Viêm Quanh Khớp Vai: Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Phương Pháp Điều Trị

Viêm quanh khớp vai là một bệnh lý phổ biến, gây ra sự đau đớn và hạn chế cử động cho người bệnh. Triệu chứng này thường xuất hiện khi các mô mềm xung quanh khớp vai bị viêm nhiễm, dẫn đến đau đớn, cứng khớp và khó khăn trong việc vận động cánh tay. Người bệnh có thể gặp phải những cơn đau dữ dội khi di chuyển cánh tay hoặc khi thực hiện những hoạt động đòi hỏi sức mạnh từ khớp vai. Tuy nhiên, tình trạng này hoàn toàn có thể điều trị nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, và phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm quanh khớp vai.

Định nghĩa viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các mô mềm xung quanh khớp vai, đặc biệt là bao gân và các cơ bắp. Triệu chứng chính của bệnh là đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động. Điều này gây khó khăn khi di chuyển tay, làm các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn. Viêm quanh khớp vai có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân do bệnh lý và nguyên nhân không do bệnh lý.

Nguyên nhân do bệnh lý

• Thoái hóa khớp: Quá trình thoái hóa làm giảm khả năng bảo vệ của sụn khớp, dẫn đến viêm và đau quanh khớp vai.
• Viêm khớp dạng thấp: Đây là một bệnh lý tự miễn, khiến cơ thể tấn công chính các mô khớp, gây viêm nhiễm, làm giảm khả năng vận động của khớp vai.
• Chấn thương khớp vai: Những chấn thương trước đó như gãy xương, tổn thương dây chằng có thể làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai.
• Bệnh đái tháo đường: Người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ cao bị viêm quanh khớp vai, do các biến chứng của bệnh gây tổn thương mô và khớp.
• Viêm gân: Viêm gân của các cơ xung quanh khớp vai, đặc biệt là gân cơ chóp xoay, có thể dẫn đến tình trạng viêm và đau.

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Lão hóa: Khi tuổi tác tăng lên, các mô xung quanh khớp vai có xu hướng lão hóa, giảm độ linh hoạt và dễ bị tổn thương, dễ gây viêm quanh khớp vai.
• Hoạt động thể thao hoặc lao động nặng: Những người thường xuyên thực hiện các động tác lặp đi lặp lại, như vung tay, nhấc vật nặng, có thể dễ bị viêm quanh khớp vai do sự căng thẳng kéo dài lên khớp vai.
• Tư thế sai trong công việc: Ngồi sai tư thế hoặc làm việc trong tư thế căng cơ quá lâu cũng có thể làm tăng áp lực lên khớp vai, dẫn đến viêm.
• Di truyền: Một số người có xu hướng dễ bị viêm quanh khớp vai do yếu tố di truyền. Những người có người thân trong gia đình mắc các bệnh lý về khớp cũng có nguy cơ cao hơn.

Biểu hiện của viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai thường gây ra nhiều triệu chứng dễ nhận biết, giúp người bệnh có thể phát hiện và điều trị kịp thời. Các triệu chứng này có thể thay đổi tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

• Đau vùng vai: Cảm giác đau thường xuyên xuất hiện, đặc biệt là khi cử động tay hoặc khi thực hiện các động tác vươn, nâng tay lên cao.
• Cứng khớp: Người bệnh sẽ cảm thấy khớp vai bị cứng, khó di chuyển tay theo các hướng bình thường. Cảm giác cứng này thường rõ rệt vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
• Hạn chế vận động: Các hoạt động hàng ngày như cầm nắm, nâng vật nặng, hoặc thậm chí là chải tóc, khoác áo trở nên khó khăn do sự đau đớn và cứng khớp.
• Đau khi nghỉ ngơi: Không chỉ khi cử động, đau cũng có thể xuất hiện khi bệnh nhân không vận động, đặc biệt là khi ngủ.
• Cảm giác yếu ớt ở tay: Cảm giác yếu và mỏi ở cánh tay khi thực hiện các hoạt động thể chất hoặc vận động liên tục.

Biến chứng có thể gặp phải

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm quanh khớp vai có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

• Hạn chế vận động vĩnh viễn: Viêm lâu ngày có thể dẫn đến tình trạng cứng khớp vĩnh viễn, làm giảm khả năng vận động của vai và ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.
• Teo cơ: Viêm quanh khớp vai kéo dài có thể làm cho các cơ bắp xung quanh khớp vai bị yếu đi và teo lại, khiến bệnh nhân mất khả năng thực hiện các hoạt động thể chất bình thường.
• Tổn thương dây chằng và gân: Viêm kéo dài có thể dẫn đến tình trạng rách hoặc tổn thương các gân và dây chằng xung quanh khớp vai, gây đau đớn và khó phục hồi.
• Viêm khớp vai mãn tính: Nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng viêm có thể biến chứng thành viêm khớp mãn tính, gây đau liên tục và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
• Ảnh hưởng tâm lý: Những cơn đau dai dẳng và hạn chế vận động có thể làm người bệnh cảm thấy mệt mỏi, lo âu và trầm cảm, ảnh hưởng đến tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Đối tượng có nguy cơ cao

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc phải tình trạng viêm quanh khớp vai, bao gồm những người có các yếu tố nguy cơ từ lối sống, nghề nghiệp hoặc bệnh lý nền.

• Người cao tuổi: Khi tuổi tác tăng lên, khả năng phục hồi của các mô xung quanh khớp vai suy giảm, làm tăng nguy cơ viêm và các bệnh lý liên quan đến khớp.
• Người có tiền sử chấn thương khớp vai: Những ai đã từng gặp phải các chấn thương ở khu vực khớp vai như gãy xương, trật khớp, hoặc tổn thương dây chằng sẽ dễ bị viêm quanh khớp vai.
• Những người lao động nặng nhọc: Những người làm công việc yêu cầu cử động vai liên tục hoặc vác vật nặng như công nhân xây dựng, người làm việc trong ngành thể thao, hoặc các công việc liên quan đến vận động mạnh có nguy cơ bị viêm quanh khớp vai cao hơn.
• Người chơi thể thao thường xuyên: Các vận động viên hoặc những người tham gia vào các môn thể thao có tác động mạnh lên khớp vai (chẳng hạn như tennis, bóng rổ, bơi lội, hoặc bóng chày) có thể phải đối mặt với viêm quanh khớp vai do lặp lại các động tác mạnh và căng thẳng.
• Người mắc các bệnh lý nền: Những người bị các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường, hoặc các vấn đề tự miễn dịch khác có nguy cơ bị viêm quanh khớp vai cao hơn.
• Những người có thói quen ngồi sai tư thế: Việc ngồi lâu trong các tư thế không đúng có thể làm căng thẳng lên các cơ xung quanh khớp vai, dẫn đến viêm và đau.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Việc nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng sớm của viêm quanh khớp vai có thể giúp người bệnh điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những dấu hiệu khi bạn cần gặp bác sĩ:

• Cơn đau không thuyên giảm: Nếu bạn cảm thấy đau dữ dội ở khớp vai, và cơn đau không giảm sau khi nghỉ ngơi, hoặc không có dấu hiệu thuyên giảm dù đã dùng thuốc giảm đau, bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ.
• Cảm giác tê liệt hoặc yếu tay: Nếu tình trạng yếu hoặc tê liệt lan rộng từ khớp vai xuống cánh tay hoặc bàn tay, điều này có thể là dấu hiệu của tổn thương dây thần kinh hoặc các biến chứng khác.
• Hạn chế cử động nghiêm trọng: Nếu bạn không thể di chuyển cánh tay như bình thường, hoặc cảm thấy khó khăn trong việc thực hiện các động tác cơ bản như nâng tay hoặc cầm nắm, hãy tìm kiếm sự can thiệp y tế.
• Đau khi nghỉ ngơi: Nếu bạn cảm thấy đau ngay cả khi không vận động, đặc biệt là khi nằm ngủ hoặc nghỉ ngơi, đây có thể là một dấu hiệu cho thấy tình trạng viêm đã trở nên nghiêm trọng hơn.
• Khớp vai bị sưng hoặc nóng: Sự sưng tấy và cảm giác nóng tại khu vực khớp vai có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm cấp tính, yêu cầu phải được điều trị sớm để ngăn ngừa các tổn thương nghiêm trọng hơn.
• Đau kéo dài kéo dài trong vài tuần: Nếu cơn đau kéo dài trong một thời gian dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân và tìm cách điều trị hiệu quả.

Chẩn đoán viêm quanh khớp vai

Để chẩn đoán chính xác tình trạng viêm quanh khớp vai, bác sĩ sẽ thực hiện một số phương pháp kiểm tra và chẩn đoán sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, thời gian xuất hiện của cơn đau, các yếu tố có thể làm cơn đau tăng lên, và tình trạng vận động của khớp vai. Việc kiểm tra thể chất bao gồm việc kiểm tra mức độ cứng khớp và cảm giác đau khi bạn thực hiện các động tác nhất định.
• Chụp X-quang: Phương pháp này giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân khác như gãy xương hoặc thoái hóa khớp và đánh giá tình trạng tổn thương của khớp vai.
• MRI (Cộng hưởng từ): MRI giúp bác sĩ có hình ảnh chi tiết về các mô mềm xung quanh khớp vai, bao gồm gân, dây chằng và bao khớp, từ đó xác định mức độ tổn thương và viêm.
• Siêu âm khớp vai: Đây là phương pháp giúp bác sĩ quan sát tình trạng viêm của gân và các mô mềm xung quanh khớp vai. Siêu âm có thể giúp đánh giá rõ hơn về sự viêm nhiễm hoặc tổn thương.
• Xét nghiệm máu: Đôi khi, bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm máu để phát hiện các dấu hiệu viêm trong cơ thể, hoặc xác định xem có sự hiện diện của các bệnh lý tự miễn (như viêm khớp dạng thấp) gây viêm quanh khớp vai hay không.

Cách phòng ngừa viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có thể phòng ngừa được thông qua một số biện pháp thay đổi thói quen và lối sống hợp lý. Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả:

• Tập thể dục đều đặn: Các bài tập tăng cường cơ vai và duy trì sự linh hoạt cho khớp vai là rất quan trọng. Những bài tập như kéo giãn, yoga hoặc bơi lội giúp giữ cho khớp vai khỏe mạnh và giảm nguy cơ viêm.
• Tránh lao động quá sức: Nếu công việc của bạn yêu cầu các cử động mạnh hoặc lặp lại, hãy cố gắng thay đổi tư thế thường xuyên và không nâng vật quá nặng để tránh gây áp lực lên khớp vai.
• Chú ý đến tư thế: Duy trì tư thế ngồi đúng khi làm việc, đặc biệt khi làm việc với máy tính. Tránh để vai bị căng thẳng kéo dài trong nhiều giờ.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ khi vận động: Khi tham gia các hoạt động thể thao, hãy sử dụng các thiết bị bảo vệ khớp vai như băng quấn, nẹp vai, hoặc đai bảo vệ khớp để giảm thiểu nguy cơ chấn thương.
• Điều trị các bệnh lý nền: Các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, tiểu đường hoặc các bệnh lý tự miễn có thể làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai. Kiểm soát và điều trị các bệnh này giúp phòng ngừa các biến chứng liên quan đến khớp vai.
• Thực hiện các bài tập kéo giãn: Để duy trì sự linh hoạt cho khớp vai, việc thực hiện các bài tập kéo giãn cơ vai và gân xung quanh khớp là rất quan trọng. Bài tập này giúp giảm căng thẳng cho khớp vai và duy trì phạm vi vận động bình thường.

Phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có thể điều trị hiệu quả nhờ vào nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm cả thuốc, các biện pháp không dùng thuốc và các liệu pháp từ y học cổ truyền. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào mức độ của bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người bệnh.

Điều trị bằng thuốc

Thuốc Tây y thường được sử dụng để kiểm soát triệu chứng đau, giảm viêm và giúp cải thiện khả năng vận động của khớp vai. Dưới đây là các loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định:

• Thuốc giảm đau (NSAIDs): Đây là nhóm thuốc thường được sử dụng để giảm cơn đau và viêm ở khớp vai. Các thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm Ibuprofen (Advil, Nurofen), Diclofenac (Voltaren), hoặc Naproxen (Aleve). Các thuốc này có tác dụng nhanh chóng và hiệu quả trong việc giảm đau, tuy nhiên, cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ như loét dạ dày.
• Thuốc steroid (Corticosteroids): Khi viêm quanh khớp vai trở nên nghiêm trọng và không đáp ứng tốt với các thuốc giảm đau thông thường, bác sĩ có thể chỉ định thuốc steroid như Prednisone hoặc Methylprednisolone. Thuốc này có tác dụng mạnh mẽ trong việc giảm viêm, nhưng chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn do nguy cơ gặp phải tác dụng phụ khi dùng lâu dài.
• Thuốc giãn cơ: Nếu tình trạng cứng khớp và co thắt cơ gây đau, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc giãn cơ như Methocarbamol (Robaxin) hoặc Cyclobenzaprine (Flexeril). Các thuốc này giúp thư giãn cơ bắp và giảm đau cơ, từ đó cải thiện sự linh hoạt của khớp vai.
• Thuốc bôi ngoài da: Các thuốc bôi ngoài da như gel hoặc kem chứa Diclofenac (Voltaren Emulgel) có thể được sử dụng để giảm đau và viêm ở khớp vai mà không cần uống thuốc. Phương pháp này giúp giảm thiểu tác dụng phụ cho dạ dày và hệ tiêu hóa.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, điều trị viêm quanh khớp vai còn bao gồm các phương pháp không dùng thuốc giúp hỗ trợ phục hồi và giảm đau hiệu quả. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:

• Vật lý trị liệu: Các bài tập phục hồi chức năng, kéo giãn, tăng cường cơ bắp và cải thiện sự linh hoạt của khớp vai là phương pháp điều trị không dùng thuốc rất quan trọng. Vật lý trị liệu giúp người bệnh phục hồi khả năng vận động, giảm đau và phòng ngừa các biến chứng như teo cơ hay cứng khớp. Bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn các bài tập phù hợp.
• Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm lạnh có thể giúp giảm viêm và đau nhức trong giai đoạn cấp tính, còn chườm nóng sẽ giúp thư giãn các cơ bắp căng cứng và cải thiện tuần hoàn máu tại khu vực khớp vai. Bạn có thể chườm đá trong khoảng 15-20 phút, hoặc dùng gói nóng để giảm tình trạng đau nhức.
• Tiêm corticoid: Đôi khi, bác sĩ có thể thực hiện tiêm corticoid trực tiếp vào khớp vai để giảm viêm và đau đớn. Phương pháp này thường được áp dụng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả và tình trạng viêm quanh khớp vai gây ra cơn đau nghiêm trọng.
• Hỗ trợ từ thiết bị đeo khớp vai: Một số người bệnh có thể sử dụng các thiết bị nẹp, băng quấn để bảo vệ khớp vai trong quá trình phục hồi, giúp giảm áp lực lên khớp và giảm đau.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có những phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm quanh khớp vai, đặc biệt là trong những trường hợp người bệnh muốn điều trị bằng phương pháp tự nhiên hoặc không sử dụng thuốc Tây.

• Sử dụng thuốc thảo dược: Các bài thuốc Đông y sử dụng các dược liệu có tác dụng giảm viêm, giảm đau và hỗ trợ tái tạo mô khớp như cây cỏ xước, thiên niên kiện, quế chi, hoặc đương quy. Những cây thuốc này có khả năng giúp tăng cường khí huyết, hỗ trợ lưu thông máu và cải thiện sức khỏe khớp.
• Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền, được sử dụng để kích thích các huyệt đạo giúp giảm đau, cải thiện tuần hoàn và giảm viêm ở vùng khớp vai. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu có thể giúp giảm đau hiệu quả và cải thiện khả năng vận động của người bệnh.
• Xoa bóp bấm huyệt: Xoa bóp, bấm huyệt trong y học cổ truyền có tác dụng giảm căng thẳng cơ bắp và cải thiện lưu thông máu. Các phương pháp này có thể giúp giảm đau và phục hồi chức năng khớp vai.
• Xông hơi thảo dược: Sử dụng các bài thuốc xông hơi từ thảo dược có tác dụng giảm viêm và thư giãn cơ bắp. Một số bài thuốc có thể giúp tăng cường tuần hoàn máu và làm giảm các triệu chứng đau nhức ở khớp vai.

Viêm quanh khớp vai có thể được điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc kết hợp giữa thuốc, vật lý trị liệu và các phương pháp từ y học cổ truyền sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và tránh được các biến chứng nghiêm trọng. Tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người, việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ giúp cải thiện sức khỏe khớp vai và chất lượng cuộc sống.