiên là hướng tiếp cận toàn diện, giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn và giảm nguy cơ tái phát.

Người rét run đau đầu không chỉ là một triệu chứng đơn lẻ mà có thể là biểu hiện ban đầu của nhiều bệnh lý phức tạp. Việc điều trị hiệu quả cần dựa trên nguyên nhân nền, sự theo dõi sát và phối hợp giữa các phương pháp y học hiện đại và truyền thống. Chủ động chăm sóc sức khỏe, tránh để cơ thể suy yếu mới là chìa khóa giúp kiểm soát tốt tình trạng này, nhất là trong giai đoạn giao mùa, khi hệ miễn dịch dễ bị tổn thương.